کیاداوود اسفندیاری در گفت‌وگویی درباره‌ی تاثیرگذاری انتقادات و پیشنهادات مطرح‌شده از سوی رسانه‌ها بر مسؤولان، با بیان اینکه‌ «قطعا رسانه‌ها روی مسؤولان تاثیرگذاری دارند»، اظهار کرد: بارها این موضوع را چه در دورانی که در مطبوعات بودم و چه دورانی که در صداوسیما مشغول کار هستم، تجربه‌ کرده‌ام. یادم است درباره موضوع افزایش هزینه‌های بندری گزارش‌هایی را در روزنامه نوشتیم که زنگ زدند ما را تهدید و شکایت کردند. اما وقتی موضوع فراگیر شد و سایر رسانه‌ها نیز به آن پرداختند، آن مناقصه کلاً به خاطر تخلفات صورت گرفته باطل شد. در تلویزیون هم که از این دست موضوعات بیشتر دیده می‌شود.

او با اعتقاد بر اینکه «رسانه‌ها می‌توانند جریان بازدارندگی داشته باشند»، در این زمینه گفت: با یک مثال این موضوع را مطرح می‌کنم؛ نصب دوربین در خیابان‌ و اتوبان‌ها باعث تغییر رفتار بسیاری از راننده‌ها شده است، گرچه هنوز به آن فضای ایده‌آل نرسیده‌ایم، اما نصب این دوربین‌ها نوعی جریان بازدارندگی ایجاد کرده است. رسانه‌ها نیز به همین صورت می‌توانند جریان بازدارندگی داشته باشند. همین که رسانه‌ها موضوعات را درست رصد و تحلیل کنند باعث می‌شود تا عده‌ای به خاطر ترس از برملا شدن دست به انجام هر کاری نزنند.

مجری برنامه اقتصادی «پایش» با بیان اینکه «اگر استقلال رسانه‌ها حفظ بشود و در راستا وظایف و مسوولیت‌هایشان کار بکنند قطعا می‌توانند مسؤولان را وادار به پاسخگویی کنند»، یادآور شد: البته بحث عدم حضور رسانه‌های مستقل حتی در کشورهایی که مدعی آزادی مطبوعات هم هستند وجود دارد؛ منتهی این موضوع در این کشورها کمتر و در کشورهایی مثل ما بیشتر است. در شرایطی که رسانه مستقلی وجود نداشته باشد، طرح و پیگیری برخی از سوژه‌ها باعث می‌شود تا مسؤولان مربوطه از طریق لابی‌هایی که دارند به مدیران مسؤول و مدیران عامل رسانه‌ها فشار بیاورند تا دیگر سوژه‌ ادامه پیدا نکند و انتقادی وارد نشود؛ به عنوان مثال اگر خبرنگاری بخواهد درباره موضوعی گزارش انتقادی بنویسد یا سوژه‌ای را دنبال کند، به جای توجه به انتقادات و پیشنهادات مطرح شده تماس‌هایی با مدیرعامل یا مدیرمسول رسانه مربوطه گرفته می‌شود تا این سوژه ادامه پیدا نکند.

اسفندیاری خاطرنشان کرد: با توجه به اینکه درآمد بخش اعظمی از رسانه‌های ایران به شکل مستقیم و غیرمستقیم از طریق دولت تامین می‌شود و از سوی دیگر روحیه نقدپذیری کلا در جامعه و نه صرفاً در مسؤولان وجود ندارد، رسانه‌ها و خبرنگاران نمی‌توانند کارشان را درست انجام دهند و قطعا آن فضای ایده‌آلی که مورد نظر همه ماست شکل نخواهد گرفت. این در حالی است که اگر اجازه داده شود تا رسانه‌ها نقد کنند منافع آن برای همه مردم خواهد بود. به عنوان مثال اگر اجازه داده می‌شد که رسانه‌ها طرح تحول سلامت و هدفمند کردن یارانه‌ها را از همان ابتدا نقد کنند شاید الان شرایط بهتری حاکم بود. هر جایی که اجازه داده شد تا رسانه‌ها نقد کنند حتی با وجود تبعاتی هم که داشت، شاهد تاثیرگذاری بوده‌ایم.

او با بیان اینکه «هر رسانه‌ای به اندازه خودش تاثیرگذار است»، اظهار کرد: اما اینکه چقدر رسانه‌ها به مسئولیت اجتماعی و کار تیمی معتقد باشند بحث دیگری است که می‌تواند میزان تاثیرگذاری را بیشتر یا کمتر کند. وقتی رسانه‌ای هر چقدر هم کوچک، سوژه‌ای را مطرح می‌کند، مسئولیت رسانه‌ای ایجاب می‌کند که رسانه‌های دیگر به این موضوع بپردازند؛ این در حالی است که الان دیگر کمتر شاهد این موضوع هستیم که البته بخشی از این موضوع هم به خاطر این است که نیروی حرفه‌ای در رسانه‌ها کم شده است.

اسفندیاری افزود: به هر حال این انتظار وجود دارد و طبیعی هم هست که وقتی سوژه داغ و مهمی عنوان می‌شود، سایر رسانه‌ها به آن بپردازند، ولی در عمل این اتفاق رخ نمی‌دهد؛ البته درباره موضوعات زرد این اتفاق می‌افتد. در واقع می‌توان گفت دیگر گزارش‌های تحقیقی در رسانه‌ها بسیار کم شده است؛ نه خبرنگاران این کار را انجام می‌دهند و نه رسانه‌ها این فرصت را به خبرنگاران می‌دهند که دو ماه برای پروژه‌ای وقت بگذارند. بارها پیش آمده که سوژه‌ای را در برنامه «پایش» عنوان کرده‌ایم و انتظار داشتیم که از فردا رسانه‌ها به صورت جدی آن را پیگیری کنند، ولی در عمل هیچ اتفاقی نمی‌افتاد.

این روزنامه‌نگار در پایان یادآور شد: اگر مردم از رسانه‌های مستقل حمایت می‌کردند و بابت روزنامه‌ها پول بیشتر می‌دادند و عضو بنگاه‌های خبری می‌شدند، رسانه‌های مستقل قدرت می‌گرفتند و می‌توانستند به موضوعات مختلف بیشتری بپردازند؛ بنابراین ما هم به عنوان شهروند در این فرآیند مقصر هستیم. اینکه ما چقدر از رسانه‌ها و روزنامه‌نگاران حمایت کرده‌ایم بسیار مهم و حائز اهمیت است.                                                

 

بخش سایت‌خوان، صرفا بازتاب‌دهنده اخبار رسانه‌های رسمی کشور است.