محمدجواد لاریجانی در همایش انعکاس موازین حقوق بشر در قوانین کیفری ایران، اولین نعمت بزرگ الهی را نعمت بودن برشمرد و افزود: نعمت بودن از نعمت های پنهان خداوند است؛ خدواند نعمت‌ها را اسباغی یعنی به صورت فله‌ای، عطا کرده که برخی از نعمت ها آشکار و برخی پنهان هستند. وجود ما ضروری نبوده اما وجود داریم.

وی اضافه کرد: دومین نعمت بزرگ نعمت انسانیت است، ما می توانستیم سنگ یا درخت و یا هر چیز دیگری باشیم، اما انسان شدیم؛ صاحب نطق واراده. سومین نعمت بزرگ نعمت هدایت است چون نطق و اراده داریم و می توانیم تصمیم بگیریم پس نیاز به هدایت داریم. خداوند متعال در هدایت ما مُصِر بوده است. آمدن یکصد وبیست وچهار هزار پیامبر دلیل بر این است که حتما ما باید در نعمت هدایت موفق شویم. سُمُو نعمت هدایت هم نعمت ولایت است.

لاریجانی در ادامه تاکید کرد: حدیثی از امام رضا(ع) نقل شده که اسلام بر پنج پایه استواراست: نماز، زکات، روزه، حج و ولایت؛ و ولایت بر همه اینها اولویت دارد، ولایت از اصول اولیه هدایت است. مرحوم مجلسی در ذیل این حدیث ذکر می کند که تا به حال فکر می کردیم که ولایت از اصول دین است و در کنار بحث نبوت مطرح است، اما ولایت کار بسیار مهمی است و از اصول اولیه اسلام است. 

دبیر ستاد حقوق بشر با طرح این سوال که باید بدانیم ولایت چیست؟ تصریح کرد: معصومین(ع) به تفسیر ولایت را توضیح داده اند؛ ولایت چند رکن دارد، رکن اول؛ ما باید نسبت به نظام مشروع و مشروعیت نظام حساس باشیم. ما نمی توانیم بگوییم که به ما ربطی ندارد که چه کسی سر کار است، بسیار مهم است که چه کسی سر کار است.

« اهل فضل می دانند که در اول کتاب مکاسب بحث بر سرمعایش الناس و بحث ولایت است، اگر حاکم مشروع باشد حمایتش بالکفایه واجب است و اگر نامشروع باشد هر گونه کمک به او و همکاری با او معاونت به اثم است».

مشاور رئیس قوه قضائیه در امور بین الملل بیان داشت: شیعه از همان اول بیداری سیاسی داشته و دارد. این بیداری سیاسی با دغدغه مشروعیت شروع می شود، پس ما همواره باید بدانیم حکومت چه کسی را پذیرفته ایم. دوم، ملاک مشروعیت حکومت است. باید بدانیم ملاک مشروعیت ما چیست؟ ملاک مشروعیت را باید بر نهج مکتب اهل بیت (ع) بنا کنیم. البته اینکه برخی از مسئولین محترم گفتند که ملاک مشروعیت ما این است که مردم به ما رای دادند و می خواهیم عدالت را اجرا کنیم این ملاک مشروعیت، تبلیغاتی است. در مکتب اهل بیت(ع) ملاک مشروعیت از بحث سیطره آغاز می شود؛ که هیچ کسی را بر هیچ کسی سیطره نیست، جز سیطره خداوند متعال وبعد مشروعیت نبی مکرم اسلام وبعد اولیاء اسلام و بعد ولایت فقیه.

لاریجانی سومین ملاک را مصداق مشروعیت برشمرد و عنوان کرد: باید مصداق مشروعیت را بدانیم، نمی توانیم بگوییم ما ولایت فقیه را قبول داریم اما حوصله نداریم ببینیم مصداقش کیست! ما باید مصداق را بدانیم و تشخیص بدهیم که این امر بسیار مهم است. برخی بعد از حضرت امام(ره) گفتند که علاقه به امام بر حسب کاریزما بود وامام برای ما جاذبه داشت، ما بر اساس علاقه مبتنی برکاریزما ولایت تشکیل نمی دهیم، باید بدانیم که ایشان مصداق ولی مشروع است. 

