آمریکا در حال تبدیل شدن به یک عربستان جدید است؟

انتخاب : گرچه ایالات متحده به یک منبع ضروری برای تولید نفت و گاز جهان تبدیل شده است اما آرامکو عربستان سعودی ،همچنان نقش منحصر به فردی در بازارهای جهانی نفت دارد . نقشی که به راحتی از طریق هزینه های تولید و فروش کاهش پیدا نمی کند .

سامانتا گراوس در گزارشی در موسسه بروکینگز به بررسی این موضوع پرداخته که ایالات متحده چه تاکتیک و آینده ای در خصوص نفت خود خواهد داشت .

 در بخش ابتدایی این مقاله می خوانیم ؛ آژانس بین المللی انرژی  (IEA) در گزارش ماه ژانویه خود درباره بازار نفت پیش بینی کرده که رشد انفجاری در تولید نفت ایالات متحده در واکنش به افزایش قیمت نفت است. فاتح بیرول، مدیر اجرایی IEA، در یکی از جلسات اخیر کنگره، ایالات متحده را "رهبر بی نظیر نفت و گاز جهان طی چند دهه آتی " توصیف کرد. تولید نفت ایالات متحده در سال ۲۰۱۸ بیش از ۱۰ میلیون بشکه در روز براورد شده است. رقمی که نه تنها، فراتر از عربستان سعودی است بلکه دقیقا رتبه دوم پس از روسیه را به خود اختصاص داده است .

گراوس در ادامه می افزاید ؛ این افزایش باور نکردنی نرخ تولید، باعث مطرح شدن این پرسش می شود که قرار است ایالات متحده نقش عربستان سعودی در بازار نفت را بازی کند؟ شکی نیست که دولت فعلی ایالات متحده ، تاکید بسزایی به «تسلط بر انرژی» دارد . اما پاسخ  درست به پرسش مطروحه این است که هیچ بخشی از صنایع  آمریکا هرگز نقشی مشابه با نقش نفت عربستان سعودی  در اقتصاد جهان ایفا نکرده اند .  شاید بهتر است برای درک بهتر این موضوع مروری داشته باشیم بر شرایط فعلی اوپک و بازارهای نفتی جهان:

تولید نفت اوپک با کاهش قیمت مواجه است، اما به چه قیمتی؟

پس از آن که قیمت نفت در سال ۲۰۱۴ به بیش از ۱۱۰ دلار در هر بشکه رسید، قیمت نفت خام برنت تا میزان ۳۰ دلار در هر بشکه در اوایل سال ۲۰۱۶ سقوط کرد. واکنش اوپک به این ماجرا کاهش تولید نفت همراه با اهداف افزایش قیمت نفت و کاهش ذخایر نفتی کشورهای عمده تولید کننده بود. معامله برای کاهش تولید ۱.۸ میلیون بشکه در روز، اواخر نوامبر ۲۰۱۶ شروع شد و از آن زمان تا پایان سال ۲۰۱۸ ادامه یافت .  عربستان سعودی طی این دوران بیشترین رکورد کاهش عرضه را ثبت کرده و  به رقم ۴۸۶ هزار بشکه در روز رسیده است . افزون بر این ها ، از زمان کاهش تولید، قیمت نفت تقریبا ۲۵ دلار برای هر بشکه افزایش یافته است.

اگرچه در نگاه نخست، این نتیجه به مثابه یک موفقیت برای اوپک به نظر می رسد، اما با توجه به تغییرات در بازار جهانی نفت، بهای تمام شده اوپک برای هر بشکه نفت نوسان هایی دائمی را تجربه می کند. روغن شیل، که نقشی مهم در رشد تولید نفت ایالات متحده ایفا می کند، هزینه های بسیار بالایی را نسبت به نفت و گاز سنتی می طلبد . درواقع همین هزینه های تولید و عرضه ، به  ایالات متحده اجازه می دهد تا به نوسان قیمت های اوپک نفوذ و تاثیر داشته باشد . بنابراین افزایش تولید نفت ایالات متحده تا پایان سال ۲۰۱۸ فشاری سنگین به اوپک تحمیل می کند.

