ورود لشکر اعراب به ویتنام خاورمیانه

گروه جهان:کارشناسان می‌گویند دو مساله می‌تواند تعیین‌کننده «وضعیت» و «آینده خاورمیانه» باشد: یکی توافق هسته‌ای ایران و دیگر بحران یمن. به نظر می‌رسد توافق هسته‌ای باعث دستپاچه شدن بسیاری از اعراب از جمله عربستان سعودی شده است. در اولین گام برای رفع نگرانی کشورهای عربی، ایالات‌متحده اقدام به دعوت از رهبران ۶ کشور عربی در کمپ دیوید کرد. به گزارش واشنگتن‌پست، اوباما اعلام کرد دعوت از رهبران عربی گامی است «برای تقویت همکاری‌های امنیتی میان ما.» فواز جرجس، استاد سیاست خاورمیانه در مدرسه اقتصادی لندن، می‌گوید کشورهای عربی به ویژه عربستان از این می‌ترسند که توافق هسته‌ای آمریکا و ایران به سویی رود که در نهایت ایالات‌متحده قدرت ایرانیان در منطقه خاورمیانه و خلیج‌فارس را به رسمیت بشناسند. جرجس به واشنگتن‌پست می‌گوید: «اعراب بسیار خشمگین و عصبی هستند» و شاید یکی از دلایلی که عربستان به دنبال آغاز جنگ زمینی علیه یمن است، همین باشد. در واقع، عربستان با بسیج اعراب برای آغاز حمله زمینی به یمن می‌خواهد خود را گرانیگاه قدرت در خاورمیانه معرفی کند و به غرب بگوید توافق با ایران نمی‌تواند باعث نادیده گرفتن احتمالی عربستان شود.

زمزمه‌های آغاز جنگ زمینی علیه یمن

با گذشت ۱۰ روز (از ۶ فروردین ماه) از آغاز تجاوز نظامی ائتلاف عربی به رهبری عربستان به یمن، جنگنده‌های عربی همچنان مواضع حوثی‌ها و نیروهای مردمی را هدف قرار می‌دهند. گفته می‌شود ائتلاف عربی مصمم به اعزام نیروی زمینی به یمن و آغاز آن چیزی است که «مرحله دوم عملیات» می‌نامد. پس از آنکه نشست روسای ستاد نیروهای مسلح ائتلاف عربی (که رئیس ستاد ارتش مصر نیز در آن حضور داشت) عصر جمعه به پایان رسید، اعلام شد که مرحله دوم عملیات که آغاز حمله زمینی به یمن است به زودی آغاز خواهد شد. گفته می‌شود نزدیک به ۱۰۰ هزار نظامی و شبه‌نظامی به همراه ۹۰ هلی‌کوپتر جنگی آپاچی برای حمله زمینی به یمن آماده شده‌اند. این نیروها متشکل از ۲۰ هزار نیروی نظامی از کشورهای عربی، ۶۰ هزار نیرو از قبایل یمنی و ۳۰ هزار نظامی از ارتش یمن که هنوز به عبد ربه منصور هادی، رئیس‌جمهور مستعفی این کشور وفا دارند، است. خبرگزاری سی. ان. ان در گزارشی می‌نویسد: «عملیات یمن شروع یک عملیات نظامی گسترده‌تر است. ابتدا قرار بود عربستان ۱۵۰ هزار نیرو به یمن اعزام کند.» این خبرگزاری می‌نویسد: «ائتلاف عربی با از میان برداشتن پدافند هوایی یمن به دنبال این بود تا منطقه‌ای امن برای ورود نیروهای زمینی فراهم کند.» از آنجا که سعودی‌ها توانایی اطلاعاتی لازم را برای شناسایی همه اهداف ندارند، احتمالا از کشور دیگری مانند آمریکا کمک گرفته‌اند.

سی‌ان‌ان حمله عربستان به یمن را با حمله آمریکا به عراق در سال ۲۰۰۳ مقایسه کرده و می‌نویسد: «در حمله سال ۲۰۰۳ به عراق، آمریکا از ۳۰۰هزار نیروی نظامی بهره می‌برد؛ اما در حمله علیه یمن، ائتلاف عربی از ۱۰۰ هزار نیروی زمینی بهره خواهد برد. تفاوت در این است که آمریکا برای سرنگون کردن دولت صدام به عراق یورش برد اما ائتلاف عربی نه یک ارتش کلاسیک بلکه گروهی شبه‌نظامی و چریک را پیش روی خود دارد. تفاوت دیگر در این است که نیروهای عربی با منطقه آشنایی ندارند، اما چریک‌های حوثی منطقه را همچون کف دست خود می‌شناسند.» چنین است که برخی کارشناسان یمن را ویتنام عربستان دانسته و یورش زمینی را اشتباهی استراتژیک از سوی پادشاه عربستان می‌پندارند.

