در چند سال است این داستان تکرار می‌شود؛ آذرماه و دی‌ماه آلودگی هوا در کلان‌شهرها شدت می‌گیرد و اولین راهکار هم تعطیلی مدارس است؛ تعطیلی مدارس، هم از جهت دور کردن کودکان و نوجوانان از قرار گرفتن در معرض هوای آلوده و هم از باب کاهش عبور و مرور وسایل نقلیه مورد توجه است.

اما راهکار تعطیلی مدارس به دلیل کم‌اثر بودن در کاهش آلودگی هوا از سویی و هزینه‌ای که بر نظام آموزشی کشور تحمیل می‌کند، از سوی دیگر باید راهکار دیگری جایگزین شود.

تغییر در تقویم آموزشی کشور از آن دسته پیشنهاداتی است که به دلیل وسعت مخاطب تحت تأثیرِ تصمیم، اهمیت بسیاری دارد و نه تنها تمام مسائل آموزشی و پرورشی کشور را متأثر می‌کند بلکه بر مسائل اقتصادی و اداری هم تأثیرگذار است.

از سوی دیگر سیستم آموزش و پرورش ایران از گذشته به صورت متمرکز اداره شده است و علاوه بر مقاومت در برابر تمرکززدایی، در برخی موارد امکان تمرکززدایی هم وجود ندارد؛ مسائلی چون جدول برنامه درسی، تدوین کتاب‌های درسی، نقل و انتقالات معلمان و برگزاری امتحانات براساس تصمیم وزارتخانه تنظیم می‌شود و اصلاح اقلیمی تقویم آموزشی با این تمرکز در تعارض است. 

*تاریخچه تغییر تقویم آموزشی 

تلاش برای تغییر تقویم آموزشی تاکنون 13 بار اتفاق افتاده است که برخی از آنها به این شرح است: اولین بار سال 1307 اصلاح تقویم آموزشی در دستور کار شورای عالی معارف آن زمان قرار گرفت، در سال 1313 شروع سال تحصیلی از 15 شهریور ماه تعیین شد، در سال 1338 شروع سال تحصیلی از اول مهرماه و در نقاط گرمسیری از 16 مهرماه شد و در سال 1343 آغاز و پایان سال تحصیلی به پیشنهاد اداره فرهنگ و تصویب شورای استان موکول شد.

در سال 1347 آغاز سال تحصیلی در دبستان‌ها، مدارس راهنمایی و دبیرستان‌های کشور به اول مهرماه بازگشت و در سال 1350 آغاز سال تحصیلی دبستان‌ها در اول مهرماه و آغاز سال تحصیلی مدارس راهنمایی بر حسب وضع آب و هوای هر منطقه بین اول شهریور تا 15 مهر ماه شد.

سال 1362 آغاز سال تحصیلی از اول مهر ماه و در سال 1374 آغاز سال تحصیلی از پانزدهم شهریور ماه و تعطیلی یک هفته‌ای در زمستان تصویب شد؛ در سال 1376 هم آغاز سال تحصیلی از اول مهر ماه تا پایان اردیبهشت ماه و برگزاری امتحانات در خرداد ماه به تصویب مجلس رسید و مصوبه‌ای شد که اکنون هم ملاک عمل تمام مدارس کشور است.

*تلاش برای تغییر و ارائه یک لایحه یکجانبه‌نگر و ناقص

آبان‌ماه 95 بود که مقرر شد آموزش و پرورش «طرح تقویم جدید تقویم آموزشی کشور» را با رویکرد افزایش کارایی و بهره‌وری سیستم آموزشی توأم با حفظ سلامت جسم و روان دانش‌آموزان مقاطع مختلف تحصیلی و توزیع تعطیلات مدارس در طول سال با توجه به خصوصیات اقلیم مناطق مختلف کشور تهیه کند و پس از تأیید کارگروه کاهش آلودگی هوای کلانشهرها جهت تصویب نهایی به هیأت وزیران بفرستد.

اما لایحه اصلاح تقویم آموزشی کشور به دلیل ایراداتی در کمیسیون آموزش مجلس رد شد. میرحمایت میرزاده در گفت‌وگو با فارس در خصوص علل رد این لایحه گفت: «در مقدمه این لایحه اجمالاً به بحث آلودگی هوا اشاره شده بود و در مسائلی همچون آزمون سراسری دانشگاه‌ها، امتحانات نهایی، نقل و انتقالات معلمان و مطالب کتب درسی که متناسب با فصول تدوین شده است، نقص و اجمال وجود داشت».

یکی از مسائلی که در نظر نمایندگان عضو کمیسیون آموزش مجلس به عنوان نقص لایحه پررنگ بود یک سویه بودن این لایحه و توجه صرف به موضوع آلودگی هوا به عنوان مبنای تغییر تقویم آموزشی بود. 

