پیشروی داعش تا مرکز کوبانی

محمدحسین باقی: کوبانی همچنان در آتش می‌سوزد. مردم گرسنه‌اند و میان حملات هوایی نیروهای ائتلاف، گلوله‌باران سنگین و درگیری‌های خیابانی گیر افتاده‌اند. این وضعیت آشفته هیچ نشانه‌ای از بهبود در خود ندارد، چرا که داعش یک سوم شرق کوبانی را گرفته و پرچم‌های خود را به اهتزاز در آورده و به سوی مرکز کوبانی در حال حرکت است در حالی که حملات نیروهایی ائتلاف همچنان ادامه دارد. «مصطفی بورتان» ۳۷ ساله از خانه‌اش در جنوب شهر کوبانی به ایندیپندنت می‌گوید: «حملات هوایی نیروهای ائتلاف تا ۲۰۰ متر اطراف خود را نابود می‌کند. گلوله‌های داعش از همه‌سو بر سرمان فرود می‌آید و گاهی بمب‌ها نزدیک ما فرود می‌آید. این سرنوشت است؛ یک وقت زنده ایم و وقتی دیگر مرده.»

او به‌عنوان پدر ۵ فرزند، خانواده خود را به منطقه‌ای امن در ترکیه بُرد و سپس برای مبارزه با داعش و حمایت از همکیشان کرد خود دوباره به این شهر محاصره شده بازگشت. او می‌گوید: اکنون با کمبود سلاح و غذا مواجه شده‌ایم و ساکنان مجبور به نوشیدن آب باران هستند. مصطفی می‌گوید: «برخی از مردم دو روز است که هیچ نخورده‌اند. پیش از این، مرز ترکیه باز بود و می‌توانستیم غذا تهیه کنیم اما اکنون خیر. وقتی با دوستانم دیدار کردم آنها غذاهای کنسرو شده را با یکدیگر می‌خوردند. هیچ نانی وجود ندارد.»

داعش پس از نبردی سخت با واحد حفاظت از مردم (YPG) و نیروهای پ‌ک‌ک توانست تپه استراتژیک میستانور را که بر شهر مشرِف است در دست بگیرد. هنوز در مرز ترکیه با سوریه خانواده‌هایی هستند که خویشانشان (اعم از ترک و کرد) در کوبانی در حال جنگ هستند و آنها می‌توانند از این سوی مرز صدای آتش‌باران‌ها، گلوله و خمپاره‌ها را به راحتی بشنوند. «محمد اُزدمیر»، ۴۵ساله، می‌کوشد تا با دایی خود که در شهر گیر افتاده تماس بگیرد. او می‌گوید: «هر چه بیشتر تماس می‌گیرم، کمتر جواب می‌شنوم و نمی‌توانم هیچ پاسخی از او دریافت کنم.»

در شهر «سروج» هم تلفات واحدهای YPG کاملا احساس می‌شود. دیروز ۹ مبارز این واحد از جمله دو زن در شهر سروج دفن شدند. گزارش‌های محلی می‌گوید بسیاری از این افراد از سوی تک‌تیراندازها با تیری که وسط پیشانی‌شان نشسته کشته‌ شدند. بسیاری از آنها دیروز دفن شدند. رانندگان آمبولانس می‌گویند مجبورند مدت‌ها صبر کنند تا بتوانند زخمی‌ها را از مرز جمع کنند و این اتهامی است که مصطفی بورتان هم بر آن تاکید می‌کند. او می‌گوید: «وقتی بمبی به نزدیک خانه‌مان اصابت کرد یک دیوار فروریخت و تعدادی زخمی شدند؛ فکر نمی‌کردم آنها بمیرند اما آمبولانس‌ها مجبور بودند لب مرز برای ساعت‌ها معطل بمانند چرا که سربازان ترک اجازه عبور به آنها نمی‌دادند. چهار نفر از آنها با معطلی آمبولانس‌ها در مرز تلف شدند.»

جمعیت زیادی از عزاداران که برای دفن این کشته‌شدگان جمع شده بودند پرچم PKK را تکان می‌دادند. احساسات ضدترکیه به سرعت در حال افزایش است و معترضان فریاد می‌زدند: «اگر کوبانی سقوط کند، روز عزای اردوغان خواهد بود.» با این حال، حمایت از دولت آمریکا در میان کردها زیاد است. مبارزان کرد می‌گویند نیروهای داعش نسبت به حملات هوایی بسیار هوشیار شده‌اند و خانه‌های نزدیک پایگاه‌های خود را به آتش می‌کشند تا دود تولید کنند.