دبیر ستاد حقوق بشر با بیان اینکه چهارمین ملاک داشتن تولی وتبری است، اظهار داشت: این چهار رکن ولایت است؛ تبری مقدم بر تولی است. در زیارت جامعه می بینید که چگونه تبری مقدم بر تولی آمده است. این موضوع به قدری مهم است که زمانی که انسان با یک نفر بسیار دوست است، باید به دلیل این بحث ولایت از او کناره گیری کند، مرحوم آیت الله هاشمی رفسنجانی اینگونه بود ما کارآموزی سیاسی را با ایشان انجام دادیم و علاقه به او داشتیم ولی بعد از فتنه و زاویه و ایستادن ایشان در برابر ولی فقیه، ما شرعا وظیفه پیدا کردیم که از ایشان تبری بجوییم و این بسیار دردناک بود. 

لاریجانی در ادامه در خصوص روایات مطرح شده در مورد ایام هفته توضیح داد و بیان کرد: ایام هفته هر کدام برای کاری در نظر گرفته شده است؛ السبت لنا، یعنی شنبه مال اهل بیت (ع) است. باید توجه کنیم اهل بیت که بودند وچه بودند وخط اهل بیت چه بوده است. الاحد لشیعتنا، یکشنبه ها روزی است که باید توجه به شیعه کنیم. الاثنین لاعدائنا، دوشنبه ها روز دشمن شناسی است. الثلاثاء لبنی أمیة، خط بنی امیه را باید شناخت. باید بدانیم همین امروز هم این خط پابرجا است.

** فقاهت چراغ بصیرت است 

مشاور رئیس قوه قضائیه با تاکید بر اینکه چیزی که توانمندی مکتب اهل بیت (ع) را شکل می دهد، بصیرت است، عنوان کرد: بصیرت ریشه قرآنی دارد. این بصیرت من درآوردی نیست. فقاهت چراغ بصیرت است. در مکتب اهل بیت(ع) بصیرت من درآوردی نداریم. مدعی بصیرت باید از طریق فقاهت به سمت بصیرت برود. 

«آنهایی که مدعی بصیرت هستند ولی فقاهت را قبول ندارند، بدانند که این بصیرت اهل بیت(ع) نیست. ما در جمهوری اسلامی از این دست زیاد داشتیم. منافقینی که الان هستند دنباله مجاهدین خلق هستند؛ اینها آن زمان دنبال اسلام بودند، اما اسلام مارکسیستی. یک مقداری هم منبعث از آراء مرحوم بازرگان بودند که می گفت اسلام مندرس وقدیمی است». 

وی همچنین تصریح کرد: باید بدانیم جریان اصلاح طلب در کشور ما به چه علت به مساله فتنه رسید. اسلام، سکولار دارد؛ یعنی اسلام مربوط به بخش خصوصی زندگی است و زندگی عمومی را که شامل قضا و احکام سیاستی است باید بر اساس عرفی تنظیم کنیم. این هم خلاف مکتب اهل بیت (ع) است. عین همین حرف در دوره آقای احمدی نژاد هم باب شد. ایشان هم یک اسلام من درآوردی دارد. این هم نه با فقه سر کار دارد ونه با فقها.

لاریجانی اضافه کرد: پس به بصیرت باید خیلی خوب توجه کرد. نکته اساسی در بصیرت این است که بدانیم کجا هستیم؟ به خصوص در بصیرت سیاسی؛ اینکه بدانیم کجا هستیم بسیار اهمیت دارد. این نقطه کلیدی است. گاهی انسان در نقطه ای است که تصویر نادرستی از آن وضعیت دارد و بر اساس آن تصمیم می گیرد. تصویر ما از وضعیت نقطه اولیه و شروع بصیرت بسیارکلیدی است. در همه امور این طور است.

