راهپیمایی جداگانه راست افراطی

محمدحسین باقی: در بحبوحه وحشت ناشی از ماجرای «شارلی ابدو»، در قضاوت‌های عمومی گفته می‌شود که فرانسوا اولاند آرامش خود را حفظ کرده است، قاطعانه عمل کرده و از محکومیت و مقاومت و اتحادی سخن رانده که از رئیس‌جمهور فرانسه انتظارش می‌رود؛ فردی که به لحاظ سنتی تجلی ملت است. در روزهای پس از مجموعه حملات تروریستی، اولاند که از سوی انتخاب‌کنندگانش فردی ضعیف و سست تلقی می‌شد ناگهان به لحاظ سیاسی شاهد محبوبیت عظیمی شد، اما همگان انتظار دارند که این همبستگی دوام زیادی نداشته باشد؛ در واقع، این حملات ستیز و درگیری با رهبر راست‌افراطی یعنی «مارین لو پن» را تشدید کرده است. از جنگ جهانی دوم به این‌سو اولاند به «نامحبوب ترین» رئیس‌جمهور فرانسه تبدیل شده است. مشکل او اقتصاد ضعیف، بیکاری بالا و فضای دائمی خشم و ترس هم در میان مسلمانان و هم یهودیان به خاطر تاثیر رادیکالیسم وطنی از یک سو و از سوی دیگر برخی اسلامگرایان تندرو است. در هفته‌های آینده، اولاند و دولتش یقین دارند که با بحث‌های دردناکی در مورد شکاف‌های اطلاعاتی و امنیتی مواجه خواهند بود. «الن فراشون»، از نویسندگان تحریریه لوموند، می‌نویسد: «اولاند در این بحران بسیار خوب عمل کرده؛ آرامش و خودکنترلی زیادی نشان داده و از کلمات مناسب استفاده کرد. اگر ما تحلیل سیاسی سرد و بدبینانه انجام دادیم اما او در عوض خوب عمل کرده است.» اگر این روزها اولاند اندک محبوبیتی از این حوادث یافته است اما خانم لوپن و «جبهه ملی» راست افراطی، چالش اسلامگرایی رادیکال را در صدر سیاست‌های خود قرار داده است. حتی پیش از این حملات، «برند» پوپولیسم فرانسوی ملی‌گرایانه لوپن به او کمک کرد تا وی به جایگزینی معتبر برای اولاند در انتخابات سال ۲۰۱۷ تبدیل شود.

تروریسم در فرانسه- با پیوندهای احتمالی‌اش با القاعده و داعش- از سوی جنبش‌های دیگر راست افراطی، ضدمهاجرتی و ملی گرا در اروپا (از «حزب استقلال» بریتانیا گرفته تا دموکرات‌های سوئدی و Pegida آلمانی) مورد استفاده قرار خواهد گرفت؛ اروپایی‌های میهن‌پرست در برابر اسلامی‌سازی غرب. این دلیل دیگری است که بسیاری از رهبران اروپایی از احزاب اصلی راست و چپ میانه از آنگلا مرکل (آلمان) تا دیوید کامرون (بریتانیا) و ماریانو راخوی (اسپانیا) همبستگی خود را با فرانسه و اولاند نشان دادند.

