اختلافات داخلی در ترکیه پس از عملیات خونین ۱۰ اکتبر افزایش یافت
همه علیه اردوغان
وی بدون آنکه با قطعیت مشخص کند چه گروهی این بمب‌گذاری را انجام داده است، گفت: در وهله نخست می‌توان به داعش مشکوک بود، هر چند که نباید از گروهی مثل پ‌ک‌ک و دو گروه چپ به نام‌های مردم انقلابی آزادی‌خواه و گروه کمونیستی «لنین-مارکسیست» غفلت کرد.
اگرچه داووداوغلو تاکید می‌کند که در تحقیقات اولیه مشخص شده است که انفجارهای دوگانه توسط دو عامل انتحاری صورت گرفته است. نخست‌وزیر ترکیه می‌گوید: با دو حزب عمده دیگر این کشور گفت‌وگو خواهیم کرد اما در حال حاضر گفت‌وگویی با حزب کردتبار دموکراتیک خلق‌ها (HDP) نخواهیم داشت.
این اظهارنظر پس از آن صورت می‌گیرد که صلاح‌الدین دمیرتاش، دبیر کل حزب دموکراتیک خلق‌ها، به دلیل بمب‌گذاری روز شنبه در آنکارا، حزب عدالت و توسعه را مقصر معرفی کرده است. این حزب اعتقاد دارد که سیاست‌های حزب عدالت و توسعه موجب شده است تا تروریست‌ها در داخل ترکیه پا بگیرند و علیه کردها بتوانند اقداماتی از این دست انجام دهند.
داووداوغلو اما ضمن رد این مطلب می‌گوید: «این حمله همه مردم را نشانه گرفته بود. مردمی هم که به جمع این گروه افزوده شدند، جزو قربانیان بوده‌اند.» او در ادامه اضافه می‌کند: «حملاتی از این دست که صلح و آرامش را نشانه گرفته است موجب می‌شود در انتخابات اول نوامبر تاثیر منفی بگذارد. این حمله دموکراسی و حق آزادی را نشانه رفته است.»
به‌رغم اینکه داووداوغلو سعی دارد با گروه‌های دیگر برای موضوع بمب‌گذاری دیدار کند، دبیر کل حزب حرکت ملی این کشور دعوت داووداوغلو را برای رایزنی نپذیرفته است اما خبرها از این حکایت دارد که کمال کلیچداراوغلو، دبیر کل حزب جمهوری خلق این کشور دعوت نخست‌وزیر ترکیه را پذیرفته و راس ساعت 11 به وقت محلی با وی دیدار کرده است. تا لحظه تنظیم گزارش خبری از جزئیات این دیدار منتشر نشده است.
داووداوغلو پیش از اینکه در جلسه حضور پیدا کند، نسبت به حضور نداشتن دولت باغچه‌لی، دبیر کل حزب حرکت ملی چنین اظهارنظر کرد: «امروز، روزی است که باید همه شانه به شانه هم استوار حرکت کنیم.» او سپس در مورد حمله تروریستی دهم اکتبر در آنکارا به خبرنگاران گفت: «اینها دشمنان انسانیت هستند. یک تروریست، تروریست است. هر کسی که چنین عملی را انجام بدهد علیه انسانیت وارد عمل شده است.»
گفته می‌شود پیش از عملیات تروریستی دهم اکتبر، نیروهای امنیتی ترکیه چند عامل انتحاری را در استانبول و آنکارا بازداشت کرده‌اند. به‌رغم اینکه داووداغلو می‌گوید تیم‌های امنیتی این کشور چند عامل انتحاری را پیش از بمب‌گذاری دهم اکتبر دستگیر کرده‌اند، اما برخی از احزاب این کشور از ضعف نیروهای اطلاعاتی ترکیه گله‌مندند. کمال کلیچداراوغلو، دبیر کل حزب جمهوری خلق ترکیه معتقد است عملیات انتحاری روز دهم اکتبر، یک شکست اطلاعاتی برای ترکیه به حساب می‌آید و مسوولان و مسببان این حادثه باید هر چه زودتر استعفا دهند. او می‌گوید: «ما از هر گروهی که مسوولیت امنیت ترکیه را بر عهده دارند می‌خواهیم به خاطر این شکست از سمت خود استعفا دهند، هر چند که همین استعفا دیرهنگام است.»
در حالی که احزاب ترکیه در این کشور وارد دوره تبلیغاتی پیش از انتخابات شده‌اند، به دلیل این بمب‌گذاری، همه گروه‌های سیاسی فعالیت‌های خود را به مدت سه روز تعلیق کرده‌اند. همچنین رجب طیب اردوغان، رئیس‌جمهوری ترکیه، به مدت سه روز در این کشور عزای عمومی اعلام کرد.
مقصر حزب عدالت و توسعه است
سه ماه و نیم پیش، در شهر مرزی سوروچ، عملیاتی مشابه رخ داد که آن هم گروه‌های کردتبار را نشانه گرفته بود. در بیستم ژوئیه، در پی یک عملیات انتحاری 30 تن کشته و بیش از 100 نفر نیز زخمی شدند. هدف آن عملیات، افرادی از کردهای ترکیه بودند که قصد داشتند برای مبارزه با داعش به کوبانی سفر کنند. در آن حمله، صلاح‌الدین دمیرتاش، دبیرکل حزب دموکراتیک خلق‌ها، مسوول اصلی این بمب‌گذاری را حزب عدالت و توسعه و شخص اردوغان معرفی کرد.
