رونمایی از نخستین خانه ایرانی در تبریز + عکس

خانه ایرانی در تبریز

«رویداد تبریز ۲۰۱۸» بهانه‌ای بود برای افتتاح نخستین خانه ایرانی، هرچند که خلوتی عمارت «صلح جو» از اسباب و وسایل یک خانه واقعا ایرانی، گویای تعجیل برای جا نماندن از مجموعه رونمایی‌های همزمان با سفر رییس جمهور به آذربایجان شرقی است که معاون صنایع دستی هم در گفتوگو با ایسنا آن را تایید میکند و میگوید: برای راه انداختن این خانه تا آغاز رویداد تبریز ۲۰۱۸، شبانه روز تلاش شده، چون صنایع دستی بخش جدا نشدنی از هویت شهر تبریز است.

خانه‌ای که برای این مدل انتخاب شده به یکی از تجار چای در تبریز تعلق داشته که بعدها به شخصی به نام "کلکته چی" واگذار شده و به این نام نیز در شهر شناخته شده است. خانه صلح‌جو در سال ١٣٩١ مرمت و بازسازی شده و به سال ١٣٨٢ به فهرست آثار ملی راه پیدا کرده است که از همان ابتدا تصمیم بر این بود پس از مرمت در اختیار صنایع دستی قرار گیرد و موزه شود که بخشی از آن چنین حالتی دارد و سفال و سرامیک آذربایجان شرقی را به نمایش گذاشته و اتاقی از آن هم به دبیرخانه "تبریز شهر جهانی فرش دستباف" اختصاص پیدا کرده است.

قسمت اصلی این خانه منتسب به دوره قاجار نیز با صندلیهای روسی زیر لاکی، روسریهای چاپ باتیک، سفال، سرامیک و فرشهای تبریز، سازها و زیورآلات هنرمندان این خطه چیدمان شده و گوشهای از آن هم داری آویخته شده و بانویی با لباس آذری درحال بافت فرش صلح است.

در این خانه برخی از کالاها برچسب قیمت دارند و قابل فروش هستند، تعدادی کارگاه صنایع دستی هم برپا شده که هنرمندان جوان در آن مشغول خلق اثر هستند.

به گفته پویا محمودیان که به تازگی حکم معاونت صنایع دستی را از رییس سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری گرفته، «قرار است از این مدل خانه ایرانی دست کم در ۳۱ استان کشور راه اندازی شود»، هرچند که اولین خانه چندان آرایشی به شیوه خانههای ایرانی ندارد و مفهوم این عنوان را در وسایلی می توان یافت که گفته شده ساخت ایران و هنر دست هنرمندان کشور است.

معاون صنایع دستی بیان کرد: خانه ایرانی کامل با صنایع دستی چیدمان شده، به طوری که میان کالاهای مورد استفاده در آن حتی یک قلم جنس غیر صنایع دستی به کار نرفته است، با این اعتقاد که صنایع دستی هم در بُعد زندگی روزمره و هم دکوراتیو کاربرد دارد و تمام اقلام به کار رفته در آن با توجه به ذائقه اقشار مختلف جامعه و رنج قیمتی متفاوت انتخاب و استفاده شده است.

او به این سوال که در چیدمان خانههای ایرانی چقدر به هنرمندان آن منطقه و یا نمایش دادن هنرهای منسوخ شده و یا در حال منسوخ آذربایجان شرقی توجه نشان داده میشود، اظهار کرد: اتفاقا هنگام چیدمان به این موضوع خیلی توجه میشود، همانطور که در خانه «صلح جو» نیز بیش از ۸۰ درصد صنایع دستی به کار رفته متعلق به هنرمندان استان آذربایجان شرقی است. در این میان سعی داریم هنرهای منسوخ شده و یا درحال منسوخ را نیز در چیدمان خانه ایرانی استفاده کنیم، همانطور که نمونهای از این هنرها در خانه ایرانی تبریز به کار رفته است، سعی میکنیم این هنرها را به زندگی روزمره برگردانیم.

