امروز «یک فوریت طرح ساماندهی زندانیان و کاهش جمعیت کیفری زندان‌ها تصویب شد» طرحی که بنا دارد جمعیت کیفری زندان‌ها کاهش یابد. محمدعلی پورمختار نماینده مردم بهار و کبودرآهنگ که یکی از طراحان طرح مذکور بود، امروز و پس از تصویب این طرح اعلام کرد »نگهداری روزانه هر زندانی حدود ۴۰ تا ۵۰ هزارتومان هزینه دارد که فقط ۱۰ هزار تومان از آن پرداخت می‌شود و مابقی بر عهده خانواده زندانیان است.» پر واضح است که زندانی کردن، علاوه بر ایجاد هزینه برای دولت، خانواده‌های زندانیان را نیز دربر می‌گیرد و مسأله اینجاست که هزینه‌ها فقط یک بحث از موارد مربوط به زندان است. تجربه این سال‌ها ثابت کرده است که مجرمان در زندان نه تنها از عمل اشتباهی که انجام داده‌اند عبرت نمی‌گیرند بلکه روش‌های جدید خرابکاری و تخلف را نیز می‌آموزند. به نظر می‌رسد یک فوریت طرح ساماندهی زندانیان که امروز به تصویب مجلس رسید، بتواند بخشی از مشکلات مربوط به زندان‌ها را در صورت اجرای درست حل کند. داتیکان در گفتگو با خانم دکتر یاسمن خواجه نوری به بررسی این مسأله پرداخت.

یاسمن خواجه نوری در ابتدا به فلسفه تأسیس زندان اشاره کرد و در این خصوص گفت: «به طور کلی در قرن ۱۹ به بعد مجازات زندان به عنوان مکانی برای اصلاح مجرمین پیشنهاد شد و به صورت عملی درآمد. ولی تجربه ثابت کرد که عموما اصلاحی در مورد مجرمین صورت نگرفت و زندان‌ها تبدیل به مدرسه جرم شدند و بسیاری از باندهای مجرمانه در زندان شکل گرفت.»

این استاد دانشگاه در ادامه به مجازات جایگزین حبس به عنوان یکی از راه‌های کاهش جمعیت زندان‌ها اشاره کرد و در این باره گفت: «در ایران از سال ۹۲ بحث جایگزین‌های حبس مطرح شد که بر اساس آن قاضی می‌تواند در جرائمی که مجازاتش حبس است از جایگزین استفاده کند. برخی از احکام جایگزین عبارت است از: خدمات عمومی رایگان ، استحمام معلولین و سالمندان و غیره... . نکته قابل تأمل این است که در اینجا مرتکب حس می‌کند برای جامعه مفید است. جدای از این، خطرات زندان نیز در این گونه احکام وجود ندارد؛ به طور مثال مجرمین با هم آشنا نمی‌شوند که به این واسطه جرائم مختلف را از یکدیگر یاد بگیرند.»

خواجه نوری ادامه داد: «علاوه بر این، نه تنها هزینه‌ای برای دولت ایجاد می‌کند بلکه بخشی از هزینه‌های دولت و البته خانواده‌های زندانیان نیز کاهش می‌یابد.»

این وکیل دادگستری در ادامه به موضوع اصلاح در حقوق کیفری اشاره کرد و در این زمینه گفت: «امروزه حقوق کیفری جنبه اصلاحی دارد و لزوما مجازات کردن نیست که شخص مجرم را به سزای عملش براسنیم. اگر این نهادها به درستی عمل کنند، این طرح می‌تواند مؤثر واقع شود. در خصوص زندان، فقط نباید به هزینه‌ها نگاه کنیم و باید به دنبال اصلاح باشیم. همانطور که گفتیم، زندان فقط گریبان شخص زندانی را نمی‌گیرد بلکه خانواده وی را نیز کامل درگیر می‌کند.»

خواجه نوری در پایان گفت: «زندان فقط برای سلب آزادی است ولی امروزه در زندان‌ها، بسیاری از حقوق دیگر از جمله بهداشت و روان زندانی نیز سلب شده است. از این رو شاهد آن هستیم که مجازت‌هایی مانند حبس در منزل برای نوجوانان و حبس پایان هفتگی هم مطرح است. در نهایت باید گفت که اگر این طرح به درستی اجرا شود، می‌تواند بسیار مفید و مثبت باشد.»

 

بخش سایت‌خوان، صرفا بازتاب‌دهنده اخبار رسانه‌های رسمی کشور است.