در سال‌های اخیر، رویکرد توسعه مبتنی بر حمل و نقل عمومی (TOD) به عنوان یکی از تکامل یافته‌ترین دیدگاه‌های توسعه شهری که بر ارتباط متقابل حمل و نقل عمومی و توسعه شهری، مطرح شده است. یکی از اهداف اصلی این رویکرد کاهش استفاده از اتومبیل و گسترش گزینه‌های جابه‌جایی مسافر سازگار با حمل و نقل عمومی و... است.

در عین حال کاربران اصلی TOD عابران پیاده هستند، بنابراین برنامه ریزی فضا برای TOD در اطراف ایستگاه‌های خطوط ریلی سبک باید به گونه‌ای باشد که یک عابر پیاده فاصله حدود ۵۰۰ متری تا ایستگاه را طی کند.

با وجود اینکه رویکرد TOD در سال‌های اخیر مورد توجه مدیران شهری قرار گرفته است؛ اما هنوز زیرساخت‌های آن به درستی تعبیه نشده، به طوری که هنوز کلانشهری مانند تهران با کمبود مترو و اتوبوس مواجه است و متروی شهر تهران علی رغم جابه‌جایی روزانه بیش از دو میلیون مسافر، اما با کمبود واگن روبرو است و بیش از ۵۰ درصد از اتوبوس‌های شهر تهران نیز به سن فرسودگی رسیده‌اند و این در حالی است که به طورکلی شهر تهران ۳۰۰۰ اتوبوس کمبود دارد.

واقعیت این است که در حال حاضر کمبود وسایط نقلیه عمومی و انتظار زیاد در ایستگاه‌ها برای رسیدن مترو و اتوبوس و در نهایت شلوغی و ازدحام جمعیت این وسایل سبب شده تا شهروندان استفاده از خودروی شخصی را برای رسیدن به مقصدشان ترجیح دهند.

در سال‌های اخیر ساخت‌ بزرگراه‌های متعدد و پل و تونل‌های شهری جدید اگر چه راهکاری برای کاهش ترافیک و تسهیل افزایش دسترسی شهروندان به مقصد شده است اما این سیاست‌ همواره مورد انتقاد گروهی از کارشناسان و مدیران شهری و محیط زیست قرار دارد .

محسن پورسید آقایی- معاون حمل و نقل و ترافیک شهرداری تهران باانتقاد از اینکه ساخت زیرساخت‌های شهر برای خودرو، می‌افزاید: بایستی تفکر خود را در مورد TOD (توسعه مبتنی بر حمل و نقل عمومی) اصلاح کنیم و نباید صرفا به یک مورد از شاخص‌های مدنظر حمل و نقل عمومی بسنده کرد. در شهر تهران طی سال‌های اخیر تلاش شد که خطوط مترو و حمل و نقل گسترش پیدا کند، اما شاهدیم که بعد از راه‌اندازی مترو سهم خودروی سواری نسبت به حمل و نقل عمومی افزایش پیدا کرد زیرا هرچقدر حمل و نقل عمومی توسعه پیدا کرد در سوی مقابل زیرساخت‌های شهر برای خودرو ساخته شد.

معاون شهردار تهران اضافه می‌کند: شهروندی که در تهران می‌خواهد با مترو رفت و آمد کند حدود یک ساعت و ربع تا یک ساعت و نیم طول می‌کشد تا به مقصد برسد، اما همین زمان با استفاده از خودروی شخصی حدود ۴۵ دقیقه است، بنابراین توسعه شهری باید بر پایه حمل و نقل باشد و همه چیز به نفع عابران و به ضرر خودروها برنامه‌ریزی شود.

افزایش شمار واگن‌ و تامین تجهیزات و زیرساخت‌های مترو در گروی تامین اعتبارات است، اعتباراتی که تخصیص آن از گذشته تا به امروز با فراز و نشیب‌های فراوانی از سوی دولت و شهرداری مواجه بود، محسن هاشمی رئیس شورای شهر تهران در این باره می‌گوید: هزینه تجهیز مترو بسیار بالا است و به بیش از ۱۰ تا ۱۲هزار میلیارد تومان پول نیاز دارد و امیدواریم که با کمک دولت و شورای شهر اسلامی بتوانیم تامین اعتبار دراز مدت کنیم، با اینکه دولت همیشه دنبال آن بوده که سهم خود را از اعتبار تجهیز مترو پرداخت کند ولی روش‌های پرداختی سخت است و درآمدهای دولت نیز محدود است بنابراین باید روش‌هایی پیدا کنیم که دولت توان پرداخت سهم خود را داشته باشد. امیدوارم هستیم که بتوانیم این کار را انجام دهیم.

او در عین حال بااشاره به مصوبه دولت برای تزریق ۲۰۰۰ واگن به متروهای سراسر کشور، می‌افزاید: به جای ایراد به طرح ترافیک جدید باید بگوییم که چرا اتوبوس و متروی جدید وارد نمی‌شود؟ هفت کارخانه اتوبوس سازی و چهار کارخانه واگن سازی در کشور وجود دارد که ظرفیت بالای ایجاد اشتغال دارند و حالا باید بگوییم چرا از این ظرفیت‌ها استفاده نمی‌شود.

رییس شورای شهر تهران اضافه می‌کند: دولت دو میلیارد دلار برای خرید واگن در نظر گرفته است و باید از آقای افشانی رییس سازمان شهرداری‌های وزارت کشور خواست که مناقصه آن را هر چه سریعتر برگزار کند.

براساس اعلام حسین رجب صلاحی، مدیرکل دفتر حمل و نقل ریلی درون شهری سازمان شهرداری‌ها، مناقصه ۶۳۰ دستگاه واگن مترو برای تهران در بهمن ماه سال جاری برگزار می‌شود و طی آن شرکت‌های زیمنس آلمان، CRC چین و واگن مترو "ماش روسیه" در مناقصه نهایی با یکدیگر رقابت کرده و پس از اعلام نتیجه نهایی مناقصه، این ۶۳۰ واگن مترو تهران وارد مرحله تولید می‌شوند.

براین اساس از ۲۰۰۰ دستگاه‌ واگن که قرار است طی مناقصاتی برای کشور تامین و خریداری شود، ۱۰۵۰ واگن برای تهران و ۹۵۰ واگن دیگر برای هشت شهر دیگر است. همچنین این ۱۰۵۰ دستگاه واگن برای تهران به دو دسته ۶۳۰ و ۴۲۰ واگن (هشت واگنه و هفت واگنه) تقسیم شده‌اند.

به گزارش ایسنا، در این روزها که زمان زیادی تا پایان بهمن ماه باقی نمانده است، شاید برگزاری مناقصه و مشخص شدن شرکت سازنده آن و در نهایت تولید و اضافه شدن ۱۰۵۰ واگن بتواند نفس متروی تهران را باز کند و بستری باشد تا رویکرد توسعه حمل‌ و نقل عمومی بر پایه TOD گسترش یابد تا در کنار آن با اجرای طرح‌های اصلاحی شاهد کاهش ترافیک شهری، آلودگی‌های صوتی و هوا و گسترش فرهنگ استفاده از حمل و نقل عمومی در شهرها و به خصوص کلانشهرها باشیم.

 

اخبار مرتبط

بخش سایت‌خوان، صرفا بازتاب‌دهنده اخبار رسانه‌های رسمی کشور است.