جنگ‌طلبان چه کسانی هستند؟

پیش از اینکه نام و نقش جنگ طلبان بیان شود باید گفته شود که ائتلاف عربی حمله زمینی خود را چگونه آغاز می‌کند. گفته می‌شود حمله زمینی از دو محور، یکی از شمال و از استان صعده، در مرزهای عربستان و دیگری از جنوب و از سمت شهر عدن که مقر حکومت منصور هادی است، انجام می‌شود. علاوه بر ۹۰ هلی‌کوپتر آپاچی که پشتیبانی نزدیک از نیروهای زمینی را برعهده خواهند داشت، جنگنده‌های ائتلاف عربی نیز همچنان به حملات خود ادامه می‌دهند.

۱- عربستان: این کشور رهبری ائتلاف عربی را بر عهده دارد. عربستان به تازگی برای آغاز حمله زمینی، نیروهای نزدیک به منصور هادی در جنوب این کشور را به سلاح‌های سنگین تجهیز کرده است. بر همین اساس، مسوولان امنیتی عربستان در تماس با مقام‌های محلی مناطق مرزی یمن، از آنها خواستند این مناطق را تخلیه کنند. به دنبال این هشدار عربستان، بالگردهای سعودی در مناطق مرزی به پرواز درآمدند.

۲- آمریکا: واشنگتن نقش زیادی در حمایت از کشورهای عربی برای تجاوز نظامی به یمن داشت. در واقع، آمریکا را می‌توان مشوق حمله ائتلاف عربی به یمن دانست. آمریکا اعلام کرده برای سوخت‌رسانی هوایی به جنگنده‌های ائتلاف عربی در حمله به یمن آمادگی کامل دارد و در صورت چنین درخواستی پنتاگون جنگنده‌های عربی را حین انجام عملیات در یمن و در آسمان سوخت‌رسانی خواهد کرد. آمریکا همچنین مشاوره‌های اطلاعاتی و امنیتی نیز به نیروهای ائتلاف ارائه داده است. منابع نظامی آمریکایی اعلام کرده‌اند عملیات سوخت‌رسانی آمریکا در خارج از حریم هوایی یمن صورت خواهد گرفت.

۳- ترکیه: مولود چاووش اوغلو وزیر خارجه ترکیه روز جمعه اعلام کرد که کشورش آمادگی ارائه کمک لجستیکی به ائتلاف عربی را دارد؛ اما ترجیح می‌دهد که بحران یمن از راه سیاسی حل شود.وزیر خارجه ترکیه همچنین تاکید کرد که ۵۵ نفر از اتباع این کشور یمن را ترک کرده‌اند. رجب طیب اردوغان رئیس‌جمهوری ترکیه، در گفت وگو با شبکه فرانس ۲۴ از عملیات عربستان علیه یمن حمایت کرد.او اعلام کرد که پیروزی‌های جنبش انصارالله در یمن تمامیت ارضی این کشور را به خطر انداخته و زمینه را برای افزایش تروریسم در منطقه فراهم خواهد کرد. رئیس‌جمهوری ترکیه افزود این کشور به فراخور پیشرفت اوضاع در یمن ممکن است اقدام به ارسال کمک‌های تدارکاتی به عربستان و ائتلاف عربی

کند.

۴- مصر: واشنگتن‌پست می‌نویسد: مصر که اکنون به ائتلاف تحت فرمان عربستان پیوسته در دهه ۶۰ میلادی حامی کودتاچیانی بود که حکومت سلطنتی شیعیان حوثی را سرنگون کردند. آن زمان عربستان از حامیان شاه سرنگون شده یمن پشتیبانی می‌کرد. در عصر حکومت جمال عبدالناصر،این درگیری «ویتنام مصر» لقب گرفت. خاندان سعودی یکی از حامیان مالی مصر در فردای بهار عربی بود. اصولا گفته می‌شود کمک‌های مالی عربستان و آمریکا به مصر بود که تا حدی مانع از سقوط اقتصاد مصر شد. به گفته تحلیلگران عرب، مصر به دو دلیل با عربستان همراهی می‌کند: یکی برای فرار از مشکلات داخلی و معطوف کردن توجهات به جنگی خارجی. در این راستا، دولت مصر در نظر دارد تا توان نظامی خود را به گروه‌های داعشی که در صحرای سینا و نیز در همسایگی مصر (در لیبی) حضور دارند نشان دهد. دوم، برای نوعی ابراز تشکر از عربستان به خاطر کمک‌هایی که به این کشور کرد. در واقع، بحران یمن سکویی برای مصر است تا جایگاه فراموش شده خود در منطقه را بازیابد.

۵- پاکستان: اعزاز احمد چوهدری قائم مقام وزارت امور خارجه پاکستان شایعات اعزام نیرو از سوی دولت اسلام‌آباد برای پیوستن به ائتلاف عربستان را تکذیب کرد. این در حالی است که نوازشریف نخست‌وزیر پاکستان در دیدار با همتای ترک خود پشتیبانی خود از ائتلاف عربی و حمایت از تمامیت ارضی یمن را اعلام کرد. نکته مهم این است که گارد سلطنتی عربستان را عمدتا نیروهای پاکستانی تشکیل می‌دهند و دولت عربستان کمک‌های مالی فراوانی به اسلام آباد برای تاسیس مدارس وهابی کرده است.

