از زمستان ۱۳۹۵ که با نهایی شدن قراردادهای خرید هواپیما از سوی ایران ایر با دو شرکت بزرگ هواپیماسازی جهان برنامه ریزی دقیقی برای ورود هواپیماهای جدید به ناوگان ایران در دستور کار قرار گرفت تنها سه فروند ایرباس به ایران ایر تحویل شده است و پس از آن نیز که قراردادی جدید برای ورود هواپیماهای ATR به ایران نهایی شد کمتر از نیمی از هواپیماها به هما تحویل داده شد.

در طول ماه‌های گذشته با توجه به افزایش فشارهای آمریکا بر برجام نهایی شدن فاینانس خرید این هواپیماها با اما و اگر مواجه شد و هرچند در روزهای پایانی سال قبل وزارت راه از نهایی شدن ورود یک شرکت چینی برای تامین فاینانس این قراردادهای خبر داد اما هنوز به شکل رسمی اجرای این قراردادها به روال عادی خود باز نگشته است. قراردادهایی که هریک مسیرهای جداگانه ای برای اجرایی شدن دارند.

چشم انتظار ورود ۹۷ ایرباس باقی مانده

هرچند بویینگ در نهایی کردن قرارداد خود با ایران ایر گوی سبقت را از ایرباس ربود اما این شرکت فرانسوی بود که با فرستادن نخستین فروند از هواپیماهای خود به ایران رسما تحریم‌های طولانی مدت را پایان داد.

در زمستان ۱۳۹۵ ایرباس یک فروند هواپیمای ۳۲۱ خود را به ایران تحویل داد و پس از آن در دو نوبت هواپیماهای ۳۳۰ وارد ایران شدند.

در شرایطی که به نظر می رسید این روند در ماه‌های پایانی سال ۲۰۱۷ و سپس ۲۰۱۸ ادامه پیدا کند اما مشکلات موجود برای تامین مالی و فاینانس این هواپیماها باعث شد عملا این هواپیماها برای مدت طولانی آخرین ایرباس‌هایی باشد که به ایران ایر تحویل شده اند.

شرکت هواپیمایی ایران ایر در جدیدترین اظهارنظر خود درباره ورود هواپیماهای ایرباس به ناوگان این شرکت اعلام کرده که مذاکرات با طرف فرانسوی ادامه دارد و این امید هست که در سال جاری میلادی تعداد بیشتری از هواپیماهای این خانواده وارد ایران شوند.

بر اساس اطلاعات ارائه شده در قرارداد دو طرف  ۴۶ فروند از هواپیماهای خریداری شده از خانواده ایرباس ۳۲۰، ۳۸ فروند از خانواده ایرباس ۳۳۰ و ۱۶ فروند از خانواده ایرباس ۳۵۰ است.

در توافق ابتدایی ایران‌ایر خرید ۱۱۸ فروند هواپیما را در دستور کار خود قرار داده بود اما با حذف ایرباس ۳۸۰ از سبد خرید هواپیمایی جمهوری اسلامی در حال حاضر توافق بر ورود ۱۰۰ فروند هواپیما به ایران صورت گرفته است.

طبق توافق‌های صورت گرفته باید ۸۵ درصد از منابع اعتباری مربوط به خرید این هواپیماها از طریق فاینانس بین‌المللی تامین شود و همین امر فرایند تحویل هواپیماها را طولانی از تصورات ابتدایی کرد.

بویینگ، شاید زمانی دیگر

پیش از آنکه ایرباس قرارداد خود با ایران ایر را نهایی کند، مسئولان شرکت هواپیماساز بویینگ آمریکا در تهران قرارداد فروش ۸۰ فروند هواپیمای خود را نهایی کردند.

این قرارداد که پس از نزدیک به چهار دهه توقف هرگونه تعامل میان دو طرف بسته می شد، برگی جدید در صنعت هوایی ایران گشود.

بر اساس قرارداد نهایی شده میان دو طرف  از مجموع ۸۰ فروند هواپیمای مورد توافق برای تحویل به ایران، ۵۰ فروند بوئینگ ۷۳۷ و ۳۰ هواپیمای دیگر شامل دو مدل بوئینگ ۷۷۷ خواهد بود.

بر اساس قراردادی که میان دو طرف بسته شد، بویینگ باید نخستین فروند از هواپیماهای خریداری شده از سوی ایران ایر را تا اردیبهشت ۱۳۹۷ تحویل می داد. موضوعی که به نظر می رسد نمی توان انتظار داشت در چند هفته پیشرو به مرحله اجرایی برسد.

ایران ایر درباره آخرین وضعیت قرارداد با بویینگ به این توضیح بسنده کرده که مسیر دارای پیچیدگی‌های زیادی است و همین امر نشان می دهد که شاید به زمانی طولانی تر برای نهایی شدن فرایند اجرای این قرارداد نیاز خواهد بود.

سنگ اندازی‌های امریکا و تلاش تعدادی از نمایندگان کنگره این کشور برای توقف فروش هواپیماها به ایران باعث شده فرود نخستین بویینگ به ایران به زمانی بیشتری نیاز داشته باشد.

 ATRخوش قول‌ترین هواپیماساز

هرچند قرارداد ایران ایر با شرکت هواپیماساز ای تی آر دیرتر از دیگر هواپیماسازان نهایی شد اما فرایند اجرای قرارداد با این شرکت با سرعت و قدرت بیشتری دنبال می شود.

این شرکت در طول ماه‌هایی که از نهایی شدن قرارداد خود با ایران ایر گذشته در چند مرحله هشت فروند هواپیمای جدید به ایران تحویل داد تا جمع هواپیماهای برجامی وارد شده به کشور از مرز ۱۰ فروند عبور کند.

آخرین اطلاعات ارائه شده از سوی ایران ایر نشان می دهد که دو فروند هواپیمای جدید این شرکت نیز از خط تولید خارج شده و با دریافت تاییدهای لازم احتمالا در آینده نزدیک به ایران خواهند رسید تا رسما نیمی از قرارداد منعقد شده با این هواپیماساز ایتالیایی – فرانسوی اجرایی شود.

طبق تعهدات دو طرف در صورتی که سنگ اندازی خاصی در این مسیر صورت نگیرد می توان انتظار داشت تا پایان سال ۲۰۱۸ میلادی تمام ۲۰ فروند هواپیمای خریداری شده ایران ایر وارد ناوگان کشور شود.

تمام این قراردادها در حالی مراحل مختلف اجرایی خود را پشت سر می گذارند که ترامپ اعلام کرده به زودی اظهارنظری جدید درباره برجام خواهد داشت و این موضوع می تواند لااقل برای شرکت آمریکایی بویینگ تعیین کننده باشد. البته قراردادهایی که میان ایران و این هواپیماسازان بسته شده با توجه به شرایط بازار جهانی بوده است و در صورت کنار کشیدن یا تغییر قرارداد از سوی هر یک از آنها، هما صاحب حق خواهد بود.

وزیر راه و شهرسازی اعلام کرده که ایران در یک برنامه ۱۰ ساله برای نوسازی ناوگان خود به ۵۰۰ هواپیمای مسافربری جدید نیاز دارد و  تنها در صورت اجرایی شدن قراردادهای ایران ایر، ۲۰۰ فروند از کل این برنامه بلندمدت به فاز اجرایی خواهد رسید.

 

بخش سایت‌خوان، صرفا بازتاب‌دهنده اخبار رسانه‌های رسمی کشور است.