روابط هاوانا و واتیکان بهبود می‌یابد
سفر پاپ به کوبای بازمانده از اردوگاه سوسیالیسم
یکی از آخرین بازمانده‌های اردوگاه سوسیالیسم در حالی روند نزدیکی به آمریکای سرمایه‌دار را دنبال می‌کند که بسیاری از شهروندانش در بدو ورود پاپ به کوبا به نیویورک‌تایمز می‌گویند سفر پاپ را در برهه‌ای که فرآیند عادی‌سازی رابطه میان دو کشور جریان دارد، نشان خوبی است و می‌تواند امیدبخش باشد. افرادی مانند فونسکا در کوبا فراوانند. آنها می‌گویند دوست دارند پیام پاپ را که «برابری و عدالت» است، بشنوند. پاپ معتقد است که «برابری» و «عدالت» آرمان‌های انقلاب کوبا بود. پاپ فرانسیس در اولین سخنان خود درباره دو کشور می‌گوید: «این نشانه پیروزی فرهنگ گفت‌وگو بر زور است و این نمونه‌ای است از آشتی و مصالحه برای تمام دنیا.»
مردم کوبا می‌گویند: پاپ فرانسیس یک تفاوت با سایرین دارد: اینکه او لاتین تبار است و حرف دل آنها را می‌زند و دیگر اینکه او از دردها و بدی‌های نظام سرمایه‌داری و برابری اجتماعی سخن می‌گوید. این در حالی است که پس از کوبا، قرار است رهبر کاتولیک‌های جهان به قلب نظام سرمایه‌داری - آمریکا- سفر کند؛ اما حضور پاپ در هاوانا این پرسش را در میان بسیاری از ناظران مطرح کرده که آیا رهبر واتیکان در مورد آزادی سیاسی سخنی بر زبان خواهد آورد یا اینکه طبق میل میزبان سخن خواهد گفت؟ سفر رهبر کاتولیک‌های جهان به کوبا بحث همگرایی یا واگرایی مذهب و سیاست در کوبا را پیش کشید. «جولیو پرنوز»، ۲۶ ساله می‌گوید: «ما در کشورمان عقیده داریم. با این حال، شکاف‌هایی هم وجود دارد.»
نیویورک‌تایمز می‌نویسد واقعیت این است که وقتی در سال 1959 فیدل در کوبا قدرت را در دست گرفت اعلام کرد که «کوبا کشوری بی‌خداست» و رهبران مذهبی را تحت پیگرد قرار داد. با این حال، سفر پاپ در زمانی است که تحولاتی در این کشور رخ داده و کوبا «طبق قانون اساسی» خود کشوری سکولار معرفی شده است. کوبایی‌ها دیدگاه‌های مختلفی نسبت به سفر پاپ دارند. برخی می‌گویند این سفر «نمادین» است و باعث خواهد شد که فرآیند آهسته گشودن درهای این کشور به روی دنیا سرعت گیرد. برخی دیگر معتقدند این سفر بیشتر حالتی «نمادین» دارد و تلاش دیگری است از سوی حکومت تا بگوید تغییر در راه است آن هم در کشوری که مردم 20 دلار در ماه درآمد دارند.
با تمام این توصیفات اما آنچه مهم است پادرمیانی پاپ میان روسای جمهور آمریکا و کوبا برای از سرگیری مذاکرات است. رهبر کاتولیک‌های جهان برای اینکه دو دشمن دیرین دوران جنگ سرد را پای میز مذاکره بیاورد نامه‌هایی به آنها رد و بدل کرد و وعده میزبانی مذاکرات پنهانی در راهروهای واتیکان را داد. نیویورک‌تایمز در یکی از گزارش‌های خود می‌نویسد: اگرچه نسبت به سفر پاپ به کوبا میان مردم این کشور دیدگاه‌های مختلفی (اعم از موافق و مخالف) وجود دارد اما پاپ به‌عنوان رهبری لاتین تبار می‌کوشد نه تنها درهای کوبا را به روی آمریکا و جهان بگشاید بلکه تلاش دارد تا درهای این کشور را به روی واتیکان نیز بگشاید. دهه‌هاست که کلیسای کوبا اسباب خشم دولت کمونیستی کوبا بود. کلیسا از انقلاب ۱۹۵۹ به بعد خاری در گلوی دولت کوبا بود و کشیش‌ها هم به شکل‌های مختلف تحت تعقیب و آزار و اذیت بودند. کلیسا در نهایت مجبور به انتخاب انزوا و حاشیه‌نشینی بود. با این حال، فرانسیس از تجربه‌اش در دهه ۷۰ و حضور نظامیان در قدرت در آرژانتین درک کرده که دشواری رابطه با رژیمی سرکوبگر و همزیستی با چنین رژیم‌هایی چقدر دشوار است.
ارسال نظر