پس‌لرزه‌های تراژدی آیلان
گروه جهان: هزاران نفر از مهاجرانی که در صف ورود به اروپا بودند و در ایستگاه قطار در مجارستان برای مدتی اسکان یافته بودند سرانجام با 40 اتوبوس از مسیر مجارستان وارد اتریش و آلمان شدند. صدراعظم اتریش روز جمعه با اعلام این خبر گفت اولین کاروان از مهاجران با 40 اتوبوس وارد خاک اتریش شدند.


در جاده منتهی به وین، بسیاری از مردم داوطلبانه به «مهاجران خسته اما خوشحال» آب و موز می‌دادند. به گزارش نیویورک‌تایمز، اظهارات صدراعظم اتریش اندکی پس از آن عنوان شد که براساس گزارش‌ها مقام‌های مجارستانی تصمیم گرفتند تا برای تعدادی پناهجو که با پای پیاده به سوی مرز در حال حرکت بودند، اتوبوس اعزام کنند. وقتی کاروان مهاجران از مرز مجارستان وارد اتریش شد بسیاری از مهاجران با فریاد «اتریش، ممنون» و با دستانی که به نشانه V پیروزی بلند کرده بودند تشکر خود از «مساعی جمیله» دولت اتریش را اعلام کردند. این گزارش می‌افزاید بسیاری از مهاجران چند روزی بود در خاک مجارستان دست به نافرمانی مدنی زده بودند. صدراعظم اتریش در صفحه فیس‌بوک خود نوشت: «با در نظر گرفتن شرایط فعلی، اتریش و آلمان اجازه دادند که این مهاجران به خاک کشورشان وارد شوند.» نافرمانی مدنی مهاجران در نوع خود بی‌نظیر است. اگرچه آنها از کشوری جنگ‌زده و جهان سومی بودند اما رفتار آنها به‌گونه‌ای بود که مقام‌های مجار را آچمز کرد. نیویورک‌تایمز می‌نویسد: «مردمی که در اردوگاه‌های مجارستان بودند،ابتدا امیدوار بودند که با قطار به اتریش و آلمان بروند اما مقام‌های مجار قطارهای منتهی به غرب را به روی مهاجران بستند.» این گزارش به نقل از مقام‌های مجاری می‌گوید: «هزاران نفر از مهاجران روز جمعه با پای پیاده در جاده منتهی به غرب شروع به پیاده‌روی کردند. این امر باعث ایجاد ترافیک سنگین شد.» هلیکوپتری که به پرواز در آمده بود بر بالای سر مهاجران قرار گرفت؛ گویی قرار است قتل عام جمعی رخ دهد. مهاجران خود را به هم نزدیک کردند اما در کمال ناباوری اعلام شد که به آنها اجازه ورود به غرب داده می‌شود اما باید آب و غذای کافی برای خود بردارند.


اتوبوس‌ها یکی پس از دیگری شروع به سوار کردن مهاجران کردند. این اتوبوس‌ها عمدتا اتوبوس‌های ساخت دوره شوروی بودند که رنگ‌های آبی و زرد داشتند. با این حال، ورود مهاجران به اتریش با استقبال مواجه شد. مقام‌های اتریشی اعلام کردند آن دسته از مهاجران که بخواهند به آلمان بروند به سوی ایستگاه قطار هدایت خواهند شد و آنهایی هم که می‌خواهند در اتریش بمانند به مرکزی برای مصاحبه و ارزیابی برده می‌شوند. به گزارش نیویورک‌تایمز، تاکنون بیش از ۳۰۰ هزار نفر از مسیر دریا به اروپا رفته‌اند. بیشتر این مهاجران از طریق لیبی به ایتالیا یا از ترکیه به یونان می‌روند. تاکنون بیش از ۲۶۰۰ نفر در این مهاجرت خطرناک جان خود را از دست داده‌اند. روز جمعه فقط ۴۰ نفر غرق شدند که عمدتا تابعیت سودانی، سومالیایی و نیجریه‌ای داشتند. گفته می‌شود تاکنون ۳ هزار نفر موفق شدند وارد کشورهای اروپایی شوند.


مقام‌ها می‌گویند: حدود 170 هزار مهاجر سال جاری از مرز جنوبی مجارستان عبور کرده‌اند. برخی از طریق قاچاقچیان انسان، برخی دیگر از طریق اتوبوس و تاکسی توانستند از مجارستان رد شوند اما بسیاری در مراکز پذیرش مهاجران در صف ایستاده‌اند. پس از آنکه مقام‌های آلمانی طی هفته‌های اخیر اعلام کردند که حاضر به پذیرش جنگ‌زدگان سوری هستند، سیل مهاجران وارد مجارستان شدند. دو ماه پیش حدود 2 هزار نفر در روز از مرز عبور می‌کردند. طی هفته گذشته این رقم به بیش از 3 هزار نفر رسید. تعداد زیادی هم در راه هستند تا به مجارستان برسند. ظاهرا مهاجران مسیر مجارستان به اروپا را به سایر مسیرها ترجیح می‌دهند. به گزارش نیویورک‌تایمز، اتریش سابقه‌ای قابل پذیرش در استقبال از مهاجران دارد. این کشور در زمانی که ناآرامی در بلوک شوروی آغاز شد،پذیرای سیل مهاجران بود: مجارستان در سال 1956، چکسلواکی در 1968 و لهستان در 1981. دوره بعد طی جنگ بالکان در دهه 90 بود که اتریش پذیرای سیل آوارگان بود.


