تصویب قطعنامه شورای امنیت درباره سوریه
گروه بین‌الملل- شورای امنیت سازمان ملل متحد، روز جمعه ۲۶ سپتامبر (پنجم مهرماه)، قطعنامه‌ای که دولت سوریه را موظف به از بین بردن تسلیحات شیمیایی خود می‌کند، به اتفاق آرا تصویب کرد.
به گزارش رویترز، این قطعنامه درباره از بین بردن سلاح‌های شیمیایی سوریه الزام‌آور است، اما استفاده از زور بر اساس ماده هفت منشور شورای امنیت در آن مطرح نشده‌است.
در این قطعنامه کاربرد تسلیحات شیمیایی در سوریه محکوم شده‌است، اما هیچ کدام از طرفین درگیری در این رابطه متهم نشده‌اند. قطعنامه ۲۱۱۸ شورای امنیت حکومت سوریه را موظف می‌کند که تسلیحات شیمیایی خود را تحویل دهد و به بازرسان بین‌المللی اجازه تردد آزادانه دهد.
بر اساس این قطعنامه، در شرایط همکاری نکردن حکومت سوریه با بازرسان بین‌المللی، برای به کارگیری نیروی نظامی به تصویب یک قطعنامه دیگر نیاز است. در چنین شرایطی، روسیه می‌تواند با رای وتوی خود، مانع از تصویب قطعنامه‌ا‌ی سختگیرانه‌تر علیه رژیم بشار اسد شود.
با این همه، در بخش دیگری از این قطعنامه این امکان پیش‌بینی شده‌است که در شرایط سرپیچی بشار اسد از اجرای تعهدات خود، تحریم‌هایی در نظر گرفته‌شود.
قطعنامه پیشنهادی روسیه و آمریکا پس از آن به رای گذاشته شد که سازمان منع کاربرد تسلیحات شیمیایی (OPCW) طرح نابود کردن این تسلیحات در سوریه را تا نیمه سال ۲۰۱۴ تصویب کرد.
این سازمان در شهر لاهه هلند، طرحی برای نابودی مواد شیمیایی جنگی متعلق به دولت اسد را تهیه کرده‌بود. این سازمان با ارائه‌ طرح خود به شورای امنیت، چراغ سبز برای رای‌گیری در این شورا داده بود.
۱۵ عضو شورای امنیت سازمان ملل متحد به قطعنامه مورد توافق آمریکا و روسیه درباره از بین بردن تسلیحات شیمیایی سوریه رای مثبت دادند.
بان کی مون، دبیرکل سازمان ملل هم در واکنش به تصویب این قطعنامه آن را تاریخی خواند و از حکومت بشار اسد، رییس‌جمهوری سوریه خواست که این قطعنامه را به طور کامل و بدون تاخیر اجرا کند.
او که پس از تصویب این قطعنامه در شورای امنیت سخنرانی می‌کرد، گفت که «امشب جامعه جهانی به وظیفه خود عمل کرده است.»
دبیرکل سازمان ملل متحد همچنین از احتمال برگزاری نشست صلح سوریه موسوم به ژنو ۲ در ماه نوامبر خبر داد.
جان کری، وزیر امور خارجه ایالات متحده نیز در سخنانی گفت: «سازمان ملل نشان داد که دیپلماسی می‌تواند به قدری قدرتمند باشد که به طور صلح آمیز مخوف‌ترین تسلیحات را از کار بیندازد.»
کری همچنین اسد را تهدید کرد که در شرایط اجرایی نشدن قطعنامه برای نابودی سلاح‌‌های شیمیایی، باید در انتظار «پیامدهایی» باشد. او اندک‌زمانی پس از تصویب قطعنامه گفت: «ما اینجاییم، زیرا هر عملی پیامدی دارد... و اگر رژیم [سوریه] عمل نکند، پیامد خواهد داشت. آن زمان است که شورای امنیت باید دست به اقدام بزند و مفاد فصل هفتم را به تصویب برساند.»
وزیر امور خارجه آمریکا به فصل هفتم منشور سازمان ملل متحد اشاره می‌کند که به جامعه بین‌الملل اجازه اقدامات تنبیهی در حد عملیات نظامی علیه یک کشور را می‌دهد.
