ترکیه از شدید‌ترین جدال دو دوست سابق شوکه شد
دوئل گل و اردوغان در ضیافت ماه رمضان
گروه جهان: «کسانی که از عرصه سیاست کنار کشیده‌اند و دولت را برای سیاست‌های خارجی‌اش مورد شماتت قرار می‌دهند، خائن و بزدل هستند. » این بخشی از سخن اردوغان است که در یک مراسم افطاری گفته شده است. ادبیات اردوغان در سه سال اخیر به شدت تغییر کرده است و ناظران سیاسی با ادبیات تازه وی آشنا هستند. اما وی معمولا این سخنان را برای دشمنان خود و نیروهای اپوزیسیون به کار می‌برد. این‌بار اما روی سخن وی نه دشمنانش هستند و نه نیروهای اپوزیسیون. او سیبل سخنانش را روی عبدالله گل، رئیس‌جمهوری سابق‌ترکیه و دوست سابقش تنظیم کرده است.
گروه جهان: «کسانی که از عرصه سیاست کنار کشیده‌اند و دولت را برای سیاست‌های خارجی‌اش مورد شماتت قرار می‌دهند، خائن و بزدل هستند.» این بخشی از سخن اردوغان است که در یک مراسم افطاری گفته شده است. ادبیات اردوغان در سه سال اخیر به شدت تغییر کرده است و ناظران سیاسی با ادبیات تازه وی آشنا هستند. اما وی معمولا این سخنان را برای دشمنان خود و نیروهای اپوزیسیون به کار می‌برد. این‌بار اما روی سخن وی نه دشمنانش هستند و نه نیروهای اپوزیسیون. او سیبل سخنانش را روی عبدالله گل، رئیس‌جمهوری سابق‌ترکیه و دوست سابقش تنظیم کرده است.
رئیس‌جمهوری فعلی‌ترکیه، روز دوشنبه در یک مراسم افطاری پشت‌تریبون که می‌رود بدون آنکه نامی از عبدالله گل بیاورد، وی را مورد عتاب قرار می‌دهد. در واقع روی سخن تند اردوغان به صحبت‌های یک روز پیش عبدالله گل باز می‌گردد که به‌طور ملایمی دولت و اردوغان را به خاطر خط مشی سیاسی این کشور در خاورمیانه مورد نکوهش قرار داده بود.
عبدالله گل گفته بود دولت باید در سیاست‌های خارجی خود در زمینه سوریه، یمن، مصر و لیبی تجدیدنظر کند و برای این منظور احمد داووداغلو، نخست‌وزیر و وزیر امور خارجه سابق این کشور را به‌طور آشکارا و اردوغان را به‌طور تلویحی مورد خطاب قرار داده است. به نوشته روزنامه تودیز زمان، دو مراسم افطاری در‌ترکیه به یکی از بزرگ‌ترین جدال‌های سیاسی دو دوست سابق تبدیل شد.
عبدالله گل یکی از موسسان حزب عدالت و توسعه که هم‌اینک خانه‌نشین شده است، روز شنبه در یک مراسم افطاری از دولتمردان ترکیه خواست تا در سیاست‌های خود در خاورمیانه اصلاحاتی لحاظ کنند.
به نوشته این روزنامه گام اول را برای این مجادله، عبدالله گل برداشت. او روز شنبه از سیاست خارجی دولت انتقاد کرد. روزنامه حریت‌دیلی هم نوشت: گل از دولت خواسته است، با تجدید در خط‌مشی‌های خارجی‌اش، روابط خود را با کشورهای خاورمیانه و شمال آفریقا از نو بنا سازد.
روابط ترکیه با کشورهایی که دچار بهار عربی شدند، پس از انقلاب‌های صورت گرفته دچار تحول سریع شد. اما با بازگشت این کشورها به نقطه صفر و بازگشت حاکمان نظامی و سکولار در مصر و تونس روابط ترکیه با این کشورها سرد شد.
عبدالله گل نیز به‌طور تلویحی دلیل به بن‌بست رسیدن این سیاست‌ها را در زمین رئیس‌جمهوری ترکیه انداخته و گفته است: «در حالی که هنوز موضوع صلح فلسطین و اسرائیل حل نشده باقی مانده است، این درد بزرگی است که کشورهای مسلمان به جان هم افتاده‌اند و در این‌باره معتقدم ترکیه باید برای بازگشت صلح به این کشورها کمک کند. برای اینکه به این مهم دست پیدا کنیم ترکیه باید در سیاست خارجی‌اش تجدیدنظر کند.» در حالی که عبدالله گل بدون آنکه اسمی از اردوغان ببرد، وی را مسوول به بن‌بست رسیدن سیاست‌های خارجی ترکیه معرفی می‌کند. او گفته بود: صادقانه اگر بگویم، سیاست خارجی ترکیه نیاز به اصلاحات دارد.
اردوغان اما برای پاسخگویی به عبدالله گل به شیوه خود وی متوسل می‌شود و بدون آنکه اسمی از گل ببرد، می‌گوید: «کسانی که در خانه نشسته‌اند و سیاست خارجی ما را به چالش می‌کشند، خائن و بزدل هستند.»