افزایش سریع تولید نفت ایالات متحده اوپک را در موقعیت دشواری قرار داده است. اوپک  مدتی پیش قدرت و توانایی خود را برای کاهش تولید اعضای خود و افزایش قیمت نفت نشان داده است، اما  از سوی دیگر ایالات متحده ، افزایش تولید را در دستور کار خود قرار داده است.

اما حتی برای بزرگ ترین اقتصاد دان های جهان نیز بسیار دشوار است که تخمین بزنند دقیقا زمانی بهترین زمان برای افزایش تولید و ارتقای سطح تقاضاست . این در حالی است که تقریبا همه کارشناسان موافقند  تقاضای جهانی برای دریافت نفت بین یک تا ۲ دهه آتی روندی صعودی خواهد داشت . بنابراین اگرچه اوپ در بازی افزایش قیمت نفت برنده است ، اما در حفظ بازار تقاضا بازنده محسوب می شود .

 ایالات متحده یک تولید کننده نفت خام است، که نمی خواهد رتبه دوم باشد

بدون شک ایالات متحده به یک تولید کننده نفتی مهم تبدیل شده است . تولید کننده ای که قادر به تغییر چشم انداز بازار جهانی نفت خواهد بود .به ویژه  به این دلیل که ایالات متحده توانایی بازبینی بازار در پاسخ به تغییر قیمت ها را داراست .  اما تفاوت های مهم بین صنایع نفتی ایالات متحده و عربستان باعث می شوند نتوان با اطمینان صحبت از جایگزین شدن ایالات متحده در نقش عربستان در بازارهای منطقه کرد .  

نفت عربستان سعودی تنها توسط یک نهاد واحد ، یعنی آرامکو عربستان تولید می شود ، نهادی کاملا دولتی . بنابراین آرامکو عربستان صرفا بر سودآوری تمرکز ندارد . در نتیجه ، نگرانی در مورد سیاست و مدیریت بازار جهانی نفت، تصمیمات تولید را در عربستان تحت تاثیر قرار می دهد. آرامکو قصد دارد در نیمه دوم سال جاری، سهامی ۵ درصدی را در یک عرضه عمومی به فروش برساند . اما همچنان ساختار این شرکت تحت نظارت دولت است .

اما سیستم در ایالات متحده به کل متفاوت است . در ایالات متحده، صنعت نفت از ده ها شرکت تشکیل شده است که تصمیمات مربوط به سرمایه گذاری و توسعه بازارهای نفتی را بر اساس هزینه های جاری و موقعیت خود می گیرند و در نتیجه اشتیاق بالایی برای ریسک و ورود به صنایع مختلف دارند . صنعت نفت ایالات متحده هرگز به عنوان عاملی برای مدیریت بازار و افزایش قیمت ها عمل نخواهد کرد. در واقع، چنین رفتاری نه تنها  غیر قانونی ، بلکه ضد قوانین اعتماد سهامداران خواهد بود . و این  دقیقا همان چیزی است که عربستان سعودی ، آرامکو و سایر اعضای اوپک مد نظر قرار می دهند

نقش عربستان سعودی در بازارهای نفت جهانی چگونه خواهد بود ؟

گرچه ایالات متحده به یک منبع ضروری برای تولید نفت و گاز جهان  تبدیل شده است اما آرامکو عربستان سعودی ،همچنان نقش منحصر به فردی در بازارهای جهانی نفت  دارد . نقشی که به راحتی از طریق هزینه های تولید و فروش کاهش پیدا نمی کند .

شاید یک سوال جالب برای بررسی چشم انداز سال های آینده عربستان این باشد که چگونه آرامکو عربستان به ترکیبی از عرضه فراوان و پایان دادن به رشد تقاضا واکنش نشان می دهد. اگر چه ممکن است این سالهای توازن چندان نزدیک نباشد ، اما تا به امروز، عربستان سعودی بر مدیریت قیمت ها تمرکز کرده و اطمینان می دهد که ذخایر خود  را در آینده  نیز به خوبی پیش می برد. اما باید دید در آینده با  پایان یافتن رشد تقاضا، آیا عربستان نیز  استراتژی خود را تغییر خواهد داد  یا خیر؟  پاسخ این سوال را تنها زمان خواهد داد .