نگاهی به یک سیاست
۱- سیاست یارانه‌ای دولت نمی‌تواند مستقل از سیاست‌های دیگر باشد. همیشه یارانه‌ها با هدفی مشخص و مهم‌تر از آن در بستری معین باید تعریف شود. ما همه سیاست‌های کلیدی را رها کرده‌ایم و یک‌باره می‌خواهیم سیاست یارانه‌ها را اجرا کنیم.
۲- تا زمانی که قیمت‌ها نتوانند در اقتصاد آزادانه حرکت کنند، هرگونه سیاست یارانه‌ای یک واکنش در اقتصاد تلقی می‌شود و این واکنش عمدتا برای جبران درآمد گروه‌های آسیب‌پذیر بر اثر تورم است. درحالی‌که به‌دلیل تورم میزان یارانه پرداختی در هر سال به میزان قابل توجهی آب می‌رود.
۳- شرط موفقیت پرداخت یارانه‌ها از نظر اثرگذاری بر سطح درآمد گروه‌های کم‌درآمد، مستلزم داشتن پایگاه اطلاعاتی قوی، مطالعه علمی میزان یارانه‌ها، چگونگی تخصیص آنها و چگونگی تغییر سالانه آنها است. بدون این پایگاه‌های اطلاعاتی و مطالعات علمی چگونه می‌توان به اثر این سیاست امیدوار بود؟
۴- وقتی سیاست‌های یارانه‌ای توسط دولت پیشنهاد می‌شود، به‌دلیل شرایط تورمی کشور، باید در یک برنامه پنج‌ساله ارائه شود که در هر سال میزان یارانه پرداختی با تورم پیش‌بینی‌شده، تعدیل شده باشد یا هر سال به‌طور پویا با نرخ تورم سال گذشته (همانند حقوق کارگران) تعدیل شود.
۵- تغییرات قابل توجه قیمت‌ها و تورم پیش‌بینی‌شده و نرخ فزاینده دلار در بازار آزاد، اجازه اثرگذاری درست این سیاست را نمی‌دهد. اما طبیعی است که به‌رغم کم‌اثر بودن، در هر حال در تعدیل درآمدهای از دست رفته کارساز است.
۶- چون به درستی منشأ تامین یارانه‌های پرداختی مشخص نیست و یک‌باره سطح یارانه‌ها افزایش قابل توجهی خواهد داشت، امکان دارد دولت را با کسری بودجه مواجه کند. به عبارت دیگر مشکل کسری بودجه دولت را تشدید می‌کند. افزایش کسری بودجه دولت هم دولت را بیشتر به منابع تامین مالی تورمی وابسته می‌کند. یارانه‌های نقدی در مقایسه با سایر اشکال یارانه از منطق قوی اقتصادی برخوردار است. ولی یکسری الزامات دارد که داشتن منبع مستقل تامین منابع مالی آن از مهم‌ترین این الزامات است.
۷- در نتیجه، سیاست پرداخت نقدی یارانه‌ها به تنهایی یک سیاست اصلاح اقتصادی نیست. این سیاست بیشتر ناشی از ضروریاتی است که در سال جاری با افزایش تورم به یک الزام تبدیل شده است. همان‌طور که گفته شد در شرایط فعلی اقدامات اساسی لازم است در کشور انجام شود که با انجام آنها حمایت چندجانبه‌ای نه تنها برای گروه‌های کم‌درآمد، بلکه برای فعالان اقتصادی نیز میسر می‌شود. دور شدن از این سیاست‌ها و نزدیک‌تر شدن به سیاست‌های یارانه‌ای علامت خوبی برای اقتصاد ایران نیست.
