شکاف در دولت اوباما
گروه جهان: سقوط الرمادی در میان مقامات آمریکایی به یک نزاع بزرگ تبدیل شده است. نزاعی که به گفته کارشناسان حکایت از سردرگمی مقامات این کشور در قبال بحران عراق و مبارزه با گروه داعش دارد.

پس از سقوط الرمادی، حالا اختلافات بین مقامات آمریکایی بیش از پیش آشکار شده است. صحبت‌های اشتون کارتر، وزیر دفاع آمریکا نیز تاییدکننده این اختلاف‌نظرها و نبود استراتژی یک‌دست برای برخورد با داعش است.

اشتون کارتر در حالی که می‌گوید ارتش عراق میل به جنگیدن ندارد و توپ سقوط الرمادی را به زمین عراقی‌ها می‌اندازد، اما اوباما، رئیس‌جمهوری ایالات‌متحده در مصاحبه با مجله «آتلانتیک» سقوط الرمادی را «عقب‌نشینی تاکتیکی» می‌خواند. اشتون کارتر اما این روزها، از وضعیت عراق راضی نیست و می‌گوید که از مدیریت دولت اوباما در قبال بحران عراق شگفت‌زده شده است. اظهارنظر وزیر دفاع آمریکا، حالا این پرسش را مطرح کرده است که آیا آمریکا قصد دارد استراتژی خود را در قبال بحران عراق تغییر دهد. روزنامه وال‌استریت ژورنال می‌نویسد که صحبت‌های وزیر‌دفاع آمریکا می‌تواند نشانه‌هایی از تغییر موضع واشنگتن در برابر بحران عراق باشد؛ اما درست چند روز پیش از اظهارنظر اشتون کارتر، باراک‌اوباما، در گفت‌وگوی خود با مجله آتلانتیک به صراحت تاکید کرده بود که استراتژی خود را در برابر گروه تروریستی داعش تغییر نخواهد داد.

راهبرد ایالات‌متحده برای جنگ با داعش مبنی بر حملات هوایی استوار است. در این استراتژی آمریکا می‌گوید که ارتش و پیشمرگه‌های عراقی بازوی زمینی واشنگتن برای مقابله با داعش هستند و آمریکا نیز به همراه کشورهای متحدش، حملات هوایی را علیه مواضع داعش در سوریه و عراق ادامه خواهد داد.

هم‌اینک اما با پیشروی‌های بی‌سابقه اعضای خلافت خودخوانده اسلامی در عراق و سوریه، در آمریکا، استراتژی کاخ سفید برای مبارزه با این گروه زیر سوال رفته است.

در آغاز هفته، «مک تورنبری»، عضو مجلس نمایندگان آمریکا در گفت‌وگو با شبکه تلویزیونی «ABC» می‌گوید که حالا به استراتژی باراک اوباما در قبال بحران عراق شک و تردید دارد. او در این گفت‌وگوی تلویزیونی می‌گوید که هنوز نمی‌داند چرا باراک اوباما می‌گوید حملات هوایی گروه ائتلاف توانسته قدرت گروه داعش را کمتر از پیش کند. تورنبری می‌گوید: «من دلیل قانع‌کننده برای این ادعا نمی‌بینم. چیزی که به‌راحتی قابل مشاهده است، پیشروی داعش در عراق و سوریه و کسب اراضی بیشتر در این دو کشور است.» تورنبری همچنین در مورد فعالیت‌های داعش در حوزه ایدئولوژیک می‌گوید ایدئولوژی و رویکرد آنها، سریع‌تر از اراضی‌شان در حال گسترش است.

در آمریکا یک موضوع قدیمی جان دوباره‌ای گرفته است: «مسلح کردن قبایل سنی.» برخی از دولتمردان آمریکایی اعتقاد دارند که همپای تقویت نیروهای عراقی، آمریکا باید از قبایل سنی مخالف داعش حمایت مالی و نظامی کند. این موضوع پس از آن تقویت شده است که اشتون کارتر، وزیر دفاع آمریکا به صراحت اعلام کرده ارتش عراق میلی به جنگیدن ندارد. کارتر با انتقاد از ارتش عراق و ترک مواضع جنگی‌شان مدعی است ارتش عراق اراده‌ای برای جنگیدن ندارد. او در این‌باره می‌گوید: «آنها کم‌شمار نیستند. از قضا آنها در برابر دشمن پرشمار نیز هستند، به‌رغم این مزیت، آنها دست از مبارزه می‌کشند و محل خود را ترک می‌کنند... ما می‌توانیم به آنها آموزش دهیم، تجهیزات جنگی فراهم کنیم اما نمی‌توانیم به آنها اراده جنگیدن بدهیم.» مک‌کین، رئیس کمیته نیروهای مسلح سنا که پیش‌تر از طرح حملات هوایی باراک اوباما حمایت کرده بود، هم‌اینک در موضع نقد قرار گرفته و می‌گوید کاخ سفید به‌راستی هیچ طرح و استراتژی کارسازی برای مبارزه با داعش ندارد. او می‌گوید: «هر کسی که مدعی است طرح دارد، دوست دارم دلایل وی را بشنوم.» صحبت‌های مک‌کین در واقع پاسخ غیرمستقیم وی به سخنان چند روز پیش باراک اوباما است که مدعی شده بود آمریکا توانسته از طریق حملات هوایی قدرت داعش را کاهش دهد. «میشله فلورنی» که از سال ۲۰۰۹ تا سال ۲۰۱۲، به‌عنوان معاون وزیر دفاع آمریکا انجام وظیفه می‌کرده، معتقد است آمریکا باید در مورد این جزر و مدها در عراق حساسیت بیشتری به خرج دهد. او می‌گوید: «باراک اوباما به‌شدت شک و تردید دارد که آیا باید آمریکا را درگیر جنگ با عراق کند یا نه؟»

