متن یادداشت محمدرضا عارف به شرح زیر است:

«آیت‌الله هاشمی حقیقتا یکی از مردان بزرگ تاریخ معاصر ایران است. اگر انقلاب را به سه دوره «قبل از انقلاب»، «دوران تثبیت» و «دروان سازندگی و بعد از آن» تقسیم کنیم، نقش محوری آقای هاشمی در همه ادوار به وضوح مشاهده می‌شود. این نقش پررنگ به خاطر ویژگی‌هایی از جمله اشراف و تسلط بر مسائل، درک صحیح از توانمندی‌ها و ظرفیت‌های کشور و مطالعه و اطلاع دقیق از آمار است. آقای هاشمی اعداد و ارقام مربوط به بخش‌های مختلف کشور را می‌دانست و در جریان آمار دقیق، حداقل در بخش‌های مهم بود.  یکی از دغدغه‌های اصلی و همیشگی آیت‌الله هاشمی توسعه، پیشرفت و تعالی نظام بود.

طبیعی است خلأ حضور شخصیتی با این دغدغه‌ها و چنان ویژگی‌هایی‌ اکنون به‌شدت احساس می‌شود. ایشان در همه مقاطع، از مبارزات انقلابی تا سال‌های اول و تثبیت انقلاب، از ریاست مجلس شورای اسلامی تا ریاست‌جمهوری و ریاست مجمع تشخیص مصلحت نظام، تاثیرگذار بوده و به همین خاطر است که نمی‌توان به سادگی خلأ وجود او را جبران کرد. به هر حال نمی‌توان قضا و قدر را تغییر داد و اکنون با جای خالی آقای هاشمی مواجه هستیم. از آنجایی که بنا نیست قطار انقلاب متوقف شود، باید ادامه داده و همه با کار، همدلی و همراهی بیشتر تلاش کنیم تا ان‌شاءالله در راهی که ایشان برای خود ترسیم کرده بود، گام‌برداریم و پاسخگوی نیازهای مردم و مطالبات کشور باشیم.

مرحوم آیت‌الله هاشمی‌رفسنجانی اگرچه از جمله شخصیت‌های برجسته فراجناحی به حساب می‌آمد اما همیشه محل مشاوره اصلاحات و اصلاح‌طلبان بود. من هیچ یک از بزرگان اصلاحات را سراغ ندارم که در مقطعی با آقای هاشمی تعامل نداشته باشند. اتفاقاتی که در دهه ٨٠ افتاد و نقشی که گفتمان چپ سابق یا اصلاحات در حفظ مردم، به میدان آوردن و پاسخ به مطالبات آنان داشت، آقای هاشمی را به یک نگاه جدید هدایت کرد. این نگاه جدید و تغییر نگرش با جایگاه اصلاح‌طلبان ارتباط نزدیکی دارد، جایگاهی که در یک نگاه واقع بینانه و غیرشعاری با دستاوردهای ٨ سال دولت اصلاحات اهمیت خود را نشان می‌دهد. البته آقای هاشمی همیشه خود را فراجناحی می‌دانستند. حتی زمانی که در جامعه روحانیت مبارز نقشی کلیدی به عهده داشتند نیز خود را وابسته به راست تلقی نمی‌کردند هرچند که رفتار و عملکرد ایشان در مقاطعی برای جریان چپ، سنگین تمام شد و آنها احساس کردند آیت‌الله هاشمی به سمت راست مایل شده است. به خصوص در دوره دوم ریاست‌جمهوری و بعد از تغییر برخی وزرا، این پیام به جامعه القا شد که آقای هاشمی به سمت راست تمایل پیدا کرده است. با این حال معتقدم که در دهه ٨٠ و به خصوص سال‌های بعد از ٨٤ تعامل جدی با جریان اصلاحات داشته و یکی از حامیان اصلی و محل مشورت اصلاح‌طلبان شدند.»

 

بخش سایت‌خوان، صرفا بازتاب‌دهنده اخبار رسانه‌های رسمی کشور است.