حمایت اکثریت اوکراینی‌ها از الحاق به ناتو

گروه جهان: برای اولین بار در تاریخ دوره پسا شوروی، اوکراینی‌ها از الحاق کشورشان به ناتو حمایت کردند. این تغییر اساسی نگاه، نشانه تغییر در نگرش اوکراین نسبت به اتحادی امنیتی است؛حتی اگر این به مثابه چالشی قابل توجه برای طبقه سیاسی این کشور باشد. یک نظرسنجی جدید از سوی «بنیاد طرح‌های دموکراتیک» به این نتیجه رسید: ۶۴ درصد از پاسخ دهندگان اعلام کردند که از عضویت کشورشان در ناتو در یک رفراندوم حمایت خواهند کرد. (فقط ۲۸ درصد مخالف بودند). این نتیجه تغییری چشمگیر - و سریع- در برداشت اوکراین از معماری امنیتی اروپا است. در سال ۲۰۰۹، فقط ۲۱ درصد از اوکراینی‌ها مدافع پیوستن به ناتو بودند؛ در حالی که ۶۰ درصد مخالف بودند. در پاییز ۲۰۱۳، پیش از انقلاب «میدانِ اروپا»- نام یکی از میادین مهم در اوکراین-، دو سوم اوکراینی‌ها نمی‌توانستند تصور کنند که عضوی از ناتو هستند.


نگرش‌های عمومی نسبت به ناتو در اوکراین با شکاف‌های احساسی میان «غربگرایان» و «طرفداران روسیه» شکل گرفته است. این مساله باعث شده فضای اندکی برای بحث‌های جدی در این زمینه شکل گیرد. به گزارش فارن پالیسی، «ویکتور‌یوشچنکو»، سومین رئیس‌جمهوری اوکراین، بدون اینکه اصلاحات مورد نیاز در کشورش را به وجود آورد، به دنبال پیوستن به ناتو است. این منجر به رشد بی‌تفاوتی نسبت به عضویت در ناتو و رد درخواست طرح عضویت اوکراین در اجلاس 2008 بخارست شد. اما 4 سال حکومت اقتدارگرای یانوکویچ با انقلاب «میدان اروپا» به پایان رسید و یک سال جنگ با روسیه آغاز شد که نتیجه آن کنار گذاشته شدن مساله عضویت در ناتو از روی میز بود. ظاهرا زمان آن فرا‌رسیده که این مساله به بحث سیاسی جدی‌ تبدیل شود. اولین عناصر یک اجماع سیاسی در حال رشد برای الحاق ناتو ظاهرا وجود دارد. از 6 حزب پارلمانی، پنج حزب خواستار همکاری نزدیک تر با ناتو در برنامه‌هایشان هستند. در دسامبر 2014، پارلمان رای به کنار گذاشتن «جایگاه غیر بلوک» اوکراین داد (سیاست محوری دولت یانوکویچ). قانون‌گذاران عالی رتبه در ائتلاف حاکم به صراحت این را اولین گام در راه ارائه درخواست برای عضویت در ناتو نامیدند. در این زمان، صحبت‌های مقام‌های این کشور با عمل همراه شده است: مفسران سیاسی اوکراین اشاره می‌کنند که این کشور اکنون سهم بسیار بیشتری از تولید ناخالص داخلی خود (حدود 5 درصد) را به امور دفاعی اختصاص می‌دهد؛در حالی که استاندارد ناتو 2 درصد است. جالب اینجا است که این تغییر اساسی در افکار عمومی طی چند ماه گذشته سرعت گرفته است: پس از شکست آتش بسِ مینسک 2 که قرار بود جنگ در مناطق شرقی را متوقف کند ظاهرا افکار عمومی عضویت در ناتو را بهترین راهکار برای حفظ امنیت خود قلمداد کرد. در مارس سال جاری، پس از امضای توافق فقط 43 درصد از اوکراینی‌ها از عضویت در ناتو حمایت کردند و 32 درصد مخالف بودند. در آن زمان، امضای آتش بس امید را در بسیاری برانگیخت که دیپلماسی ممکن است جنگ را متوقف سازد. چهار ماه بعد، اوکراینی‌ها به شدت نسبت به تلاش‌های دیپلماتیک برای آرام کردن روس‌ها سرخورده شدند. در عوض، دو سوم اوکراینی‌ها عضویت در ناتو و بلوک غرب را تنها راه برای تضمین امنیت خود در برابر تجاوز آینده روسیه قلمداد می‌کنند.


در نظرسنجی مذکور تنها سرزمین‌های تحت کنترل دولت مورد سوال قرار گرفتند و بخش‌های اشغالی دونباس و کریمه در این نظرسنجی مدنظر نبودند. به گزارش فارن پالیسی، «اما مناطق لوهانسک و دونتسک آینه تمام نمای گرایش‌ها هستند.» اگرچه اکثریت در این مناطق هنوز مخالف ناتو هستند اما در مجموع، حمایت از عضویت در ناتو از ۴ درصد سال ۲۰۰۹ به ۲۰ درصد سال جاری رسیده است.