محمودیان، این خانهها را فضا و فرصتی برای نمایش صنایع دستی هنرمندان به جامعه هدف همچون گردشگران، هیاتهای تجاری، ایرانیان مقیم خارج، دانشجویان و عامه مردم دانست، افزود: مدل خانه ایرانی علاوه بر اهداف اقتصادی، ترویجی و توسعهای که دنبال میکند، در اشتغال‌زایی تاثیر زیادی خواهد داشت، چون با خرید هر صنایع دستی به تولید و پایداری اشتغال، کارگاهها و هنرمندان کمک خواهد شد. البته که ادامه جریان آن به غیرت و تعصب ایرانی برای حمایت از کالا و هنر ایرانی نیاز دارد.

معاون صنایع دستی درباره میزان سرمایهای که برای برپا کردن خانههای ایرانی نیاز است، گفت: خانه «صلح جو» ملک تاریخی استان است که در اختیار بخش خصوصی قرار داده شده تا این پروژه به سرانجام برسد. همه هدف ما این بود که خانه ایرانی به رویداد تبریز ۲۰۱۸ برسد، برای همین اکنون نمیتوان رقم سرمایه گذاری را دقیق اعلام کرد، شاید یک ماه دیگر که مدل دوم تکمیل شد بتوان بهتر برآورد کرد.

او در پاسخ به این نکته که با توجه قیمت بالای صنایع دستی به کار رفته در چیدمان خانه ایرانی این احتمال میرود برخلاف دیدگاهی که در پیش گرفته شده این خانه در آینده به موزهای صرف تبدیل شود، گفت: ما خیلی حذر داریم این اتفاق رخ دهد که اتفاقا توان اقتصادی و سلیقه اقشار مختلف جامعه را درنظر گرفتیم، کالاهای سنتی فاخر را در کنار کالاهای ارزان قیمت تر کاربردی قرار دادیم، چون معتقدیم خانه ایرانی فقط به یک گروه خاص از جامعه تعلق ندارد. به مرور زمان مشکلات و نواقص کار را برطرف میکنیم چون هدف ما از اجرای این مدل تقویت روحیه خودباوری در هنرمندان، نشان دادن توان استان، کمک به معیشت اقتصادی و اشاعه فرهنگ و هنر است.

محمودیان همچنین از درخواستهایی برای اجرای این مدل در خارج از کشور خبر داد و گفت: رایزنان ایرانی در فرانسه و وین و همینطور نمایشگاه آرتیجیانای فلورانس درخواست داشتند و خیلی پیگیر هستند، نمونهای از خانه ایرانی در این کشورها اجرا شود تا افرادی که در خارج زندگی میکنند با توانمندی هنرمندان ایرانی آشنا شوند.

او درباره بازه زمانی که برای به سرانجام رسیدن خانههای ایرانی درنظر گرفته شده است، اظهار کرد: جلب سرمایهگذار، انجام اقداماتی برای واگذاری خانهها، شرایط بهرهبرداری و تامین اجناس از عوامل تعیین کننده در راه‌اندازی خانه های دیگر است. برای اولین خانه، کار شبانه روزی انجام شد چون تاکید داشتیم به رویداد ۲۰۱۸ (تبریز پایتخت گردشگری کشورهای اسلامی) برسد. سعی داشتیم رغبتی ایجاد شود تا رفت و آمد به این خانه ادامه پیدا کند و تبلیغات از سوی بازدیدکنندگان صورت گیرد.

پرداخت ٢ میلیون وام ازدواج در ازای خرید صنایع دستی

محمودیان سپس از طرحی برای پایداری جریان مصرف صنایع دستی در زندگی روزمره سخن گفت که به رییس سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری ارائه شده تا در هیات دولت پیگیر شود و درباره آن به ایسنا توضیح داد: این طرح با عنوان «صنایع دستی و جهیزیه» است که پرداخت دو میلیون از کل وام ازدواج هر فرد در ازای ارائه فاکتور خرید صنایع دستی است که البته باید جنبه کاربردی داشته باشد.

سمیه حسنلو - ایسنا