استراتژی آمریکایی-عربی در برابر «داعش»
محمدحسین باقی: در آستانه ۱۱ سپتامبر و حملات القاعده به آمریکا، باراک اوباما رئیس‌جمهور این کشور «استراتژی جامع» خود را در قبال داعش اعلام کرد. اواخر چهارشنبه ۱۸ شهریور به وقت واشنگتن و اوایل صبح پنج‌شنبه به وقت تهران، رئیس‌جمهور آمریکا استراتژی خود برای حمله به داعش در عراق و سوریه را اعلام و تصریح کرد که این کشور حملات هوایی هدفمند علیه مواضع داعش در عراق و سوریه را آغاز خواهد کرد. او در این سخنرانی ۱۵ دقیقه‌ای افزود که ۴۷۵ نظامی دیگر به عراق خواهد فرستاد.
استراتژی آمریکایی- عربی علیه خلافت اسلامی کلید خورد
اعلام جنگ اوباما به داعش و بشار اسد
با این توصیف، شمار نیروهای آمریکایی در عراق به ۱۷۰۰ نفر افزایش می‌یابد که «ماموریت جنگی ندارند.» به گزارش سی.ان.ان، او در این سخنرانی افزود: «بگذارید واضح بگویم تروریست‌هایی که کشور ما را تهدید کنند، هر جا که باشند، نابودشان خواهیم کرد. این یعنی ما تردیدی به خود راه نخواهیم داد که اقداماتی علیه داعش در سوریه و عراق اتخاذ کنیم. این اصل اساسی ریاست‌جمهوری من است. اگر آمریکا را تهدید کنید، هیچ بهشت امنی نخواهید یافت.» رئیس‌جمهوری آمریکا افزود «داعش» یک گروه اسلامی نیست، چرا که «هیچ مذهبی کشتار آدم‌های بی‌گناه را مجاز نمی‌داند.»
ایالات متحده که به تعبیر کارشناسان از آغاز جنگ داخلی در سوریه موضع انفعالی اتخاذ کرده و بسیاری سخن از خروج تدریجی این کشور از خاورمیانه به میان می‌آوردند اما پس از سر بریدن دو روزنامه‌نگار آمریکایی به دست نیروهای تکفیری داعش موضع این کشور به سوی حمله به مواضع داعش در عراق و سوریه تغییر یافت. این در حالی است که به گفته «تام کوهن» گزارشگر سی.ان.ان قرار نیست ایالات متحده، نیروی زمینی به عراق و سوریه بفرستد. این استراتژی که گفته می‌شود تا مدتی پس از اتمام ریاست‌جمهوری اوباما هم ادامه خواهد یافت به‌گونه‌ای است که در عراق با کمک نیروهای زمینی ارتش عراق و پیشمرگه‌های کرد و با پشتیبانی هوایی ایالات متحده و در سوریه هم با تجهیز و آموزش مخالفان اسد آغاز خواهد شد. در این استراتژی شورشیان مخالف بشار اسد به عنوان نیروی زمینی در عربستان آموزش دیده و تجهیز خواهند شد و برای نبرد با داعش وارد میدان می‌شوند و ایالات متحده هم از هوا آنها را پشتیبانی خواهد کرد. تسلیح شورشیان مساله‌ای است که بسیاری از متحدان اروپایی ایالات متحده به آن با بدبینی می‌نگرند. دیپلمات‌های اروپایی اگرچه مخالفتی با تسلیح پیشمرگه‌های کرد ندارند اما با تسلیح شورشیان سوری مخالفند. آلمان از آن جمله است. نیویوریک‌تایمز به نقل از «پیتر ویتیگ» سفیر آلمان در ایالات متحده می‌نویسد: «این ترس وجود دارد که ممکن است این سلاح‌ها به دست داعش یا سایر گروه‌های رادیکال بیفتد یا اتحادی میان این شورشیان با داعشی‌ها برقرار شود.» این گزارش به نقل از ویتیگ می‌افزاید: «ما واقعا نمی‌توانیم مقصد نهایی این سلاح‌ها را کنترل کنیم.» اوباما در سخنرانی خود افزود: «هدف ما روشن است. ما به داعش ضربه زده و سپس نابودشان خواهیم کرد و این کار ازطریق استراتژی ضدتروریسم جامع و پایدار انجام خواهد شد.» برخی مقام‌های ارشد دولت آمریکا پیش از سخنرانی اوباما اعلام کرده بودند که «زمان و مکان حمله به انتخاب خود ما خواهد بود.» روز چهارشنبه ماری هارف، سخنگوی وزارت خارجه آمریکا اعلام کرد که کشورش ۲۵ میلیون دلار کمک نظامی به نیروهای عراقی از جمله پیشمرگه‌ها ارائه خواهد کرد. این کمک‌ها در قالب مهمات، سلاح‌های سبک و خودروها و نیز آموزش نظامی خواهد بود که دولت عربستان میزبان آن خواهد بود. این در حالی است که نیویورک تایمز می‌نویسد دولت آمریکا برای آموزش شورشیان سوری، در ماه ژوئن طرحی را اعلام کرد که بر اساس آن ۵۰۰ میلیون دلار برای نیروهای ویژه آمریکا جهت آموزش ۳ هزار شورشی سوری اختصاص یافت.
