تغییر استراتژی نظامی آمریکا در عراق

گروه جهان: ارتش عراق می‌گوید عملیاتی سخت را علیه مواضع داعش در شهر رمادی آغاز کرده است. این خبر در حالی مطرح می‌شود که دولت عراق اعلام کرده بودجه دفاعی خود را برای شکست داعش سه برابر خواهد کرد. رمادی یکی از آخرین مناطق شهری مهم در استان مهم انبار و تحت کنترل دولت عراق است. نیروهای امنیتی عراق روز پنج‌شنبه با حمایت قبایل موفق به دفاع از یک نهاد دولتی در شهر شدند. به گزارش الجزیره، سرهنگ هیثم الدراجی اعلام کرد: «ما توانستیم مانع پیشروی داعش شویم.» الدراجی افزود بیش از ۱۰ حمله هوایی علیه مواضع داعش در «الهوز» انجام شد؛ الهوز جایی است که نیروهای دولتی پیش از این از آنجا عقب نشینی کردند و همین به داعش اجازه داد تا پیشروی خود را تسریع کرده و مراکز دولتی را اشغال کند. مسوولان پزشکی می‌گویند ۴ نیروی امنیتی کشته و ۲۱ نفر دیگر مجروح شدند. طی سال جاری خطر افتادن الرمادی به دست داعش از کنار گوش این شهر گذشت. تصرف این شهر از سوی داعش برای تقویت و استحکام پایگاه آنها مهم است. «احمد الدُلِیمی»، فرماندار انبار، از آلمان به تلویزیون الانبار می‌گوید: «اگر ما انبار را از دست بدهیم، گویی عراق را از دست داده ایم.» او پس از زخم شدیدی که در ماه سپتامبر برداشت برای مداوا به آلمان رفت و اکنون دوره نقاهت را می‌گذراند. بخشی از استان انبار (که هم مرز با عربستان، اردن، سوریه و بغداد است) از ماه ژانویه خارج از کنترل دولت قرار گرفته است. با این حال، ارتش عراق توانسته به پیشرفت‌های مهمی در بیجی، جلولا و سعیدیه در شمال پایتخت دست یابد.

محاصره ۱۰ ماهه انبار یکی از جدی‌ترین بحران‌های بشردوستانه در عراق را موجب شده است. «هادی عثمان»- جوان ۲۶ ساله، ساکن «امیریه الفلوجه» در استان انبار- به الجزیره می‌گوید: «محاصره شامل عدم دسترسی به غذا، تجهیزات پزشکی و سایر کالاها بوده است.» او می‌گوید: «فقدان سوخت و محصولات سوختی باعث شده انبار به دوران قرون وسطی بازگردد. ما مجبوریم چوب و الوار برای گرم کردن خودمان و پخت و پز جمع کنیم، چرا که وقتی بنزین و سایر محصولات هم در دسترس باشد، آنقدر گران است که قدرت خرید آن را نداریم.» الجزیره در گزارش ۲۵ نوامبر خود در همین باره می‌نویسد: یک شهروند دیگر به رویترز می‌گوید که خانواده‌هایی که در روستاهایشان گیر افتاده‌اند برای پخت و پز به سمت جمع‌آوری چوب و الوار روی آورده‌اند. شدت این بحران انسانی را می‌توان با خرید یک بسته کوچک آرد تخمین زد. پیش از محاصره اگر یک بسته کوچک آرد ۲۰ دلار بود؛ اما اکنون همان بسته را به ۱۰۰ دلار می‌توانید بخرید. «یعقوب عباسی»، یکی از ساکنان انبار، می‌گوید: «قیمت مواد غذایی سر به فلک کشیده و به دنبال محاصره داعش، ۵ برابر شده است.» و بسیاری در این شهر فقط با پوره گندم زنده اند. وضعیت در استان انبار باعث آوارگی بیش از ۳۰۰ هزار نفر شده است.

به نظر می‌رسد دولت آمریکا استراتژی خود را در قبال پیشروی‌های داعش در عراق تغییر داده است. دولت آمریکا پس از آموزش و بازسازی ارتش عراق در چند سال گذشته این بار در پی این است تا تعدادی مشخص از سربازان عراقی را به جای آموزش تمام ارتش، دستچین کرده و مورد آموزش جدی قرار دهد. تعداد ارتش عراق ۴۰۰ هزار نفر تخمین زده می‌شود و بدیهی است آموزش سریع این میزان سرباز هم زمانبر و هم هزینه‌بر است. باید این را هم در نظر گرفت که وقت در مقابله با داعش محدود است و این گروه در حال پیشروی در مناطقی از عراق و سوریه است. به گزارش واشنگتن پست «هنگام یورش داعش به عراق و تصرف موصل، چهار لشگر از عراق و تعداد زیادی پلیس از برابر داعش محو شدند، به گونه‌ای که ارتش ۴۰۰ هزار نفری به کمتر از ۸۵ هزار نفر رسید.» بر همین اساس، برخی مسوولان و فرماندهان آمریکایی در برابر بازسازی کامل ارتش عراق ایستادگی کرده‌اند و در عوض خواهان آموزش تعداد مشخصی از واحدها و سربازان هستند. یک مقام آمریکایی در همین رابطه می‌گوید: «امید این است که ۹ تیپ جدید در ارتش تشکیل دهیم که سقف آن ۴۵ هزار سرباز پیاده نظام با سلاح‌های سبک است.» این تعداد به همراه پیشمرگه‌ها و مبارزان شیعه می‌توانند مانع پیشروی داعش شوند. این مقام آمریکایی به شرط فاش نشدن نام افزود: «ایده ما این است که در گام اول یک ارتش لاغرتر اما حرفه‌ای‌تر بسازیم.»

مقام‌های آمریکایی می‌گویند آموزش این تعداد محدود اما باکیفیت از واحدهای عراقی، نیروهای عراقی را قادر خواهد کرد تا پیشروی‌های خوبی در برابر داعش به دست آورند. مقام‌های آمریکایی و عراقی اظهار امیدواری می‌کنند که یک «گاردملی» جدید شکل خواهد گرفت که می‌تواند گروه‌های مسلح و شبه‌نظامیان در تمام عراق را زیر کنترل دولت مرکزی درآورد. «حکیم الزَمیلی»، رئیس کمیته دفاعی و امنیتی پارلمان عراق، می‌گوید: «پیش از بحران موصل، ما در رویا زندگی می‌کردیم. ما فکر می‌کردیم ارتش می‌تواند از کشور دفاع کند. ما به آنها اعتماد می‌کردیم. اما آنچه رخ داد ما را با واقعیت آشنا کرد.»

در سیستم فاسد ارتش عراق پرداختی‌ها به کسانی تعلق می‌گرفت که اصطلاحا «سربازان روح» نامیده می‌شدند؛ یعنی سربازانی که کشته شده بودند و معلوم نبود این پول پرداختی به دست چه کسی می‌رسید. چنین سیستمی موجب بدبینی و تضعیف ارتش شده و ارزیابی میزان و قدرت نیروهای امنیتی را با دشواری مواجه کرد. مقام‌های عراقی و آمریکایی امیدوارند آموزش تعداد دستچین‌شده‌ای از واحدهای ارتش عراق موجب چابکی و بهبود اوضاع ارتش شود و توان ارتش را برای مواجهه با تهدیدات داعش، در کوتاه و میان مدت بیشتر کند و در بلندمدت بتوان تمام ارتش را به شکلی نوین بازسازی کرد.