باراک دبلیو بوش و تروریسم - ۱۹ مهر ۹۴

جسیکا استرن

تحلیلگر مسائل تروریسم

بخش دوم

اگرچه اوباما به صراحت جورج بوش دوم را به‌خاطر اجرای قانون تکنیک‌های بازجویی مورد نکوهش قرار داده واین قانون را مصداق شکنجه دانسته است و حتی اجازه داد در این مورد سازمان «سی‌آی‌ای» مورد نقد قرار بگیرد، با این حال به نظر می‌رسد تغییرات آن‌گونه که باید پیش نرفته است.


«جک‌گلداسمیت» رئیس دفتر مشاور حقوقی ایالات‌متحده در دوران جورج بوش از سال 2003 تا 2004 می‌گوید: بوش در آن دوران با یک دستورالعمل غیررسمی «شکنجه با آب» را ممنوع کرد اما حاضر نشد آن را غیرقانونی اعلام کند. تا سال 2007 نیز مکان‌هایی را که اصطلاحا «مکان‌های سیاه» خوانده می‌شوند، تخلیه کرد. اگرچه باراک اوباما سوءاستفاده از بازجویی‌ها را محکوم و از بازداشت‌های غیرقانونی انتقاد کرد، اما باراک اوباما می‌داند که این شیوه‌ها از سوی متحدان وی در خاورمیانه علیه سلفی‌ها ادامه دارد، پس اوباما چندان هم بی‌میل نیست این اتفاقات در نقاط دیگر دنیا، به شرط مفید بودن این شیوه و درز پیدا کردن اطلاعات رخ دهد، زیرا در نهایت ایالات‌متحده نیز از آن منتفع خواهد شد.


شاید مهم‌ترین شگفتی دنباله‌دار در دوران اوباما، همین بازداشتگاه گوانتانامو در خاک کوبا باشد که وی نیز همچون بوش دوم هنوز آن را تعطیل نکرده است. یکی از نخستین اقداماتی که اوباما به بازوی اجرایی خود داد این بود که پنتاگون موظف است ظرف یک سال مکان‌های غیرقانونی را تعطیل کند. اما در ماه مارس سال ۲۰۱۱، پس از یک سال تحمل فشار از سوی دو حزب عمده این کشور، اوباما دوباره حضور کمیته‌های نظامی را در گوانتانامو تمدید کرد و اجازه نگهداری متهمان را بدون اینکه به‌طور قانونی مورد اتهام قرار بگیرند، ‌صادر کرد. در این مورد خاص، اهداف آرمانگرایانه رئیس‌جمهوری با آرمان مسوولیت حفظ جان آمریکایی‌ها عوض و این مورد آخر وظیفه اصلی مسوولیت وی شد.


البته طنز داستان‌های ضدتروریستی اوباما در این نهفته است که وی مهم‌ترین دستاورد ضد تروریستی بوش را که همان موضوع عراق بود، با ترک آن کشور، به باد داد و حسرت را جایگزین آن کرد. مدیریت جورج بوش دوم بحث‌های متفاوتی را ایجاد کرده بود. از جمله خلأ اطلاعاتی یا ساختار ناقص مدیریت سازمان‌های اطلاعاتی. البته می‌توان به موارد دیگری هم اشاره کرد؛چرا آمریکا، عراق را اشغال کرد و چرا به افغانستان حمله‌ور شد. اما این پرسش‌ها بیشتر به‌خاطر آسیب‌پذیری آمریکا مطرح شده بود که منجر به فاجعه یازدهم سپتامبر در سال 2001 شده بود. در این شرایط عوامل و عناصر بسیاری برای اشغال عراق مطرح شده بود، اما در جنگ با ترور، موضوع عراق یکی از موفقیت‌های نسبی ضد تروریستی دوران بوش به حساب می‌آید که اوباما تاکنون هرگز حاضر به پذیرش این موضوع نشده است. اوباما به این دلیل در سال 2008 از سوی مردم انتخاب شد که قول داد جنگ را پایان بخشد و سربازان را به خانه بازگرداند.