آیا کوبانی، سربنیتسای جدید می‌شود؟

بی‌عملی عمدی ترکیه در قبال تحولات کوبانی باعث شده تا سازمان ملل نسبت به تکرار «سربرنیتسای جدید» هشدار دهد. «استفان دو میستورا» نماینده ویژه سازمان ملل در امور سوریه که پس از تسخیر مقر تشکیلات نظامی کردهای کوبانی از سوی داعش سخن می‌گفت در همین باره می‌گوید: «هر کسی باید هر آنچه در توان دارد را انجام دهد. امیدواریم شاهد سر بریدن گسترده در کوبانی - در صورت سقوط این شهر- نباشیم.» او نسبت به وقوع سربرنیتسای جدید - قتل عام سال ۱۹۹۵ که نماد شکست جامعه بین‌الملل برای متوقف ساختن جنگ بوسنی است- هشدار داد.

به گزارش گاردین با پیشروی نیروهای داعش و نزدیک شدن آنها به مرکز شهر کوبانی، اگر سلاح و غذا و آب به مدافعان کرد نرسد، این شهر به زودی سقوط خواهد کرد. مصطفی عبدی یکی از مبارزان کرد به گاردین می‌گوید: «دولت ترکیه اجازه نمی‌دهد تا در مرز تحرکی به نفع ما صورت گیرد.

همه چیزمان رو به اتمام است و به همین دلیل است که داعش در حال پیشروی بوده و بخش‌های زیاد و زیادتری را در کنترل خود می‌گیرد. وقتی نیروهای ائتلاف حمله می‌کنند و ۵ نفر از آنها را می‌کشند، داعشی‌ها ۵۰ نیروی تازه‌نفس به میدان می‌فرستند.»

میستورا می‌گوید هنوز ۵۰۰ تا ۷۰۰ نفر از کهنسالان و سایر غیرنظامیان در شهر گیر افتاده‌اند در حالی که ۱۰ تا ۱۳ هزار نفر دیگر به سوی مرز در حرکت‌اند. او می‌گوید: «سربرنیتسا را به یاد بیاورید.

ما هرگز فراموش نکردیم و احتمالا هرگز خود را به خاطر آن نخواهیم بخشید. وقتی تهدیدی فوری بر جان غیرنظامیان هست نمی‌توانیم ساکت بنشینیم.» در جولای ۱۹۹۵ حدود ۸ هزار مسلمان (زن و مرد) از سوی نیروهای صرب در بدترین وحشی‌گری در خاک اروپا از جنگ جهانی دوم به بعد قتل عام شدند. اکنون با نزدیک شدن داعش به کوبانی زنگ خطر برای ساکنان این شهر به صدا در آمده است؛ به‌گونه‌ای که سازمان ملل نسبت به وقوع سربرنیتسای جدید این بار به دست داعش هشدار می‌دهد.

«انور مسلم» رئیس شورای شهر کوبانی به گاردین می‌گوید: «داعش خودروهای بمب‌گذاری شده به داخل کوبانی می‌فرستد تا شهر را از دست مدافعان کرد در بیاورد. ترکیه تاکنون به درخواست‌های بین‌المللی برای کمک به کوبانی نه تنها واکنش نشان نداده بلکه از ارائه هرگونه کمک امدادی و بشردوستانه به محصورشدگان در مرز و آنانی که به سوی مرز ترکیه در حرکتند خودداری کرده و بعضا اقدام به دستگیری و زندانی کردن آنها می‌کند.

شرط ترکیه برای اقدام علیه داعش همانا ایجاد منطقه پرواز ممنوع یا منطقه حائل در سوریه است تا از آن طریق بتواند دولتی مستقل در داخل سوریه برای آموزش شورشیان مخالف اسد به وجود آورد.» در همین راستا چاک هیگل به گاردین می‌گوید آمریکا در حال ارزیابی درخواست ترکیه است تا دریابد که تا چه‌اندازه می‌تواند درخواست ترکیه را برآورده سازد.