۶- کشورهای حاشیه خلیج‌فارس به استثنای عمان: کشورهای عربی جنگ در یمن را در قالب نبرد فرقه‌ای میان شیعه- سنی تفسیر می‌کنند. بسیاری از این کشورها با ارسال انواع جنگنده، هلی‌کوپتر و نیروی زمینی همراهی خود با برادر بزرگ‌تر را نشان می‌دهند. این در حالی است که یوسف بن علوی از ابتدای حملات هوایی عربستان و ائتلاف عربی پیام‌هایی میان انصارالله و عربستان مبادله کرده است. وی معتقد است: «ما وقتی بخشی از حمله نظامی باشیم نمی‌توانیم دست به تلاش‌های صلح‌آمیز بزنیم.»

۷- سودان و افغانستان: این دو کشور که خود درگیر بحران‌های شدید داخلی هستند نیز از ائتلاف عربی حمایت کرده‌اند. سودان به‌عنوان بزرگ‌ترین کشور عربی به دلیل بی‌کفایتی‌های حکومت البشیر به دو کشور تقسیم شد. افغانستان هم سال‌ها است با معضل طالبان دست و پنجه نرم می‌کند. دلیل حمایت این دو کشور از ائتلاف عربی هنوز اعلام نشده است.

۸- حزب اصلاح، شاخه اخوان‌المسلمین: برخی منابع هم می‌گویند حزب اصلاح شاخه اخوان‌المسلمین در یمن با نیروهای ائتلاف به رهبری عربستان همکاری داشته و اطلاعات مربوط به ارتش یمن و کمیته‌های مردمی را در اختیار جاسوس‌های سعودی قرار می‌دهند.

کارشناسان چه می‌گویند؟

بسیاری از کارشناسان عربی و غربی مخالفت خود را با بحران یمن اعلام کرده‌اند. برخی معتقدند یمن «ویتنام عربستان» خواهد بود. دیگرانی هم هستند که یمن را «آتشفشان خاموش» در جنوب شبه جزیره عربی نامیده‌اند. از جمله این کارشناسان محمد حسنین هیکل است که در یک برنامه تلویزیونی در شبکه «سی‌بی‌سی» مصر اعلام کرد: «انفجار این آتشفشان کل منطقه را دربر خواهد گرفت و به‌طور قابل توجهی کشورهای حاشیه خلیج‌فارس را تحت تاثیر قرار می‌دهد.» برخی دیگر از کارشناسان از جمله «کلنل توماس هامس» از وقوع جنگ‌های نسل چهارم سخن می‌گوید. او در مقاله‌ای که در مجله نیروی دریایی آمریکا «Marine Corps Gazette» می‌نویسد می‌گوید: «دخالت زمینی ارتش‌های کلاسیک منجر به جنگی نامتقارن یا جنگ نسل چهارم می‌شود که در آن احتمال پیروزی ارتش‌های کلاسیک بسیار پایین است.»

آخرین خبرها از یمن

با ادامه حملات هوایی ائتلاف عربی به یمن و از هم پاشیدن نیروهای دولتی این کشور، القاعده که چندی پیش در استان حضرموت، بزرگ‌ترین استان یمن پیشروی‌های گسترده‌ای به دست آورده بود، توانسته مواضع خود را مستحکم‌تر کرده و تقریبا شهر مکلا، مرکز این استان را به‌طور کامل به تصرف درآورد. نیروهای دولتی مستقر در پادگان‌ها و پایگاه‌های نظامی مکلا در روزهای گذشته از این شهر پا به فرار گذاشته‌ بودند. به گفته منابع نظامی در استان حضرموت با خروج نیروهای نظامی دولتی از پایگاه‌های مذکور، سلاح‌ها و ادوات نظامی موجود در این پایگاه‌ها بدون محافظت مانده و برخی از آن توسط مردم و بخشی دیگر به وسیله شبه‌نظامیان القاعده به غارت برده شده است. گزارش رویترز هم حاکی است که نیروهای وفادار به رئیس‌جمهور مستعفی یمن نیروهای حوثی را از مناطق مرکزی عدن عقب رانده‌اند. ساکنان عدن به رویترز می‌گویند مبارزان حوثی از عدن و کاخ ریاست جمهوری عقب‌نشینی کرده‌اند. آنها به مدت ۲۴ ساعت کاخ منصور هادی را در کنترل گرفته بودند. الجزیره هم در گزارشی از درگیری‌های خیابانی شدید میان حوثی‌ها با طرفداران هادی سخن می‌گوید.

ورود لشکر اعراب به ویتنام خاورمیانه