دبیر ستاد حقوق بشر افزود: در مساله برجام، گفته شده که اگر ما برجام را نمی پذیرفتیم به ما حمله نظامی می شد؛ این یک بحثی است که باید بدانیم می شد یا نمی شد؟ در دوره اصلاحات هم می گفتند که رئیس دوره اصلاحات رای نیاورد ناطق بیاید بوش به ما حمله می کند، این هم یک بحث است که آیا درست است یا نادرست؟ پس تصویر درست بسیار مهم است. درمورد منبع قدرت نیز همینطور است؛ یک وقتی قدرت برای این است که حکومت سرپا باشد به هر قیمتی (من بحث آقای ظریف درباره اینکه قدرت ما مردم هستند) را به این معنا قبول دارم، اما مردم پیرو مکتب اهل بیت(ع). قدرت ما از این رو است که امروز ایران در منطقه نیرو وقدرتی است تاثیر گذار و اینکه غرب علیرغم انتظارش و فشارهایش دید که یک نیروی توانمندی در منطقه ظهور پیدا کرده به نام جمهوری اسلامی ایران، این از کجا منبعث می شود؟

** از ابتدا انقلاب اسلامی مورد تعرضات حقوق بشری قرار گرفتیم

دبیرستاد حقوق بشرهمچنین با اشاره به شکست داعش، تاکید کرد: اینکه ما توانستیم یکی از توطئه های مخوف، پیچیده و تو درتو و بسیار وسیع به اسم داعش در منطقه را ناکام کنیم این از کجا پیدا می شود؟ ما باید واقع بین باشیم و نباید واقعیت را بپوشانیم.

وی ادامه داد: این از قدرت مردمی که پیرو مکتب اهل بیت(ع) هستند پیدا می شود، و این موضوع بسیار مهمی است. ما به عنوان ایرانی باید منبع قدرتمان را بشناسیم. مادامی که ما مردم، پیرو مکتب اهل بیت (ع) باشیم؛ توجهات الهی می آید، قدرت ها می آید، دشمنان را شکست می دهیم، سختی ها را تحمل می کنیم. اما اگر این شیرازه را از دست بدهیم، یک سیاره سرگردان در عالم می شویم وجذب این وآن.

مشاور رئیس قوه قضائیه در بخش دیگری از اظهاراتش درباره حقوق بشر بیان داشت: از زمانی که انقلاب ما شروع شد مورد تعرضات حقوق بشری قرار گرفتیم. از همان روز اول قطعنامه داشتیم تا یوم آخر. بعد محکومیت و گزارشگر ویژه که الان سومی وچهارمی انتخاب شده است. 

لاریجانی با مطرح کردن سوالی که چرا اینقدر به ما تعرض حقوق بشری می شود؟ اینقدر اتهام می زنند؟ ادامه داد: نگاه می کنند می گویند برخی چیزها خراب است، پلیس شما، دستگاه قضایی و غیره. حالا قطع نظر از اینکه وارد این مناقشه شویم باید بگوییم که اگر این نگاه درست است پس عربستان سعودی، بحرین، کویت، امارات، پاکستان وترکیه هم هستند، پس اینها چطور حقوق بشرشان زیر سوال نمی رود، رژیم صهیونیستی که اصلا کاملا ناقض حقوق بشر است. پس چرا اینها زیر سوال نمی روند؟ پس این دلیل نبوده، اگر قائل به علت ومعلول باشیم باید آنها ۱۰ برابر ما زیر سوال بروند.

وی افزود: من با نسخه ای که آقای ظریف نوشتند که ما باید سعی کنیم روی افکار عمومی دنیا سرمایه گذاری کنیم وخود را نشان دهیم موافقم. اصلا پیام حضرت امام (ره) به گورباچف برای این بوده که ما در دنیا سعی کنیم تجربه خودمان را عرضه کنیم؛ چون ما معتقدیم اسلام یک دین سرزنده، جامع و جهانشمول است. فقط برای ایرانی ها نیست. باید به جهان عرضه کنیم، ولی سرنخ دعا نیست. 