پس از رد شدن این لایحه در مجلس و با آغاز دوباره تعطیل شدن مدارس به دلیل آلودگی هوا بار دیگر امسال بحث اصلاح تقویم آموزشی مطرح شده است؛ میرحمایت میرزاده سخنگوی کمیسیون آموزش مجلس در گفت‌وگو یا فارس «با بیان اینکه اصلاح تقویم آموزشی دیگر در دستور کار مجلس نیست، گفت: یکبار در زمان وزارت آموزش و پرورش آقای نجفی، آغاز سال تحصیلی به شهریورماه منتقل شد و دانش‌آموزان چند هفته تعطیلات زمستانی داشتند اما این مسئله باعث به‌هم ریختگی در بسیاری از امور شد زیرا تعطیلات دانش‌آموزان صرفاً از جنبه آموزشی مطرح نیست بلکه کلان کشور را تحت تأثیر قرار می‌دهد.»

اما از سوی دیگر آموزش و پرورش همچنان مشتاق تغییر تقویم آموزشی کشور است، مهدی نویدادهم دبیرکل شورای عالی آموزش و پرورش با بیان اینکه «آموزش و پرورش به‌شدت خواهان تغییر مصوبه مجلس در خصوص تقویم آموزشی و شروع مدارس در اول مهرماه است، گفت: تعطیلات طولانی تابستان مغایر با اصول آموزشی، فرهنگی و اقتصادی است و آسیب‌های فراوانی دارد؛ مذاکرات فراوانی با مجلس داشتیم که تصمیم‌گیری در مورد تقویم آموزشی به شورای عالی آموزش و پرورش واگذار شود».

*با غنی کردن برنامه‌های تابستان نیازی به اصلاح تقویم آموزشی نداریم 

برخی از مخالفان اصلاح تقویم آموزشی معتقدند که کاهش آلودگی هوا نمی‌تواند علت خوبی برای اصلاح تقویمی که بر کلان کشور تأثیرگذار است، باشد و وقفه آموزشی ایجاد شده در زمان تعطیلات احتمالی با کلاس جبرانی قابل رفع است و چاره تعطیلات طولانی تابستان هم چاره‌اندیشی برای غنی‌سازی اوقات فراغت تابستانی دانش‌آموزان است.

حمیدرضا حاجی بابایی رئیس فراکسیون فرهنگیان مجلس در گفت‌وگو با فارس با بیان اینکه در سند تحول بنیادین یک سال به طور کامل به عنوان زمان آموزش محسوب می‌شود، گفت: در طول هفته زمان تربیتی را مدرسه مدیریت می کند و قسمتی را مدرسه و اولیا مدیریت می‌کنند و اگر یکی افزایش و دیگری کاهش پیدا کند نباید باعث نگرانی شود و برای تعطیلاتی که احیاناً در طول سال تحصیلی پیش می‌آید می‌توان پایان سال جبرانی‌ها گذاشت چون فضای عمومی جامعه اجازه تغییر تقویم آموزشی را نمی‌دهد چون این اتفاق یک بار دیگر هم افتاد اما از آن استقبال نشد؛ اگر برنامه‌های تابستان را غنی کنیم و ادامه برنامه تربیتی مدرسه باشد نیازی به این تغییر نیست.

*طرحی دیگر با مبنا قرار دادن دوباره رفع آلودگی هوا

در این گیر و دار موضوع تغییر تقویم آموزشی، عیسی کلانتری رئیس سازمان محیط زیست کشور از آماده‌سازی طرحی برای اصلاح تقویم آموزشی کشور و چهاردهمین تصمیم برای تغییر تقویم آموزشی خبر داد و گفت: طرحی را ارائه کرده‌ایم تا کلاس‌های درس دانش‌آموزان در استان‌های شمالی و سردسیر و تهران یک‌ماه زودتر آغاز شود و در مقابل، یک‌ماه در زمستان تعطیلی داشته باشیم.

به گزارش فارس، طرح «اصلاح تقویم آموزشی» با مبنا قرار دادن چاره‌اندیشی برای رفع آلودگی کلان‌شهرها نمی‌تواند چارچوب‌های مورد نظر نظام آموزشی را داشته باشد و احتمالا این طرح هم به سرنوشت طرح پیش از خود مبتلا شود زیرا نظام آموزشی پس از تجربه تصمیم‌های یک‌شبه آسیب فراوانی دیده است و به نظر می‌رسد طرحی که در این خصوص ارائه می‌شود باید نه‌تنها جامعیت لازم را در حوزه تمام مسائل آموزشی داشته باشد بلکه کلان کشور را نیز در نظر بگیرد و حتماً مدتی هم به صورت آزمایشی اجرا شود؛ البته اگر دولتی‌ها بتوانند نمایندگان مجلس را برای اصلاح تقویم آموزشی کشور متقاعد کنند.   

 

بخش سایت‌خوان، صرفا بازتاب‌دهنده اخبار رسانه‌های رسمی کشور است.