باراک اوباما، رییس‌جمهوری ایالات‌متحده هم تصویب این قطعنامه را «پیروزی بزرگی برای جامعه بین‌الملل» خواند. او تاکید کرد که «بدون یک تهدید واقعی به اعمال قهر»، توافق بر سر متن این قطعنامه هرگز انجام نمی‌شد.
سرگئی لاوروف، وزیر امور خارجه روسیه نیز تاکید کرد که علاوه بر حکومت سوریه، مخالفان بشار اسد هم باید خود را ملزم به اجرای قطعنامه شورای امنیت بدانند.
همچنین به گزارش «ایسنا»، ولید المعلم، وزیر امور خارجه سوریه هم در مصاحبه با روزنامه السفیر گفت: «قطعنامه شورای امنیت با مواضعی که پیش‌تر بشار اسد، رییس‌جمهوری سوریه اعلام کرده‌بود همخوانی کامل دارد و ما بدون در نظر گرفتن تصمیم آنهایی که علیه سوریه دست به توطئه می‌زنند، بر اجرای این قطعنامه مصمم هستیم.»
مذاکرات روسیه و آمریکا برای خلع سلاح شیمیایی سوریه پس از به کارگیری گاز سارین در حومه دمشق در ماه گذشته میلادی آغاز شد.
حمله شیمیایی به حومه دمشق در ۲۱ اوت - سی‌ام مرداد- در سال جاری که صدها کشته برجای گذاشت، واکنش‌های گسترده بین‌المللی درپی داشت.
به دنبال این حمله، باراک اوباما رییس جمهوری ایالات‌متحده تهدید کرد که برای جلوگیری از استفاده دوباره از سلاح شیمیایی در سوریه دست به اقدام نظامی خواهد زد.
در نهایت وزرای امور خارجه ایالات‌متحده و روسیه بر سر از بین بردن تسلیحات شیمیایی سوریه توافق کردند.
این قطعنامه به دنبال توافق آمریکا و روسیه در شورای امنیت به رای گذاشته شد. این در شرایطی بود که طی دو سال و نیم گذشته، مخالفت روسیه و چین با تصویب قطعنامه علیه سوریه باعث شده‌بود این شورا با بن بست مواجه شود.
از اکتبر سال ۲۰۱۱ تا‌کنون، روسیه و چین مانع تصویب سه قطعنامه علیه سوریه در شورای امنیت شده‌اند. این قطعنامه برای نخستین بار از طرح انتقال قدرت در سوریه که در کنفرانس ژنو در سال ۲۰۱۲ بر سر آن توافق شد، حمایت کرده‌است.
باراک اوباما، رییس جمهوری ایالات‌متحده پیش‌تر گفته بود که پیش‌نویس این قطعنامه می‌تواند یک پیروزی بزرگ برای جامعه بین‌المللی باشد.
سرگئی لاوروف، وزیر امور خارجه روسیه نیز در مجمع عمومی سازمان ملل گفته بود که مسکو به از سرگیری مذاکرات صلح سوریه کمک خواهد کرد.
سرگئی لاوروف در همین زمینه اضافه کرده‌بود: «مردم همچنان کشته می‌شوند و شهروندان عادی در رنج و عذاب هستند. تنها راه ممکن برای پایان دادن به این نا‌آرامی‌ها و آشوب‌ها و همچنین خروج از بن بست این است که به تلاش‌های سیاسی برای حل بحران سوریه کمک کرد.»
روسیه با آمریکا، بریتانیا و فرانسه بر سر پیش‌نویس پیشنهادی اختلاف نظر داشت. در پیش نویس پیشنهادی استفاده از زور، طبق ماده هفت منشور شورای امنیت مطرح شده بود که روسیه با آن مخالف بود. دو کشور آمریکا و روسیه سر‌انجام روز پنج‌شنبه
(۲۶ سپتامبر/۴ مهر) در حاشیه نشست عمومی سازمان ملل در نیویورک بر سر متن پیش‌نویس قطعنامه به توافق رسیده بودند.
سامانتا پاور سفیر آمریکا در سازمان ملل متحد، پیش‌تر این پیش‌نویس را «بسیارمهم» دانسته‌بود.