عربستان، مهره فعال در استراتژی آمریکا
در استراتژی جامع آمریکا علیه داعش، سهمی در مبارزه با این گروه به عربستان داده شد که خود بانی بسیاری از بحران‌های منطقه‌ای است. به گزارش الجزیره، اوباما اعلام کرد: «قرار نیست کاری را که عراق باید برای خودش انجام دهد، ما برایش انجام دهیم و قرار نیست امنیت منطقه‌ای که اعراب در آن زندگی می‌کنند فقط بر عهده آمریکا باشد.» بر همین اساس «عربستان و سایر کشورهای عربی سهم خود را در این مبارزه فراگیر دارند» و قرار است نیروهای مخالف سوری با کمک مربیان آمریکایی در عربستان آموزش ببینند و سپس عازم نبرد با داعش در جبهه‌های سوریه و عراق شوند. بر اساس برخی تخمین‌ها، نیروهای داعش از ۲۰ تا ۱۰۰ هزار نفر متغیر است. به گزارش نیویورک تایمز، «تاد ابیتز» سخنگوی آژانس اطلاعات مرکزی آمریکا (سیا) می‌گوید: «سیا معتقد است که نیروهای داعش بین ۲۰ تا ۳۱ هزار و ۵۰۰ نفر است در حالی که قبلا ۱۰ هزار نفر تخمین زده می‌شدند.» الجزیره هم در گزارشی در این رابطه می‌نویسد: «۱۵ هزار مبارز خارجی در گروه داعش حضور دارند که از این میان ۲ هزار نفرشان غربی هستند.» علاوه بر عربستان، کشورهای بحرین، مصر، عراق، اردن، کویت، لبنان، عمان، قطر و امارات هم در استراتژی اوباما در جنگ با داعش حضور دارند. سفر چندی پیش جان کری وزیر خارجه آمریکا به منطقه در همین راستا بود. او برای هماهنگی میان این کشورها در نشستی که در «جده» عربستان برگزار شد حضور یافت. اگرچه ترکیه هم در نشست «جده» که برای ایجاد هماهنگی میان این کشورها برگزار شد حضور داشت اما در بیانیه پایانی نامی از این کشور به میان نیامد. یک مقام آمریکایی که در جده حضور داشت در همین رابطه می‌گوید ترکیه دلایل خاص خود را برای کناره‌گیری از این استراتژی دارد. این مقام آمریکایی که با الجزیره گفت‌وگو می‌کرد، افزود: «ما چالشی را که ترکیه با آن مواجه است می‌فهمیم. آنها در حال تصمیم در این رابطه هستند که چه نقشی می‌توانند ایفا کنند.» اشاره این مقام آمریکایی به دستگیری ۴۵ نفر از دیپلمات‌ها و کودکان ترک است که در ۱۱ ژوئن در موصل به دست نیروهای داعش دستگیر شدند. در استراتژی آمریکا برای مبارزه با داعش هیچ نقشی به بشار اسد رئیس‌جمهور سوریه واگذار نشده است.
در واقع، دولت آمریکا با هدف تجهیز مالی و تسلیح نظامی شورشیان و مخالفان اسد در سوریه نه تنها حریم هوایی این کشور را می‌شکند بلکه مشروعیت دولت برای مبارزه با تروریست‌های داعش را هم زیر سوال برده و به جای همکاری با دولت اسد، به مخالفان مسلح او دست یاری داده است. نشریه آمریکایی «پولیتیکو» خطاب به دولت آمریکا می‌نویسد: «هر کاری می‌خواهید با داعش انجام دهید، فقط با دولت اسد متحد نشوید.» پیش از این برخی رسانه‌های آمریکایی از جمله «شیکاگو تریبیون» از ائتلاف ایران و آمریکا برای مبارزه با داعش سخن گفته و پیشنهاد می‌کردند که «شریک استراتژیک آمریکا که می‌تواند در منطقه ثبات به وجود بیاورد ایران است، چرا که در صورتی که آمریکا با ایران، هم‌پیمان شود فشارها بر اسد برای تقسیم قدرت با شورشیان مخالف داعش افزایش می‌یابد» اما آنچه در عمل اتفاق افتاده نادیده گرفتن نقش ایران در مبارزه با داعش است. اینکه آمریکا در آینده چقدر در مبارزه با داعش موفقیت کسب خواهد کرد نیازمند گذر زمان است.
ارسال نظر