اردوغان به مدت ۱۲ سال در مسند نخست‌وزیری این کشور نشسته بود و یکی از دولتمردانی بوده که نقش مهمی در تعیین سیاست‌های فعلی داشته است.
اردوغان با انتخاب داووداوغلو، به‌عنوان وزیر امور خارجه این کشور سکان سیاست خارجی ترکیه را به دست وی سپرد. او معمار اصلی تئوری «به صفر رساندن مشکلات با همسایه‌ها» بوده، اما در چهار سال اخیر این تئوری در عمل به «به صفر رساندن همسایه‌های ترکیه» تبدیل شده است.
نورالدین آکتاش، یکی از موسسان حزب عدالت و توسعه به تودیز زمان می‌گوید؛ هیچ چیز توهین‌آمیزی در سخنان گل ندیده است که اردوغان چنین به آن واکنش نشان داده است. او اضافه می‌کند: در حالی که ترکیه در بین کشورهای مسلمان در حال ایزوله شدن است، اردوغان در این کشور به دنبال دولت موازی می‌گردد.
دولت موازی اصطلاحی است که اردوغان برای طرفداران روحانی ترکیه، یعنی فتح‌الله گولن به کار می‌برد. اردوغان اعتقاد دارد که طرفداران این روحانی پرنفوذ با حضور در نیروهای پلیس و دستگاه قضایی این کشور یک دولت موازی تشکیل داده‌اند.
آکتاش بر این باور است که بحث دولت موازی برای فرار اردوغان از ماجرای فساد در دولت وی بوده است. او نیز همچون برخی از کارشناسان می‌گوید: سیاست خارجی تندروانه‌ای که ترکیه در پیش گرفته است برای انحراف افکار عمومی از مشکلات داخلی ترکیه است.
گل نیز در سخنانی که پس از افطاری داشته است رویکرد مشابهی را اتخاذ می‌کند و می‌گوید: در 10 سال گذشته اوضاع اقتصادی ترکیه بهتر شده است. در حال حاضر متوسط درآمد سرانه هر نفر در ترکیه در سال به 10 هزار دلار می‌رسد. اما باید توجه داشته باشید که در گذشته‌ای نه چندان دور درآمد هر یونانی هم در سال به‌طور متوسط به 30 هزار دلار می‌رسید. نگاه کنید به اوضاع و احوال این روزهای یونان. این کشور هم‌اینک در آستانه ورشکستگی قرار گرفته است.»
روزنامه تودیز زمان می‌نویسد: «اردوغان در پاسخ به اظهارات گل گفته است، بیش از ۴۰ سال به مردم خدمت کرده است و هرگز از این موضوع خسته نشده است اما بودند کسانی که با ترک پست خود خیانت و جاه‌طلبی را پیشه کردند و ترس آن را داشتند که غرق شوند.
آنها قربانی غرور خود شدند.» او همچنین در پاسخ به شباهت ترکیه و یونان که گل در سخنان شب افطاری خود بیان کرده بود، گفت: «زمانی که در سال 2002 در مسند امور قرار گرفتم، ترکیه را با 24 میلیارد دلار بدهی تحویل گرفتم. اما به سرعت بدهی ترکیه را با صندوق بین‌المللی پول تسویه کردم و حالا ترکیه به نقطه‌ای رسیده که می‌تواند از تامین‌کنندگان اعتبار برای صندوق بین‌المللی پول باشد.»
اردوغان همواره از اینکه گل حاضر به بازگشت به حزب عدالت و توسعه نشد، دلخور بوده است. گل و اردوغان در این چند سال با هم روابط خوبی نداشتند؛ اما سعی می‌کردند در انتقاد از هم رویه آرام‌تری در پیش بگیرند.
حتی انتشار کتاب «12 سال با گل»، نوشته دوست عبدالله گل و مشاور رسانه‌ای حزب عدالت و توسعه که در آن از اختلافات پنهان گل با اردوغان پرده برداشته بود، دو طرف رویه محتاطی را در پیش گرفتند و حاضر به جنگ رسانه‌ای نشدند. اما دو افطار با یک تک و پاتک دو موسس حزب عدالت و توسعه نشان می‌دهد، اختلافات در این حزب بالا گرفته است.
آکتاش می‌گوید: توهین اردوغان به گل قابل قبول نیست، آنها سال‌ها در کنار هم بوده و دو متحد اصلی در حزب عدالت و توسعه بوده‌اند.
آکتاش می‌گوید: «تا چندی پیش اردوغان، گل را «برادر بزرگ و عزیزم» خطاب می‌کرد، اما حالا که از او متفاوت‌تر می‌اندیشد، تبدیل به یک خائن و بزدل شده است.» وی اضافه می‌کند «این افراد همان دوستان سابق وی، کسانی هستند که دوشادوش او علیه نظامیان وارد عمل شدند تا آنها را از سیاست دور کنند؛ اما حالا باید شاهد توهین اردوغان به خودشان باشند.»
آکتاش می‌گوید اردوغان هم‌اینک همه آن دوستان را از حزب بیرون انداخته است و در بهترین حالت کاری به کار آنها ندارد.
ارسال نظر