حالا دوباره حادثه‌ای مشابه در این کشور به وقوع پیوسته است. اگر حمله پیشین در شهر مرزی ترکیه رخ داد، این‌بار خون وحشت از طریق قلب ترکیه، یعنی آنکارا در حال پمپاژ شدن به سایر مناطق ترکیه است. از روز گذشته شهرهای بزرگ در این کشور به حالت آماده‌باش در آمده‌اند. آنکارا شرایط دشوارتری دارد. اعضای خانواده کشته‌شدگان در مقابل بیمارستان‌ها منتظر دریافت اجساد بستگان خود هستند. بسیاری از مجروحان نیز به تیغ جراحی سپرده شده‌اند.
با حمله روز دهم اکتبر، دوباره نگاه‌ها به حزب عدالت و توسعه دوخته شده است. در حمله پیشین، در حالی که حزب دموکراتیک خلق‌ها، حزب عدالت و توسعه را مقصر آن حادثه معرفی می‌کرد، حالا دبیر کل حزب ناسیونالیست ترکیه، یعنی دولت باغچه‌لی، حادثه دهم اکتبر را متوجه حزب عدالت و توسعه می‌داند.
باغچه‌لی اعتقاد دارد سیاست‌های خارجی حزب عدالت و توسعه در چند سال گذشته، ترکیه را به نقطه‌ای ناامن تبدیل کرده است. او در این زمینه می‌گوید: «ترکیه بهای پرداخت نگاه غیرملی حزب عدالت و توسعه را در سیاست خارجی این کشور می‌پردازد. هم اردوغان و هم داووداغلو، باید به فوریت عزم خود را جزم کنند و نشان دهند که قصد دارند سیاست‌های خارجی خود را تغییر دهند.»
با شروع نا‌آرامی‌های موسوم به بهار عربی در کشورهای شمال آفریقا، ترکیه از این ناآرامی‌ها حمایت کرد و سعی داشت سهم بزرگی از انقلاب‌های صورت گرفته داشته باشد. اما با شروع سقوط انقلاب‌های بهار عربی و در افتادن به هرج و مرج، برخی از کارشناسان داخلی ترکیه، حزب عدالت و توسعه را مقصر اصلی ناکامی ترکیه در سیاست‌های خارجی این کشور اعلام کردند.
با پیچیده شدن موضوع سوریه و سرایت بحران‌این کشور به ترکیه، حالا برخی از سیاستمداران این کشور خواستار تغییر اولویت‌های حزب عدالت و توسعه در زمینه سیاست خارجی شده‌اند. تیم لیستر، درخصوص این بمب‌گذاری در ترکیه می‌نویسد: ترکیه ممکن است در آینده نیز شاهد چنین حملاتی باشد. این بمب‌گذاری همچنین ممکن است شرایط بین دولت ترکیه و کردها را آشفته‌تر و حادتر از گذشته کند. البته لیستر اعتقاد دارد که افزایش این درگیری‌ها بستگی به این دارد که چه گروهی مسوولیت این حمله را به عهده خواهد گرفت.
در حمله پیشین بدون آنکه داعش مسوولیت حمله را قبول کند، حزب عدالت و توسعه مسوولیت این حمله را متوجه داعش دانست. داعش تا لحظه تنظیم این گزارش، مسوولیت این حمله را به عهده نگرفته است. پس از حمله بیستم ژوئیه ترکیه به‌طور رسمی وارد گروه ائتلاف ضد داعش، به رهبری ایالات‌متحده شد اما بیشتر حملاتی که این کشور انجام می‌داد، در کوه‌های قندیل و علیه نیروهای پ‌ک‌ک بود. لیستر می‌گوید: اگر این حمله این‌بار متوجه یک گروه کرد شود، درگیری بین کردها و ترکیه‌ای‌ها شعله‌ور خواهد شد.
در حمله پیشین داعش به‌عنوان مقصر معرفی شد اما اگر مقصر این حمله کردها معرفی شوند، فضا به شدت دو قطبی خواهد شد.برخی اما بر این باور هستند که حمله دهم اکتبر ممکن است از سوی داعش صورت گرفته باشد. هر چند که این گروه نه مسوولیت حمله قبلی و نه حمله دهم اکتبر هیچ کدام را بر عهده نگرفته است، اما این دسته اعتقاد دارند که در شماره پیشین مجله دابق، نشریه تبلیغاتی داعش، ترکیه به‌عنوان یکی از مناطق کفر مشخص شده است و این گروه از طرفداران خود خواسته است تا علیه این کفار وارد عمل شوند. اما داووداوغلو هنوز به‌طور مشخص داعش را مقصر جلوه نداده و احتمال اینکه یک گروه کرد چپ‌گرا-پ‌ک‌ک- این حمله را انجام داده باشد، منتفی نمی‌داند.
لیستر می‌نویسد: با وجود همه گمانه‌زنی‌ها، به نظر می‌رسد ترکیه وارد جنگ با داعش شده باشد و داعش نیز خود را به داخل مرزهای ترکیه رسانده است. بمب‌گذاری‌های دوگانه ممکن است پاسخی تند و تلخ به حضور ترکیه در گروه ائتلاف ضد داعش باشد.
ارسال نظر