مشاور رئیس قوه قضائیه عنوان داشت: حتی اگر از ما تمجید هم می کردند باید تلاش کنیم تجربه خود را به دنیا معرفی کنیم، این تجربه ما چیست؟ این تجربه ما ازانقلاب پیدا می شود. انقلاب اسلامی حادثه عظیم تاریخی بود که از این حادثه دو جریان اجتماعی کلید خورد. یکی جریانی است که در داخل کشور ما است و آن بنای یک نظام سیاسی- مدنی جامع بر اساس فکر اسلامی است. 

«اصلا جمهوری اسلامی یعنی این. یعنی ما می خواهیم زندگی مدنی خود را تماما بر اساس فکر اسلامی منبعث از مکتب اهل بیت(ع) بنا کنیم. دوم، نهضت بیداری اسلامی است که بیرون از مرزهای ما است. پس تجربه ما این است. در اصطلاح معارف اجتماعی، تجربه یک جریان و یک عمل جمعی است که داریم این تجربه را به پیش می بریم».

دبیرستاد حقوق بشر در ادامه عنوان کرد: این مساله برای محیط ما وغرب بسیار خطرناک است. آنها فکر می کردند با تهاجمات ودسیسه ها این تجربه خاموش می شود اما بعد از قریب به ۴۰ سال، دیدند که به اصطلاح مطرح شده از سوی خودشان در مجله فارین پالیسی، شاهد یک غول در منطقه هستند. از همه مهمتر، فهمیدند که در جهان اسلام، نوع اسلامی که ایران دارد و مکتب اهل بیت(ع) این، برای آنها غول شده است.

لاریجانی بیان کرد: داعش یک پروژه بسیار پیچیده ای بود که غرب درباره اش نقشه ها داشت اما دیدید که چه اتفاقی افتاد، داعش به دنیای اهل سنت نشان داد که خط اخوان المسلمین به جایی نمی رسد. اخوان المسلمین در مصر وقتی به قدرت رسیدند مردم را به انتخاب دو مدل مخیر کردند. مدل اردوغانی در ترکیه که سکولار است و مدل حزب النور که سلفی ها ایجاد کردند. مردم مصر هر دو را رد کردند و جایگزین هم نداشتند. توجه به اینکه چه چیزی ایران را قدرتمند کرد توجه بسیار مهمی است. در تاریخ ۴۰ ساله گذشته هیچ وقت دنیا اینقدرعلاقمند نبود از جمله متفکرین و سیاستمداران غربی، که ببینند مکتب اهل بیت (ع) در اسلام چه می گوید؟ 

مشاور رئیس قوه قضائیه با اشاره به جلسات ستاد حقوق بشر با هیات های اروپایی، اظهار کرد: در جلساتی که ما با هیات های مختلف مثلا با قضات و متفکران ایتالیایی وسایر کشورها داشتیم، آنها مصرا خواستار این بودند که برای ما توضیح بدهید انبعاث حقوق متهم از فقه اهل بیت (ع) چگونه است؟ بسیار علاقمند به شناخت هستند، لذا تقاضا کردند که ما یک کارگاهی در تهران برگزار کنیم و از تمام اتحادیه اروپا قضات، حقوقدانان ومتفکرینشان بیایند وما موضوعاتی را از قوانین حقوقی خودمان وانبعاث آن از فقه جعفری را به آنها نشان دهیم. به عنوان مثال ما حق استماع را انتخاب کردیم. بنا است در آینده نزدیک این وورک شاپ را برگزار کنیم. 

لاریجانی همچنین با بیان اینکه ما نباید نگران فحش دادن غربی ها در مقوله حقوق بشر باشیم، تاکید کرد: باید بدانیم جای ما کجا است، نباید نگران فحش دادن آنها باشیم. به هر صورت به اسم حقوق بشر در سازمان ملل علیه ما دو قطعنامه هر سال مطرح می شود که همه اروپایی ها از آن حمایت می کنند. دو تا گزارش رسمی علیه ما مطرح می شود.