تراژدی شکست در اروپا

چهار سال از بحران سوریه می‌گذرد. قتل عام مردم به دست داعش و نیروهای ائتلاف، نتوانست سیل آوارگان سوری را در چشم جهانیان جلوه‌گر سازد و وجدان جهانیان را به درد آورد تا اینکه تراژدی غرق شدن یک کودک ۳ ساله باعث شد مساله مهاجرت آوارگان سوری این بار به‌صورت جدی‌تری در نظر گرفته شود. تردیدی نیست که فوران آتشفشان مهاجران سوری دیر یا زود باعث می‌شود گدازه‌هایی روانه اروپا شود. اکنون این آتشفشان فعال شده و گدازه‌هایش که همان مهاجران هستند سیل‌وار عازم غرب می‌شوند. با این حال، غرب همچنان نظاره‌گر است و کاری برای مهار فاجعه در کانون بحران یعنی سوریه انجام نمی‌دهد. لینا خطیب، رئیس بنیاد کارنگی در بیروت و پژوهشگر در دانشگاه لندن، می‌گوید: «بحران مهاجران اساسا بحرانی خودساخته است. اگر کشورهای اروپایی راه‌حلی جدی برای مهار بحران در مناطقی مانند سوریه ارائه می‌دادند شاهد وضعیت امروز نبودند.»


نیویورک‌تایمز می‌نویسد:دلایل بحران فعلی ساده است. کشورهای همسایه مانند لبنان و اردن هم به زودی با بحران مواجه خواهند شد. بنابراین، آنها هم برای فرار از بحران به‌زودی مرزهای خود را می‌بندند و در سوی دیگر نهادهای بشردوستانه بین‌المللی هم با بحران مالی مواجهند. تاکنون تعداد آوارگان سوری 11 میلیون تخمین زده می‌شود. «یاکوب ال هیلو»، یکی از مقام‌های سازمان ملل در امور بشردوستانه در سوریه، سال‌ها است هشدار می‌دهد که بحران سوریه- که «بدترین بحران در دوران معاصر است»- باعث شده سیستم بشردوستانه بین‌المللی «در آستانه ورشکستگی» و «در نقطه شکست» قرار بگیرد. او می‌گوید: «این هزینه شکست سیاسی است که پرداخت می‌شود.» این مقام سازمان ملل می‌گوید: ایالات‌متحده برای هر ساعت پرواز و ریختن بمب در سوریه 68 هزار دلار هزینه می‌کند؛در حالی که سازمان ملل کمتر از همین میزان پول را برای مراقبت از مردم آواره سوریه دریافت می‌کرد.


نیویورک‌تایمز می‌نویسد:از مجموع ۵/ ۴ میلیارد دلار وعده داده شده در سال ۲۰۱۵ که بسیار مورد نیاز است، کشورهای همسایه سوریه فقط ۶۷/ ۱ میلیارد دلار دریافت کردند. از مجموع ۸۹/ ۲ میلیارد دلار مورد نیاز برای آوارگان سوری تنها ۹۰۸ میلیون دلار پرداخت شده است. همین هفته گذشته برنامه جهانی غذا برای ۲۲۹ هزار آواره سوری در اردن به دلیل محدودیت‌های مالی لغو شد. این گزارش می‌افزاید:کشورهای منطقه‌ای و فرامنطقه‌ای تنها به رقابت می‌اندیشند. هر یک، گروه مورد حمایت خود را تجهیز مالی و نظامی می‌کند و این میان تنها مردم هستند که قربانی شده و بار آوارگی را به دوش می‌کشند. برخی کارشناسان غربی می‌گویند بحران خاورمیانه مساله‌ای نیست که اروپا در آن ورود کند. این دسته اساسا، ریشه بحران را در منطقه می‌بینند و معتقدند راه‌حل باید از درون منطقه برخیزد. در مقابل، اما دسته‌ای دیگر معتقدند غرب براساس «مساعی جمیله» باید در بحران ورود کند و در کنار هزینه‌های مربوط به ریختن آوار بمب در سوریه، بخشی از این هزینه را صرف رسیدگی به امور بشردوستانه کنند. افرادی مانند «ال هیلو» معتقدند که غرب باید چند سال پیش وارد میدان می‌شد.

پس‌لرزه‌های تراژدی آیلان