دلیل بی توجهی عربستان به کاهش قیمت نفت

ايسنا : در حالیکه آمریکا در مسیر سبقت گرفتن از عربستان سعودی به عنوان دومین تولیدکننده بزرگ نفت در جهان است، به نظر نمی‌رسد سعودی‌ها نسبت به از دست دادن جایگاه خود نگرانی چندانی داشته باشند.

 اویل پرایس گزارش داد، با گذشت دو سال از زمان قیمت ۳۵ دلار هر بشکه نفت در فوریه سال ۲۰۱۶، به نظر می‌رسد بزرگترین تولیدکننده اوپک به ضرورت متنوع سازی اقتصاد پی برده است. درست پس از اینکه قیمت نفت به کف رسید، ملک سلمان، پادشاه عربستان و پسرش محمد بن سلمان طرح "چشم انداز ۲۰۳۰" را برای اقتصاد پس از نفت این کشور رونمایی کردند.

دولت عربستان برای نیرو بخشیدن به اقتصاد آینده و افزایش صادرات نفت در اقتصاد فعلی، سرمایه‌گذاری‌های قابل توجهی در انرژی تجدیدپذیر انجام می‌دهد. ریاض قصد دارد هشت مناقصه تجدیدپذیر را در سال میلادی جاری با مجموع هزینه ۵ تا ۷ میلیارد دلار برگزار کند. عمده این سرمایه‌گذاری‌ها به زیرساخت خورشیدی متمرکز شده است. ریاض ایجاد مجموعا ۹.۵ گیگاوات ظرفیت خورشیدی و بادی تا سال ۲۰۲۳ و ۳.۳ گیگاوات انرژی خورشیدی در سال جاری را هدف گرفته است. این کشور می‌خواهد قراردادها برای نخستین نیروگاه هسته‌ای خود را تا پایان امسال اعطا کند.

حداقل دو تن از همسایگان عربستان رویکرد مشابهی را در پیش گرفته‌اند. امارات متحده عربی ماه جاری برنامه "استراتژی انرژی ۲۰۵۰" خود را رونمایی کرد که تحت آن پیش‌بینی شده ۴۴ درصد از سبد انرژی این کشور از منابع تجدیدپذیر و ۶ درصد از انرژی هسته‌ای تامین شود. شیخ محمد بن رشید ال مکتوم، نخست وزیر امارات اظهار کرده است هدف، متعادل کردن نیازهای اقتصادی با اهداف محیط زیستی است. شیخ محمد فرج المزروعی، وزیر انرژی این کشور نیز اظهار کرده است اگر مردم از شرایط محیط زیستی یا هزینه رضایت نداشته باشند، در این صورت مشکلاتی پیش خواهد آمد.

ایران در اواخر سال ۲۰۱۶ تنها ۲۰۰ مگاوات انرژی تجدیدپذیر تولید می‌کرد و بدنبال توسعه آن به ۷۰۰ مگاوات تا مارس است. تهران نیز در نگرانی‌های اماراتی‌ها و سعودی‌ها نسبت به هوای پاک و آب نگران است. شهر زابل آلوده‌ترین هوا را در جهان است و نارضایتی عمومی نسبت به آلودگی و بحران آب، مسائل محیط زیستی را به یک چالش سیاستی برای ایران ساخته است.

هر سه کشور انرژی‌های تجدیدپذیر را راهی برای آزاد کردن نفت و گاز طبیعی بیشتر برای صادرات می‌بینند. تقاضای داخلی عربستان سعودی برای انرژی تا سال ۲۰۳۰ رشد سه برابری خواهد داشت و عمده این تقاضا اکنون با نفت تامین می‌شود که می‌توانست صادر شود. بانک سیتی گروپ در سال ۲۰۱۲ به سعودی‌ها هشدار داده بود که آنها ممکن است تا دو دهه آینده به یک واردکننده بزرگ نفت تبدیل شوند مگر اینکه روندشان را تغییر دهند. ابتکار انرژی تجدیدپذیر عربستان برای تامین سهم رو به رشد تقاضای داخلی و حمایت از ابتکارهای "چشم انداز ۲۰۳۰" مانند کلانشهرهای آینده گرایی که به طور کامل از تجدیدپذیرها استفاده می‌کنند، طراحی شده است.

امارات متحده عربی که یکی از بالاترین سرانه‌های مصرف برق در جهان را دارد، به واردات LNG متکی است زیرا فراوری ذخایر حاوی سولفور بالای این کشور دشوار است. در ایران گاز طبیعی و نفت ۹۸ درصد از مصرف داخلی در سال ۲۰۱۳ را تشکیل دادند. حتی اگر تحریم‌ها باعث شدند ظرفیت پالایش ایران برای تامین نیازهای داخلی افزایش پیدا کند اما سال‌ها محدودیت دسترسی به فناوری و سرمایه‌گذاری، نیاز زیرساخت انرژی این کشور به مدرنیزه شدن را مبرم ساخته است.

سطح سرمایه‌گذاری در این سه کشور حیرت انگیز است که تا حد زیادی به دلیل عقب افتادن آنها در متنوع کردن منابع انرژی مورد استفاده است. جروم پکرس، رییس بخش تجدیدپذیر جنرال الکتریک مدعی است ۳۰ تا ۴۰ میلیارد دلار سرمایه گذاری برای کل خاورمیانه لازم است تا اهداف انرژی تجدیدپذیر سال ۲۰۳۵ محقق شود.

این سه کشور ممکن است اولویت‌های مشابهی داشته باشند اما در جذب سرمایه خارجی برای تامین هزینه پروژه‌های انرژی پاک رقابت می‌کنند. همزمان شرکت‌های اروپایی، آسیایی و آمریکایی که می‌توانند به تحقق این اهداف انرژی کمک کنند، به شدت تلاش می‌کنند تا برنده این مناقصه‌های پرمنفعت شوند.