جریانات و احزاب سیاسی عراق در آستانه انتخابات پارلمانی

گروه بین‌الملل- یازده جریان سیاسی شیعه، سنی و کُرد در عراق در آستانه انتخابات پارلمانی این کشور رقابتی تنگاتنگ را آغاز کرده‌اند تا بتوانند با در اختیار داشتن قدرت و مدیریت، نقش مهم‌تری در آینده عراق پس از صدام ایفا کنند. به گزارش خبرگزاری فارس، عراق طی روزهای آینده شاهد برگزاری انتخابات پارلمانی جدیدی خواهد بود که احزاب و جریانات سیاسی در این کشور دارای همان آرایشی هستند که در انتخابات شوراها بودند.

جریانات شیعی در عراق را می‌توان به سه گروه اصلی تقسیم کرد، ‌ائتلاف دولت قانون که برآمده از حزب الدعوه و تعدادی از احزاب کوچک مستقل است که نوری المالکی نخست‌وزیر فعلی عراق رهبری آن‌را برعهده دارد و طی چند انتخابات گذشته توانسته است، بیشترین میزان آرا را در میان احزاب و جریانات مختلف عراق به‌دست آورد. دومین ائتلاف از احزاب شیعه که با عنوان ائتلاف مواطن (شهروندان) شناخته می‌شود از ائتلاف مجلس اعلای انقلاب اسلامی و دیگر احزاب کوچک‌تر شیعه همچون حزب احمد چلبی و حزب ابراهیم جعفری تشکیل شده است که در انتخابات شوراها و پارلمانی گذشته در جایگاه دوم پس از دولت قانون قرار گرفت.

نکته قابل توجه درباره ائتلاف «مواطن» این است که این جریان هرچند در انتخابات شوراها در رتبه دوم قرار گرفت، ولی این ائتلاف شاهد بالاترین رشد در آرا بود.‌ رشد آرای این جریان در انتخابات گذشته به طوری بود که توانست تا حد زیادی به دولت قانون نزدیک شود.

سومین جریان شیعه مهم و تاثیرگذار در عراق «کتله الاحرار» به رهبری مقتدی صدر است و نکته قابل توجه درباره این ائتلاف این است که صدر طی ماه‌های اخیر پس از آنکه انتقادات تندی را علیه دولت مالکی مطرح کرد به‌ناگاه تصمیم به انزوای سیاسی گرفت و تاحدی از فعالیت‌های سیاسی در عراق کنار کشید. هرچند کتله الاحرار دیگر به‌طور مستقیم تحت زعامت صدر نیست، ولی همچنان یکی از قدرت‌های سیاسی در عراق به ویژه در جنوب این کشور خواهد بود که از حمایت معنوی صدر بهره‌مند است.

در سوی دیگر ائتلاف «العراقیه» به نوعی اصلی‌ترین جریان سیاسی اهل تسنن در عراق بود که از درون این ائتلاف حالا سه جریان سیاسی متولد شده است، اولین آنها جریان متحدون به ریاست اسامه نجیفی رئیس پارلمان عراق است. ‌دومین جریان «العربیه» به ریاست صالح مطلک و سومین جریان نیز «الوطنیه» ایادعلاوی نخست‌وزیر اسبق عراق است و البته به غیر از این سه جریان اصلی احزاب کوچک اهل تسنن نیز در انتخابات فعالیت دارند.

«کرد»های عراق نیز هرچند ائتلافی فراگیر همچون گذشته ندارند که این ناشی از نبود جلال طالبانی در عرصه سیاسی عراق است، ولی با ۵ ائتلاف قدرتمند به میدان خواهند آمد:

حزب دموکرات کردستان عراق به رهبری مسعود بارزانی، حزب ائتلاف میهنی به رهبری جلال طالبانی، جماعت اسلامی کردستان عراق به ریاست علی باپیر، اتحاد اسلامی به ریاست محمد فرج و جنبش تغییر (گوران) به رهبری ملا مصطفی، اصلی‌ترین جریانات سیاسی در کردستان هستند که از ماه‌ها قبل برای حضور در انتخابات عراق آماده شده‌اند.

با توجه به اینکه در انتخابات شوراها «دولت قانون» توانسته بود از دیگر رقبای خود پیشی بگیرد انتظار می‌رود در این انتخابات هم حزب نوری المالکی بیشترین کرسی‌ها را در اختیار بگیرد ولی اینکه وی بتواند دوباره همانند ۵ سال قبل با ائتلاف سه جریان شیعه تحت عنوان «هم‌پیمانی ملی» به ریاست ابراهیم جعفری فراکسیون اکثریت را مجاب به تمدید حضور وی در پست نخست‌وزیر کند، در هاله‌ای از ابهام قرار دارد به ویژه پس از آنکه برخی جریانات شیعه همچون کتله‌ الاحرار صدر حالا از منتقدان سرسخت مالکی شده‌اند.

با توجه به رشد آرا ائتلاف مواطن انتظار می‌رود این جریان بتواند نقش بیشتری در آینده سیاسی عراق داشته باشد و با نزدیک کردن خود به ائتلاف دولت قانون اکثریت مطلق را از حزب الدعوه بگیرد.

در میان جریانات اهل تسنن هم همچنان نجیفی و ائتلاف متحدون شانس اصلی برای پیشتازی را دارند، ولی رقابتی سخت در این دوره میان العربیه و الوطنیه برای رسیدن به کرسی‌های بیشتر اهل تسنن وجود دارد.

ناظران درباره کردستان هم انتظار ندارند که نتایج به نسبت انتخابات اخیر تغییر چندانی کند و حالا بارزانی در نبود طالبانی مرد اول کردستان عراق است و گوران هم با بهره‌گیری از تضعیف اتحادیه میهنی به جایگاه دوم صعود کرده است. نکته قابل توجه این است که شرایط در انتخابات پیش روی عراق بسیار پیچیده‌تر از گذشته شده و احتمال ائتلاف‌های جدید برای دستیابی به فراکسیون اکثریت بالا است اما یک حقیقت در میان رقابت تنگاتنگ سیاسی احزاب و جریان‌ها غیرقابل چشم پوشی است و آن اینکه مردم عراق با رای‌های خود به خشونت و تروریسم دست رد خواهند زد و دریافته‌اند که القاعده، داعش و بعثی‌های بازمانده رژیم صدام در این کشور دشمن همه مردم از مذاهب و اقوام مختلف از جمله شیعه و سنی و مردم کرد هستند.