تاریخ مصرف داعش

لاله کمال

یادداشت‌نویس تودیز زمان

با قتل عام رخ داده در شهر سوروچ در ۲۰ ژوئیه که در پی آن ۳۲ نفر از جمله خود بمب‌گذار در آن کشته و ۱۰۰ تن نیز زخمی شدند، باید گفت نیروهای امنیتی کشور شکست خورده‌اند. یک بمب‌گذار انتحاری ترکیه، آن‌گونه که احمد داووداوغلو، نخست‌وزیر ترکیه می‌گوید: عضو داعش بوده است، موجب به هم خوردن آرامش در شهر مرزی سوروچ ‌شد. بولنت آرینچ، معاون نخست‌وزیر ترکیه در ۲۲ ژوئیه می‌گوید دولت همکارِ عامل انتحاری را شناسایی کرده است.


وزیر کشور حزب عدالت و توسعه در یک دستورالعمل محتاطانه با همکاری دادستان‌های این کشور دستور بازداشت مظنونان به همکاری با داعش را می‌دهد. او در یک اظهارنظر بسیار عجیب و غریب می‌گوید: این کردها بودند که داعشی‌ها را تحریک و در داخل خاک ترکیه بمب‌گذاری کردند. این کردها در واقع دانشجویانی بودند که قصد داشتند حمایت خود را از کردهای کوبانی اعلام کنند. این گروه قصد داشتند تا با وارد شدن به خاک کوبانی، دفاع این شهر را در برابر داعشی‌ها مستحکم‌تر کنند.


حزب عدالت و توسعه برای مدت طولانی متهم است که مستقیم و غیرمستقیم از داعشی‌ها حمایت می‌کند یا دست‌کم در برابر رشد آنها اقدام عملی کافی انجام نداده است. این حزب متهم است که مسیر ترانزیت برای نیروهای داعش در خاک ترکیه ایجاد کرده است که به راحتی در داخل این کشور در حال رفت و آمد هستند. داعش نیز گفته است در داخل ترکیه زنجیره‌های مخفی دارد. «جواد اونش» معاون سابق سازمان اطلاعات ترکیه (MIT) در گفت‌وگو با سی‌ان‌ان ترک در ۲۲ ژوئیه گفت: زنجیره‌های مخفی داعش که همچون تاریکی شب بودند، هم‌اینک پس از بمب‌گذاری در شهر سوروچ به روشنایی روز رسیده‌اند. حمله عمده ترکیه به نیروهای داعش در داخل و خارج از مرزها این گمان را تقویت می‌کند که داعشی‌ها گویا در پی یک حمله گسترده دیگر هستند و حمله ترکیه به قصد یک حمله پیشگیرانه بوده است. از یکسو می‌توان حملات ترکیه به مواضع داعش را در راستای قبولاندن این موضوع به ایالات‌متحده دانست که ترکیه در مبارزه با تروریسم بسیار جدی است.


از سوی دیگر می‌توان به این نتیجه رسید که در نظر رهبران آنکارا تاریخ مصرف داعش به پایان رسیده است. همین موضوع را نیز احتمالا رهبران داعش در نظر گرفته‌اند. از دست دادن بخش عمده‌ای از شهرهای مرزی و افتادن آن به دست نیروهای کرد، احتمالا این گمانه را تقویت کرده است که داعشی‌ها با «بی‌مبالاتی» شهرهای مرزی را به کردها واگذار کرده‌اند. یکی از کارشناسان عملیات‌های اطلاعات می‌گوید: «اینکه ترکیه فکر می‌کند، می‌تواند با بستن سایت‌های طرفدار داعش و دستگیری افراد آنها، بدون انتقام ماجرا را ختم به خیر کند، در اشتباه است.» تاکنون تنها کشوری که در منطقه به‌طور مستقیم وارد جنگ با داعش نشده، ترکیه بود و همین موضوع موجب شده بود برخی بگویند بین ترکیه و داعش سَر و سِری وجود دارد.