ونزوئلا بدون پرتره چاوز
گروه جهان: ونزوئلا با تورمی سه رقمی که به این زودی‌ها مهار شدنی نیست و مجلس ملی که قول به برکناری رئیس‌جمهوری داده، طی چند روز گذشته علاوه بر بحران اقتصادی وارد بحران سیاسی هم شده است. با این حال، این کشور با بحران دیگری هم روبه‌رو است: حذف تصاویر چاوز از عرصه عمومی. ظاهرا طی هفته گذشته بیشتر بحث‌ها به جای اینکه حول مسائل اقتصادی باشد،حول تصاویر چاوز در جای جای کشور بود. اگرچه چاوز در سال 2013 به دلیل سرطان درگذشت اما هنوز نام وی در ونزوئلا باعث بحران می‌شود. پرتره چاوزِ همیشه پیروز در یونیفورم نظامی هفته گذشته کنار زده شد؛چرا که حزب لیبرال در رای‌گیری 6 دسامبر 2015 مجلس ملی را فتح کرد.

«هنری راموس»، رهبر آینده مجلس، روی پله‌های مجلس ایستاد و در حالی دست تکان می‌داد که تصاویر چاوز در حال برداشته شدن از در و دیوار بود؛گویی رهبران جدید ونزوئلا می‌کوشند وارد عصر جدیدِ بدون چاوز شوند و نام و تصاویر او را از بخشی از تاریخ کشور خود بزدایند. به گزارش نیویورک‌تایمز، در همین راستا، مخالفان تلاش دارند تا وارث چاوز یعنی نیکولاس مادورو را نیز از قدرت کنار بگذارند تا اولین گام‌ها برای حذف چاوزیسم از ونزوئلا برداشته شود. راموس به خبرنگاران گفت که فقط پرچم و نماد این کشور باید نشان داده شود و بس. او آشکارا می‌گفت چاوز دیگر نشان یا نماد ونزوئلا نیست.

به گزارش نیویورک‌تایمز، رئیس جمهور نیکلاس مادورو، جانشین منتخب چاوز، از هیچ تلاشی برای مصادره کردن حرکت مخالفان به نفع خود و کوبیدن آنان فروگذار نکرد. مادورو در یک سخنرانی تلویزیونی پایین کشیدن تصاویر چاوز را «ظالمانه» و «از روی عصبانیت» اعلام کرد و افزود: پرتره سیمون بولیوار، قهرمان استقلال این کشور، نیز از سوی مخالفان پایین کشیده شده است. مادورو گفت: «نمی‌توانم خشم خود را اظهار نکنم. از مردم می‌خواهم تا در برابر این نوفاشیست‌ها، ضدبولیوارها و ضدوطنی‌ها مقاومت کنند.» به نظر می‌رسد اکنون فضای سیاسی ونزوئلا دو قطبی شده است: یک قطب آن مادورو و چاوزی‌ها هستند که هر گونه تلاش برای پایین کشیدن تصاویر چاوز را «کودتا» و اقدامی ضدبولیواری و ضدملی می‌نامند و بقای کشور را به تصاویر چاوز گره زده‌اند و در سوی دیگر مخالفانی هستند که پس از پیروزی در پارلمان ملی رو در روی وارث چاوز و سیاست‌های او ایستاده‌اند. مخالفان، مادورو را متهم می‌کنند که اقتصاد کشور را در سراشیبی سقوط قرار داده و تورم را سه رقمی کرده است. با این حال، برخی حامیان چاوز به درخواست رئیس‌جمهور مادورو پاسخ مثبت داده و در میدان مرکزی شهر تجمع کردند. پرتره چاوز با احترام و روی دوش سربازان نزد رئیس‌جمهوری آورده شد. کشمکش بر سر پرتره چاوز می‌تواند چشم‌انداز سیاسی بحران زده در این کشور را در سال جدید بحرانی تر کند. بر این باید وضعیت سیاسی دوقطبی در کشور و اقتصاد بحران‌زده و ضعف دولت را هم افزود. به نظر می‌رسد طی دوره‌ای که چاوز بر سر کار بود دولت ونزوئلا به اندازه دوران مادورو «نامتعادل» نبوده به‌گونه‌ای که برخی سخن از استعفای مادورو و تشدید بحران در این کشور به میان می‌آورند. نیویورک‌تایمز می‌نویسد اگرچه ونزوئلا بزرگ‌ترین ذخایر نفتی در جهان را دارد اما کنترل قیمت‌ها و تورم به کمبود اقلام اساسی مانند تخم مرغ و آرد منجر شده است. نگرانی از افزایش جرم و جنایت نیز به شدت در ذهن طبقه متوسط و ضعیف به یکسان غلیان می‌کند.

