ضرورت مدیریت ریسک

زهره صفری کارشناس تحلیل کارگزاری بورسیران برای داشتن معاملات موفق در بازار سرمایه، لازم است ریسک را مدیریت کنیم. تصور عامه مردم از ریسک، واژه خطر است. درحالی که ریسک در بازار سرمایه به معنای انحراف از بازده مورد انتظار است. لازم است بدانیم که همواره ریسک و بازده ارتباط مستقیم دارند. هرقدر تحمل ریسک سرمایه‌گذار بالاتر باشد، احتمال کسب بازده‌های بالاتر برای او بیشتر است و بالعکس.

برای درک این موضوع به این مثال توجه کنید. فرد a ریسک گریز است و با حد ضرر ۵ درصد معامله می‌کند. در میان هر صد‌معامله‌ای که انجام می‌دهد با احتمال زیادی ۸۰ درصد معاملاتش به حد ضرر می‌رسند و تنها ۲۰ درصد معاملاتش به حد سود می‌رسند. اما فرد b ریسک‌پذیر است و با حد ضرر ۳۰درصد معامله می‌کند. با احتمال زیادی ۵۰ درصد معاملاتش به حد ضرر و ۵۰ درصد به حد سود می‌رسند. فرد b تعداد معاملات موفق بیشتری نسبت به فرد a دارد. بنابراین بازده بیشتری نیز کسب می‌کند. این یک مثال برای درک جمله معروف بازار سرمایه است که ریسک بالاترمنجر به سود بالاتر می‌شود.

هر معامله‌گر باید بتواند در معاملاتش ریسک خود را مدیریت کند. برای این کار راه‌های مختلفی وجود دارد که با توجه به ماهیت بازار سهام متغیر است و پیشنهاد می‌شود با آزمایش، کارآیی روش‌های مورد‌نظر سنجیده شود.

شیوه اول استفاده از حد ضرر است. حد ضرر معمولا با روش‌های تکنیکال مشخص می‌شود. هر کس با توجه به نوع معاملاتش حدضرر تعیین می‌کند. کسی که برای بلند‌مدت معامله می‌کند، در روش تکنیکال کف تکنیکال بلندمدت قبلی را روی نمودار سهام پیدا کرده و به‌عنوان حد ضرر قرار می‌دهد. کسی که نوسان‌گیری می‌کند، روی نمودار ساعتی و حتی ۱۵ دقیقه‌ای حد زیان مشخص می‌کند. کسی که بر اساس moving averageها معامله می‌کند، تقاطع با MA مورد نظر را حد ضرر می‌گذارد و.... پایبندی به حد ضرر موضوع بسیار مهمی برای باقی ماندن در بازار سرمایه است. چه بسا با تلاش زیاد، سود قابل توجهی کسب کنید، اما با یکبار پایبند نبودن به حد ضرر، تمام سودهای خود را از دست بدهید.

روش بعدی، استفاده از آستانه تحمل ریسک است. در این روش باید نسبت ریسک به ریوارد (R/ R) را برای هر معامله محاسبه کنید. در این نسبت شما حد ضرر را در صورت و حد سود مورد نظر خود را در مخرج کسر قرار می‌دهید. قاعدتا هرچه این کسر کوچک‌تر باشد به معنای جذاب تر بودن این معامله است، یعنی با ریسک پایین‌تر احتمال کسب بازده بالاتر وجود دارد و بالعکس.

روش دیگر برای مدیریت ریسک، استفاده از حد ضرر برای تعیین تعداد سهام مناسب برای خرید است. فرض کنید سهم X در حال‌حاضر ۲۰۰ تومان است و حد ضرر آن ۱۵۰ تومان است (یعنی ۵۰ تومان پایین‌تر از قیمت فعلی). فرد a آستانه تحمل ریسک خود را روی این سهم، ۵۰۰ هزار تومان قرار می‌دهد. این شخص باید ۱۰ هزار سهم X را خریداری کند تا در صورتی که به حد ضرر (یعنی عدد ۱۵۰ تومان) رسید، تنها به اندازه ۵۰۰ هزار تومان زیان کرده باشد، نه بیشتر (مبلغ ۵۰۰ هزار تومان تقسیم بر ۵۰ تومان که ضرر فرد در صورت فعال شدن حد ضرر است).