« یک گزارشگر ویژه حقوق بشری است که قبلا آقای احمد شهید بود و الان خانم جهانگیر است و گزارشگران موضوعی نیز هستند. لذا در تولید مطالب علیه ما به عنوان اسناد سازمان ملل کمبودی وجود ندارد. تحریم یکی از آنها است. خیلی از شخصیت های قضایی ما به علت احکام قضایی که دادند تحت تحریم اروپایی قرار گرفتند. این صورت مساله است. ما می فهمیم چرا آنها با مامخالف هستند. اینطور نبود که مثلا ۱۰ سال صبر کنند ببینند دادگاه های ما چگونه عمل می کند وبعد بگویند حقوق بشرشان بد عمل می کند؛ نه، از روز اول انقلاب مقدمه و گزارشگر ویژه داشتیم تا الان. ما باید به صورت مساله واقع بینانه توجه کنیم».

دبیرستاد حقوق بشر در ادامه درباره شکل گیری و تاریخچه حقوق بشر توضیح داد وگفت: چون بحث حقوق بشر از بدو انقلاب تا حالا موضوع کاری من و همکارانم بوده، برای شما تاریخچه ای بازگو می کنم، حقوق بشر بعد از جنگ دوم جهانی رسما ادبیاتش آغاز شد؛ دوره اول، دوره تدوین اسناد اولیه بود. این اسناد تماما بر اساس تفکر سکولار- لیبرال تنظیم شده است، یعنی انسانی که به جایی وصل نیست انسان سکولار است، و تفکر لیبرالی دارد. 

لاریجانی در ادامه گفت: این تفکر لیبرالیسم یک دین است و انسان ساخته است. این تفکر هم از «جان دیویی» فیلسوف آمریکایی برگرفته شده است. او در یک کتاب مهمی که کتاب آموزش و پرورش است (اتفاقا این سند ۲۰۳۰ بهترین سند برای پیاده کردن افکار جان دیویی است) که کتاب معروفی است ومکتبی دارد؛ در آنجا می گوید ما خدا را پایین کشیدیم، اما جای آن نباید خالی باشد، خودمان یک دینی درست کردیم که جامع است و باید جای آن را بگیرد. تمام اسناد همینطور است. لذا مهم است که بفهمیم مبانی این تفکر سکولار- لیبرال چیست؟ 

وی یادآورشد: مرحوم علامه طباطبایی برای اینکه به دانشگاهیان نشان دهد چرا ماتریالیسم مارکسیستی غلط است، کتابی در این خصوص نوشت. امروز ما باید همگی بدانیم که چرا نگاه لیبرالی غربی غلط است. بر این اساس هیچ توجهی به سایر مکاتب نداشتند. جهان اسلام که خاموش بود. جهان دیگر هم فعال نبودند. از روس ها یک نفر بود. از چینی ها در آن کمیته یک نفر بود. بقیه آمریکایی بودند. از مسلمان ها یک دانشگاهی مسیحی از دانشگاه بیروت بود که او نماینده جهان اسلام بود در یک کمیسیونی که ۳۰ نفر بودند، اینها اسناد را نوشتند.

وی درباره نسل دوم اسناد حقوق بشری متذکر شد: نسل دوم اسناد رویه ها است برای پایش، پیگیری، گزارش، گزارشگری و امثال این. نحوه این پایش ها ورویه ها دست خودشان است. سازمان ملل در مجامع بین المللی را نباید میدانی تصور کنیم که تمام کشورها می توانند در آن علی السویه اظهار نظر کنند، آنجا میدانی است برای سیطره جهانی. منتهی ما باید چه کنیم؟ حضرت امام (ره) مشخص کردند، ما نامه نوشتیم که در تعامل با سازمان های بین المللی دو ایده مطرح است، یکی این ایده که ما باید بر اساس مصلحت برخی از امور را متوقف کنیم که در سازمان ملل حیثیت پیدا کنیم.