«دیوید اسمیلد»، تحلیلگر مستقر در کاراکاس می‌گوید: به نظر می‌رسد هیچ کدام از طرفین هنوز پیام اعتراض مردم را نشنیده است.» مخالفان، که سال گذشته برای اولین بار در ۱۶سال گذشته موفق به کسب اکثریت درمجلس ملی شدند، وعده حل مشکلات اقتصادی کشور را داده‌اند. مخالفان قرار است در مرحله بعدی اقدامات‌شان ۸۰ زندانی سیاسی را آزاد کنند که به قول آنها به دلایل سیاسی از سوی مقام‌های سوسیالیست دستگیر و روانه زندان شدند. به نظر می‌رسد قانون‌گذاران جدید آماده دور نهایی رقابت‌ها هستند چرا که سه نفر از همقطارانشان از سوی دیوان عالی از ورود به پارلمان باز مانده‌اند. آنها استدلال می‌کنند که دادگاه، بازیچه دست مادورو شده و از طریق سیستم قضایی می‌خواهند مانع ورود مخالفان به پارلمان شوند. «گابی اریلانو» معاون جدید حزب «اراده مردمی» که رهبرش در دوران مادورو زندانی شد، می‌گوید: قانون‌گذاران به زودی به مسائل اقتصادی رسیدگی می‌کنند اما هشدار داد که تغییر به آرامی صورت خواهد گرفت. به نظر می‌رسد احزاب جدید به این نتیجه رسیده‌اند که دوران «مشت آهنین» چاوز به پایان رسیده و مادورو از قدرت و کاریزمای لازم برای اعمال قدرت برخوردار نیست. اگرچه او هم همچون سلف خود تعدادی از رهبران احزاب سیاسی را زندانی کرده و محدودیت‌هایی بر مخالفان خود به وجود آورده اما از توانمندی لازم برای برخورد با اپوزیسیون برخوردار نیست. اکنون احزاب مختلف شرایط را برای حضور و رویارویی با دولت مادورو آماده‌تر از هر زمان دیگری می‌بینند. نیویورک‌تایمز به نقل از اریلانو می‌افزاید: «ما روشن کرده‌ایم که وقتی به ۶ ژانویه رسیدیم، در ۷ ژانویه مشکلات حل نمی‌شود. اگر دولت تمام تلاش خود را برای جدا کردن بند بند اقتصاد کشور به خرج دهد، دیگر بحث ماه مطرح نیست بلکه بحث سال برای حل مشکلات مطرح می‌شود.»

مادورو که دیگر کارتی برای بازی در برابر مخالفان ندارد اعلام کرده که طی روزهای آینده یک طرح جدید برای احیای اقتصادی ارائه خواهد کرد. اگرچه مخالفان امیدی به او ندارند اما مادورو بر این باور است که در این طرح جدید تاکید بیشتری بر سرمایه‌گذاری خارجی شده است اما توضیح بیشتری ارائه نداد. رئیس‌جمهور پس از بحث در مورد پرتره رئیس سابق خود -چاوز- به برخی تغییرات در تیم اقتصادی خویش نیز اشاره کرده که رهبری این تیم با «لوییس سالاس» خواهد بود. او استاد نه‌چندان شناخته شده یکی از دانشگاه‌هایی است که از سوی چاوز تاسیس شده است. لوییس سالاس، جامعه‌شناس و براساس مقاله‌ای که «۲۲ کلید برای درک و مبارزه با جنگ اقتصادی» نامیده شده و سال گذشته منتشر شد، متخصص مسائل توسعه است. سالاس در مطلبی درخصوص تورم نوشت:«تورم در زندگی واقعی وجود ندارد.» به گزارش نیویورک‌تایمز، استدلال او این است که تورم محصول بالا بردن قیمت از سوی تاجران برای مصرف‌کنندگان است. سالاس می‌افزاید: «وقتی یک فرد به فروشگاه می‌رود و می‌بیند قیمت‌ها بالا رفته است، این به معنای تورم نیست.» برخی مخالفان بر این باورند که این جامعه‌شناس هم دست کمی از چاوز و مادورو در سیاست‌های پوپولیستی ندارد. چنین به نظر می‌رسد که تغییر در تیم اقتصادی آقای رئیس‌جمهور تغییر چندانی در وضع اقتصادی به وجود نیاورد و همان گونه که مخالفان می‌گویند اقدام مادورو فقط در راستای وقت‌کشی و دامن زدن به تورم است.