سودای اقتدار

امین فضلی در ترکیه هیجان انتخابات چند صباحی است که آغاز شده است. کمتر از دوماه تا انتخابات سرنوشت‌ساز بیست و پنجمین دوره مجلس ملی ترکیه زمان باقی است. مجلس بیست و چهارم به کار خود پایان داد. رهبران احزاب آخرین تغییرات را در لیست کاندیداهای خود داده و لیست نهایی را تسلیم کمیته انتخابات کرده‌اند. اگرچه نظر تمامی اعضای حزب‌ها جلب نشده است ولی کسانی که موفق به حضور در لیست‌های نهایی نشده‌اند سعی دارند با توجه به شرایط حساس انتخابات رفتار کنند. به‌طور حتم این انتخابات یکی از مهم‌ترین انتخابات سال‌های بعد از ظهور آ.ک.پ است چرا که از طرفی حزب عدالت و توسعه برای رسیدن به اهداف جشن یکصد سالگی جمهوریت در سال ۲۰۲۳ نیاز به ادامه حضور خود در قدرت دارد و از طرفی دیگر رقیبان برای حضور در دولت آینده به‌صورت ائتلافی یا تک‌حزب، برنامه‌های جدی دارند. شاید فرصت دو ماهه زمانی مناسب برای رصد انتخابات ترکیه فراهم آورد ولی گام نخست انتخابات را باید در لیست کاندیداهای پیشنهادی هر یک از احزاب دید. به همین خاطر نگاهی اجمالی خواهیم داشت به آمارهای مهم و نکاتی از لیست حزب‌های شرکت‌کننده در انتخابات ترکیه.

عدالت و توسعه در راه ۲۰۲۳

انتخابات ۲۰۱۵ مجلس ملی ترکیه برای حزب عدالت و توسعه اهمیت ویژه‌ای خواهد داشت، چرا که پس از ظهور در عرصه سیاست و کسب موفقیت‌های پی در پی به رهبری اردوغان این اولین انتخاباتی است که کاریزمای اردوغان نمی‌تواند در میدان‌ها یاریگر حزب آ.ک.پ باشد.

طبق قانون اساسی ترکیه رئیس‌جمهور، در مقام رئیس حکومت و هماهنگ‌کننده بین قوا بوده و اجازه حمایت از هیچ حزبی را ندارد. به همین خاطر حزب عدالت و توسعه با هدایت احمد داووداوغلو، نخست‌وزیر و رهبر جدید حزب وارد کارزار انتخابات خواهدشد. در لیست نهایی حزب عدالت و توسعه از مجموع ۳۱۲ نماینده موجود در مجلس ۶۸ نفر به خاطر محدودیت آیین‌نامه داخلی حزب امکان حضور در انتخابات اخیر را نخواهند داشت. طبق آیین‌نامه حزب عدالت و توسعه نمایندگانی که سه دوره پیاپی در مجلس حضور دارند حق حضور در انتخابات چهارم را نخواهند داشت و تنها پس از یک دوره استراحت امکان حضور مجدد فراهم خواهد بود. مهره‌های موثری مانند بولنت آرینچ، از موسسان حزب آ.ک.پ، رئیس اسبق مجلس ملی و معاون نخست‌وزیر و سخنگوی کنونی دولت داووداوغلو و جمیل چیچک، رئیس کنونی مجلس ملی ترکیه به همین دلیل در مجلس آینده امکان حضور ندارند.

۹نفر از نمایندگان کنونی نیز به علل مختلف برای انتخابات ثبت نام نکردند. اردوغان بایراکدار، وزیر سابق شهرسازی و محیط‌زیست، ظفر چاغلایان، وزیر سابق اقتصاد و معمر گولر، وزیر سابق کشور نیز با توجه به ذکر نامشان در پرونده فساد مالی سال گذشته ترجیح دادند که در انتخابات حضور نداشته باشند. در مجموع ۱۸۵ نفر از نمایندگان کنونی آ.ک.پ شانس حضور در مجلس آینده را از دست دادند و تنها ۱۲۷ نفر از آنها در لیست انتخاباتی جای گرفتند. حضور برات آل‌بایراک، داماد اردوغان از لیست استانبول یکی از نکات جالب لیست این حزب است. در لیست حزب عدالت و توسعه نام ۹۹ کاندیدای زن نیز به چشم می‌خورد که تنها سه نفر از آنها به‌عنوان سرلیست حضور خواهندداشت.

اپوزیسیون اردوغان

حزب جمهوری خلق، حزب اصلی اپوزیسیون در ترکیه است که با ۱۲۵ نماینده در مجلس بیست و چهارم حضور داشت. این حزب برای تدوین لیست کاندیداها به‌صورت دموکراتیک اقدام به برگزاری انتخابات داخلی کرد و حدود ۸۵ درصد از لیست اصلی و شالوده لیست بر اساس نتایج این انتخابات انتخاب شد.

بقیه اسامی با بررسی در شورای مرکزی حزب وارد لیست‌ها شدند. از مجموع ۱۲۵ نماینده کنونی این حزب در مجلس ملی تنها ۵۹ نفر دوباره در لیست‌های انتخاباتی جای گرفتند و ۶۶ نفر امکان رقابت برای مجلس آینده را از دست دادند. از جمله این نمایندگان می‌توان به کامر گئنچ، نماینده باسابقه شهر تونجلی اشاره کرد که سابقه ۶ دوره حضور در مجلس را داشته است. در لیست این حزب ۸۳ نفر دیپلم متوسطه، ۱۵ نفر فارغ‌التحصیل دوره راهنمایی و ۱۸ نفر با سواد دوره ابتدایی حضور خواهندداشت. اما مهم‌ترین نکته در لیست حزب ج.ح.پ حضور ۱۰۳ کاندیدای زن در این لیست است. ۱۴ نفر از کاندیداهای زن سرلیست ۱۴ منطقه مختلف را شکل داده‌اند که سه نفر از آنها به‌عنوان سرلیست کلان شهرهای آنکارا، استانبول و ازمیر خواهندبود. بقیه ۱۰۳ کاندیدای زن نیز از شانس بالایی برای انتخاب شدن برخوردارند. لیست حزب اصلی اپوزیسیون از نظر میزان کاندیداهای زن بیشترین رشد را بین احزاب داشته ‌است. در لیست این حزب همچنین ۳ معلول جسمی و ۱۰ کاندیدا با محدوده سنی بین ۳۰-۲۵ سال حضور دارند. البته احتمالا اولین نماینده رومان (یکی از اقلیت‌های ترکیه که جمعیتی ۶ میلیون نفری دارند) از این حزب خواهد بود.