لاریجانی ادامه داد: این که اصلا ما باید این عرصه را رها کنیم و حتی از آن خارج شویم وتعهد هم نداشته باشیم. حضرت امام (ره) فرمودند که هر دوایده غلط است، باید در تمام مجامع بین المللی از هر فرصتی برای بیان حق و برای بیان موضع مان استفاده کنید و در اجرای احکام شرع هیچ خجالتی نکشید ولی آنجا بگویید که به چه دلیل این حکم را اجرا کردید.

دبیرستاد حقوق بشر درباره نسل سوم اسناد حقوق بشری نیز گفت: نسل سوم که الان در حال شکل گیری است، نسل بازنگری مفاهیم اساسی است. اینجا معرکه آراء است. مسائل بسیار کلیدی مطرح می شود.

« ما از کرامت انسان مورد بازنگری قرار می گیریم. کرامت انسان یعنی چی؟ می گویند کرامت انسان به این است که انسانها باید بتوانند آنچه که فکر می کنند برای آنها خوب است انجام دهند مگر اینکه فکر کنند با این کار ضرری به دیگری وارد می شود. این ضرر به دیگری هم ملاکش سلب اختیار از دیگری است. مثلا اگر دست در جیب فرد دیگری کنید و پولش را بردارد، اختیار صاحب پول را در خرج کردن آن سلب کرده و این ضرر است».

دبیر حقوق بشرقوه قضاییه گفت: حق حیاتی که درست کردند همین بحث است. می گویند هر قانونی می توانید بگذارید مگر اینکه حق حیات را سلب کند. حق زندگی جمعی که مربوط به ازدواج است، می گویند هرفردی می تواند شریک زندگی خود را انتخاب کند حالا این شریک یا سگ، درخت و یا همجنس می تواند باشد. این یک تهاجم و شبیخون عظیم در صحنه جهانی است که ما اینجا باید حضور فعال داشته باشیم.

لاریجانی در اظهاراتش اظهار کرد: حقوق بشر پرچم وتابلوی یکی از سه یا چهار جبهه تهاجم، به دستاورد ملی، اسلامی و مکتب اهل بیتی ما است. تهاجم اقتصادی، تهاجم فرهنگی و سیاسی، حقوق بشری و تهاجم امنیتی و نظامی. این همه تهاجمات علیه ما است.

« اما این پرچم حقوق بشر هم تابلوی یکی از این صحنه های تهاجم است. این صحنه تهاجم را ما باید مدیریت کنیم. آنچه گفته شد که خودمان را معرفی کنیم بسیار عالی است ومن قبول دارم، ولی این مدیریت صحنه نیست. مدیریت صحنه راه دیگری می خواهد.»

لاریجانی ادامه داد: راه منبعث از صحبتی که رهبر معظم انقلاب در جلسه اخیر با مسئولین عالی قضایی مطرح فرموند، ایشان فرمودند: « ما مساله حقوق بشر را در اسلام به مقالات منحصر نکنیم، اصلا دولت ونظام هر حادثه ای که دردنیا اتفاق می افتد بر اساس معیار حقوق بشری که در داخل اسلام داریم آن را ارزیابی کنید وهمان را موضع اعلام کنید، مگر آنها علیه ما اعلام موضع می کنند نگاه می کنند که ما از چه خوشمان می آید. نکته دوم فرمودند: محاکم بر اساس فقه جعفری مشروعیتش محدود به محل وقوع جرم نیست، درست است قانون این را مشخص کرده اما محکمه مشروع برای هر تظلم خواهی مشروعیت دارد. بنابراین جمهوری اسلامی باید جایی بشود که هر کسی در دنیا در حقش ظلم شد بداند یک جایی هست که می تواند برود آنجا حرفش را بزند».

 

بخش سایت‌خوان، صرفا بازتاب‌دهنده اخبار رسانه‌های رسمی کشور است.