در میان حاضران در راهپیمایی پاریس رهبران احزاب سیاسی فرانسه از جمله نخست وزیران و روسای‌جمهور سابق مانند نیکولا سارکوزی و رقیبش در راست میانه در «اتحادیه برای یک جنبش مردمی»- آلن ژوپه و فرانسوا فیون- هم حضور داشتند که اینها هم خود نه تنها دارای شکاف بوده بلکه برای جلب رای جبهه ملی لوپن سخت تلاش می‌کنند. با این حال، گفته می‌شود در میان دعوت شدگان اولاند افرادی مانند لوپن دعوت نشده و در راهپیمایی پاریس حضور نداشتند. بسیاری از ناظران این را اشتباه سیاسی حزب سوسیالیست اولاند می‌پندارند. خانم لوپن که حمایت از او در نظرسنجی‌های عمومی برای انتخابات ریاست‌جمهوری سال ۲۰۱۷ به ۳۰درصد نزدیک شده است، اعتراض خود را به شدت ابراز کرد. او اعلام کرد: طرد من و حزبم مفهوم وحدت ملی را به مفهومی مسخره تبدیل کرد و این خود نقض «آزادی بیان»ی بود که هدف این راهپیمایی بود. لوپن نخبگان سیاسی را به «بزدلی حیرت‌انگیز» برای منزوی کردن «تنها جنبش سیاسی که هیچ مسوولیتی در وضعیت اخیر نداشته و میلیون‌ها حامی‌اش هم مسوولیتی در این زمینه نداشتند» متهم کرد. وی افزود: «آن پرده بر افتاد. وحدت ملی یک مانور سیاسی مسخره است.»

او اعلام کرد که حامیانش این «عدم دعوت» از او را به مثابه «تکریم»ی بر قدرت او خواهند دید. لوپن خطاب به مخالفانش افزود: «آنها فرصت خواهند داشت تا عقیده خود را در صندوق رای ابراز کنند.» استقبال لوپن از این «طرد» با سیاست‌های او جور در می‌آید. او با استفاده از عبارات قدیمی راست‌افراطی در فرانسه از اینکه در پاریس حضور نیافت احساس غرور می‌کرد چرا که او و حامیانش پاریس را مرکز فساد و بدبینی و سوءاستفاده می‌نگرند. بنابراین، او به جای شنبه، روز یکشنبه در جنوب فرانسه و در « Beaucaire» راهپیمایی کرد، جایی که حزب او در انتخابات محلی پیروز شد. لوپن می‌گوید: «ما در آنجا راهپیمایی کردیم که روح مدارا و تساهل قوی است، جایی که فرقه‌گرایی خشونت کمتری دارد.» «الن بارلوت»، روزنامه‌نگار در روزنامه فیگارو، می‌گوید اولاند در همه چیز غیر از «طرد» خانم لوپن خوب عمل کرد؛ این یک اشتباه سیاسی برای او بود. بارلوت می‌گوید: «مشکل ما اکنون ساده است: آیا او رئیس‌جمهور بعدی خواهد بود؟ بسیاری از کنار گذاشتن جبهه ملی از این راهپیمایی ناراضی‌‌اند چرا که او همواره بر این شکاف تاکید می‌ورزد؛ اینکه او قربانی است و فرانسه واقعی هم اوست.» بارلوت می‌گوید اولاند احتمالا از این برهه زمانی که عزاداری و همبستگی است سود خواهد برد اما «باید ببینیم این همبستگی شکننده تا کی دوام خواهد آورد. هفته بعد خواهید دید که اوضاع به سوی شکنندگی پیش خواهد رفت یا خیر.» والری بارولت ۵۰ساله که با خانواده‌اش در این راهپیمایی حضور یافته بود به خبرنگار نیویورک تایمز می‌گوید که تمام سیاستمداران دوست دارند از هر حادثه‌ای سوءاستفاده کنند. او می‌گوید: «خانم لوپن همواره از اینکه نقش قربانی را بازی کند نفع می‌برد. دیگران به او فرصت دادند و بنابراین می‌توانست مانند ما عمل کند.»

برخی دیگر از تحلیلگران مانند پی یرروزالین- تحلیلگر سیاسی- حضور لوپن را «خطری برای دموکراسی» می‌پندارند و سارکوزی - از راست میانه- را تنها جایگزین برای لوپن می‌دانند و می‌گویند «سارکو تنها جایگزین واقعی در برابر لوپن است.» اجماع غالب این است که اولاند این راهپیمایی را «راهپیمایی وحدت ملی» نامیده اما حقیقت این است که این وحدت ملی دوام زیادی نخواهد داشت. شاید تحولات به سویی رود که ۲۰۱۷ سال روی کار آمدن جبهه راست افراطی مارین لوپن باشد.