مک‌کینِ جمهوری‌خواه در این باب اعتقاد دارد که آمریکا باید نیروی زمینی به عراق بفرستد و چند عملیات ویژه در خاک این کشور انجام دهد. مک‌کین در گفت‌وگو با شبکه خبری «CBS» می‌گوید: «ما نیاز به استراتژی داریم. ما در اینجا هیچ راهبردی برای مقابله با داعش نمی‌بینیم.»

به‌رغم این انتقادها، باراک اوباما، رئیس‌جمهوری ایالات‌متحده، پنج‌شنبه گذشته در جلسه‌ شورای امنیت ملی این کشور اعلام کرد آمریکا هیچ طرح و برنامه دیگری، افزون بر راهبرد پیشین ندارد.

عده‌ای معتقدند موضع‌ ثابت اوباما و سخنان تازه اشتون کارتر، وزیر دفاع آمریکا، حکایت از یک شکاف بزرگ در داخل دولت این کشور دارد.

«جاش ارنست»، سخنگوی کاخ سفید روز شنبه، زمانی که در برابر خبرنگاران قرار می‌گیرد در مقام دفاع از سیاست‌های کاخ سفید بر می‌آید و می‌گوید سقوط الرمادی، آشکارا عقب‌نشینی تاکتیکی بوده است. او معتقد است نباید برای جنگ با گروه داعش انتظار پیروزی «یک شبه» داشت و باید در این زمینه انتظار بیشتری کشید.

براساس تخمین‌های وزارت دفاع آمریکا، جنگ با داعش دست‌کم به سه سال زمان نیاز دارد.

ژنرال مارتین دمپسی به‌عکس رئیسش اعتقاد دارد که آمریکا باید در برخی از طرح‌ها و راهبردهایش درخصوص مبارزه با خلافت خودخوانده اسلامی تغییراتی ایجاد کند. سایت وزارت دفاع آمریکا به نقل از رئیس ستاد مشترک آمریکا می‌نویسد: نیروهای ارتش عراق از شهر الرمادی خارج نشدند، بلکه آنها توسط داعش از شهر بیرون رانده شدند. سخنانی از این دست در ستاد مشترک آمریکا و صحبت‌های اشتون کارتر، بخش نظامی دولت آمریکا را در یک کفه قرار می‌دهد و کاخ سفید و برخی از مشاوران ضد جنگ باراک اوباما را در کفه دیگر.

این اظهار نظر از سوی دمپسی که پیش‌تر گفته می‌شد با سیاست‌های کاخ سفید هماهنگ‌تر است، تاییدی دیگر بر شکاف در دولت اوباما برای نداشتن یک استراتژی مناسب در جهت مقابله با داعش است. مارتین دمپسی می‌گوید که قبلا پیش‌بینی کرده بود که جنگ با داعش سه سال به‌طول خواهد کشید؛ اما با این رویه ممکن است بیشتر از پیش‌بینی سابق طول بکشد.

به اعتقاد برخی ناظران، فرض جنگ سه ساله با داعش، با توجه به پایان دوران ریاست‌جمهوری باراک اوباما در سال ۲۰۱۶، این نکته را گوشزد می‌کند که اوباما میراث نامطلوبی برای رئیس‌جمهوری پس از خود برجا خواهد گذاشت. نخستین رئیس‌جمهوری سیاه‌پوست آمریکا تاکنون سعی داشته است تا از دخالت مستقیم نظامی در بحران‌های خاورمیانه دوری کند و اساس دکترین خود را در قبال خاورمیانه بر این مبنا قرار داده است. این در حالی است که بر اساس قانون تصویب شده در کنگره آمریکا در سال ۲۰۰۲، اوباما می‌تواند بدون اجازه از کنگره، به‌منظور حفظ منافع ملی ایالات‌متحده، اقدامی گسترده در خاک کشور دشمن انجام دهد. با وجود چنین قانونی، اوباما سعی کرده، نه تنها رجوعی به این قانون نداشته باشد، بلکه قانونی در نقطه مقابل قانون فوق به تصویب برساند. او در سال ۲۰۱۴، لایحه‌ای را به کنگره فرستاد که در پی آن قدرت مانور خود را در امور نظامی کم کرد. لایحه‌ای که در نهایت تبدیل به قانون شد و اوباما خودخواسته به دست و پایش زنجیر زد. برخی اعتقاد دارند که اوباما به این دلیل چنین محدودیتی را برای خود نظر گرفته تا از دخالت مستقیم در عراق خودداری کند و پای خود را از مردابی که داعش در خاورمیانه به‌وجود آورده است، بیرون نگه دارد.

اوباما، پیش‌تر از سیاست‌های دوران جورج بوش دوم برای دخالت نظامی در عراق انتقاد کرده بود ولی برخی می‌گویند که بی‌عملی اوباما در قبال داعش، می‌تواند در انتخابات ریاست‌جمهوری سال ۲۰۱۶ به سود جمهوری‌خواهان تمام شود.