گروه جهان: تقریبا آن روز مثل یک روز معمولی برای باراک اوباما بود. او در حاشیه مسابقات رالی اتومبیل‌های سنگین وزن با یک شبکه تلویزیونی مصاحبه می‌کند و سپس در دفتر کارش پذیرای وزیر امور دفاعی‌اش می‌شود.

تا اینجای کار، برای اوباما یک روز معمولی بوده است، اما پس از خروج وزیر دفاع این کشور از دفتر کار اوباما، روندی غیر طبیعی آغاز می‌شود. او به وزیر دفاعش می‌گوید که به سنا گوشزد کند که آمریکا قصد دارد تا همکاری‌های هسته‌ای خود را با چین از نو بنا کند.

قراردادی که در آن به پکن اجازه می‌دهد تا چین به رآکتورهای ساخت آمریکا دسترسی پیدا کند. در این قرارداد تازه آمده است که چین می‌تواند رآکتورهای آمریکایی را از شرکت‌های دولتی این کشور خریداری کند. در این قرارداد همچنین اجازه فروش رآکتورهای تولید شده با فناوری سردکننده به چین داده شده است. این رآکتورها قابلیت نصب شدن بر زیردریایی‌ها را دارند و زیر دریایی‌ها را آرام‌تر و غیرقابل دسترس‌تر می‌کنند.

پس از انتشار این خبر بود که آلارم‌های خطر در ایالات‌متحده به صدا درآمد. کارشناسان می‌گویند که تکنولوژی آمریکایی صادر شده به چین می‌تواند توسط اهداف خرابکارانه، در صنایع نظامی این کشور به کار برده شود.

چین به تازگی با افزایش بودجه دفاعی‌اش به‌طور جد به‌دنبال بالا بردن توان نظامی خود است و پکن قصد دارد سرمایه‌گذاری‌هایش را روی تسلیحات موسوم به «های تک» افزایش دهد.

کنگره نیز در حال حاضر قصد دارد تا بیشتر روی این قرارداد متمرکز شود و آثار این قرارداد را به لحاظ پیامدهای سیاسی، اقتصادی و امنیتی مورد بررسی قرار دهد. اوباما براساس دکترین خود یعنی تعامل با سایر کشورهای دنیا، این قرارداد را با چین منعقد کرده است. اما برخی مقامات امنیتی آمریکا اعتقاد دارند که این موضوع در دراز مدت می‌تواند به زیان واشنگتن تمام شود.

کاخ سفید اما علاقه‌مند است تا روابط خود را با دیگر کشور قدرتمند دنیا، یعنی چین بیش از پیش گسترش دهد و در حالی که همواره به نیت پکن شک و تردید دارد، اما نمی‌خواهد از قراردادهای تجاری‌اش با این کشور غفلت کند و چین را به‌عنوان یک شریک راهبردی می‌بیند.

موسسه انرژی اتمی آمریکا می‌گوید که ایالات‌متحده تاکنون قرارداد فروش ده‌ها رآکتور ساخت آمریکا را با چین منعقد کرده است. به گفته این موسسه، این حجم از مبادله اتمی در دنیا، در نوع خود بی‌سابقه بوده و بزرگ‌ترین فروش رآکتور اتمی در دنیا لقب گرفته است.

براساس قانون سال ۱۹۵۴، ماده ۱۲۳ آن، آمریکا می‌تواند در لحظات حساس اجازه خرید رآکتور هسته‌ای را به چین بدهد. گفته می‌شود که این قرارداد، توافق پشت‌پرده آمریکا با چین است تا پکن در مورد محدودیت‌های توافق هسته‌ای با ایران از آمریکا حمایت کند. کنگره حالا می‌تواند دخالت موثر کند و مانع اجرای این قرارداد شود اما اگر کنگره در دوره مرور قرارداد تعلل کند، این قرارداد شکل اجرایی به خود خواهد گرفت.

یکی از مقامات آمریکایی که می‌خواهد نامش فاش نشود می‌گوید آمریکا با چشمان باز در این مورد اقدام کرده است. آمریکا قصد دارد تا با فروش این رآکتورها، چین را در مسائل بین‌المللی همراه خود کند و به این طریق مانع کارشکنی چین در برخی امور بین‌المللی شود. قرارداد آمریکا با چین تا پایان سال جاری منقضی نخواهد شد و همین قرارداد می‌تواند اهرم فشاری بر سیاست‌های پکن قرار بگیرد. برای نمونه، اوباما قصد دارد تا سه هفته به پایان انقضای این قرارداد با چین در مورد تغییرات آب و هوایی قرارداد تازه‌ای امضا کند و این توافق‌نامه می‌تواند همچون اهرم فشار عمل کند. باب کروکر، رئیس کمیته خارجی سنا می‌گوید: کنگره هنوز در مورد فروش این رآکتورها مجاب نشده است اما سعی داریم که نگاهی جامع به این قرارداد داشته باشیم. او می‌افزاید: این موافقت‌نامه‌ها می‌تواند ابزار ارزشمندی برای منافع طولانی مدت آمریکا به حساب آید، اما هدف مهم آمریکا، منع گسترش تسلیحات هسته‌ای است.

کنگره در این موافقت‌نامه، نگاه مثبتی به نیت چین ندارد و ترس این را دارد که پکن، از این فناوری‌ها برای گسترش تسلیحات هسته‌ای استفاده کند. مهم‌ترین نگرانی سنا، کاربرد این رآکتورها در استفاده آن در زیردریایی‌ها است. این رآکتورها می‌تواند سوخت پلوتونیوم برای ساخت تسلیحات اتمی فراهم کند. «هنری سوکولسکی»، مدیر اجرایی مرکز تحقیقات منع سلاح‌‌های اتمی در آمریکا می‌گوید: مورد اصلی که برای نگرانی وجود دارد، کاربرد این رآکتورها در امور دریایی است. وی اعتقاد دارد آمریکا باید نگران توسعه ناوگان دریایی چین باشد و در فروش این تجهیزات دقت بیشتری به خرج دهد.

ایالات‌متحده، هم‌اینک از فناوری‌های خنک‌کننده برای زیردریایی‌های خود استفاده می‌کند. رآکتورهای سری «AP۱۰۰۰»، ساخت شرکت وستینگهاوس که یک شرکت دولتی است، در این دسته از رآکتورها قرار می‌گیرد. این رآکتورها هر کدام از ۴ پمپ استفاده می‌کند و این پمپ‌ها کمک شایانی در کاهش صدای زیردریایی‌ها می‌کند و همین موضوع باعث می‌شود که کشف یک زیردریایی تقرییا محال شود.

دو مهندس آمریکایی می‌گویند که چین برای مهندسی معکوس کار سختی در پیش رو دارد و به همین علت نمی‌تواند به تکنولوژی این رآکتور به‌طور کامل دست پیدا کند. با وجود این، هنوز برخی از مقامات امنیتی آمریکا می‌گویند فروش این رآکتورها می‌تواند در دراز مدت به ضرر واشنگتن تمام شود. ایالات‌متحده براساس موافقت‌نامه ۱۲۳، تاکنون با ۲۲ کشور دنیا توافق دوجانبه در امور هسته‌ای داشته که تایوان نیز یکی از این کشورها به حساب می‌آید. چین و آمریکا نیز در سال ۱۹۵۸ یک قرارداد هسته‌ای دوجانبه امضا کردند و از آن زمان روابطی از این دست بین دو کشور برقرار بوده است. اما قرارداد تازه، تازه‌ترین فناوری آمریکا را در اختیار پکن قرار می‌دهد.