پنج گزینه مداخله نظامی آمریکایی‌ها در سوریه

موافقت کنگره آمریکا با مسلح کردن شورشیان سوریه موافقت کنگره آمریکا با تسلیح شورشیان سوریه همزمان فرمانده ستاد مشترک ارتش آمریکا پنج گزینه مداخله نظامی در سوریه را تشریح کرد گروه بین‌الملل-‌خبرگزاری رویترز در گزارشی اختصاصی از موافقت کنگره آمریکا با دولت باراک اوباما برای اجرای طرحی در رابطه با مسلح کردن شورشیان سوریه خبر داد. این گزارش که روز دوشنبه، ۳۱ تیر، منتشر شد، سخنان مایک راجرز، رییس کمیته امنیتی مجلس نمایندگان آمریکا، را بازتاب می‌دهد که می‌گوید نمایندگان کنگره به این نتیجه رسیده‌اند شرایطی پیش آمده است که دولت آمریکا می‌تواند دست به چنین اقدامی بزند. کاخ سفید پیش از این در ماه ژوئن اعلام کرده بود که سرانجام قصد دارد به شورشیان سوریه پیشنهاد کمک‌های نظامی بدهد در شرایطی که جنگ داخلی سوریه به سومین سال خود رسیده و در همه این مدت ایالات متحده از مسلح کردن مستقیم و بدون واسطه مخالفان حکومت سوریه خودداری کرده است. در همین زمینه یک منبع نزدیک به اتاق فکر دولت باراک اوباما به شرط فاش نشدن نامش به خبرگزاری رویترز گفت: «ما با هدف برطرف کردن دغدغه‌هایی که کنگره در ابتدا داشت با آن رایزنی و همکاری کرده‌ایم و معتقدیم که آن دغدغه‌ها برطرف شده است و اکنون می‌توانیم دست به‌کار شویم.» اعضای هر دو حزب دموکرات‌ و جمهوری‌خواه در کمیته‌های امنیت مجلس نمایندگان و سنای ایالات متحده پیش از این ابراز نگرانی کرده بودند که مبادا اسلحه‌ها در نهایت به دست شبه‌نظامیان اسلام‌گرا در سوریه، مانند جبهه نصرت، بیفتد و اینکه این اسلحه‌ها در کل برای برقراری توازن در جنگ داخلی کافی نیست. رویترز می‌نویسد که راه خروج از این بن‌بست روز ۲۱ تیر به نوعی پیدا شد، زمانی که کمیته امنیت سنا در جلسه‌ای غیرعلنی تصمیم گرفت به‌طور موقت و آزمایشی به دولت اجازه دهد که طرح خود را پیش ببرد و آنها را در جریان اقدامات پنهان خود قرار دهد. اکنون نیز کمیته امنیت مجلس نمایندگان ایالات متحده موافقت خود را دراین‌باره اعلام کرده، اگرچه این موافقت با هشدارهایی توام است. مایک راجرز تاکید کرد: «باید توجه داشت که شرط و شروط بنیادین ما هنوز باقی‌ است. ما فعلا به اجماع رسیده‌ایم که می‌توان طرح و برنامه دولت در رابطه با سوریه را پیش برد و اینکه برنامه فعلی دولت ناقض شروط کنگره نیست.» رویترز سپس می‌نویسد که هنوز برنامه زمانی دولت برای اجرای این برنامه مشخص نیست، اما حامیان شورشیان سوریه امیدوارند که ارسال اسلحه‌های ایالات متحده از یک ماه آینده آغاز شود. این اسلحه‌ها به نظر می‌رسد که شامل «میزان انبوهی از سلاح‌های سبک» مانند تفنگ و اسلحه‌های ضدتانک باشد. بررسی گزینه‌های مداخله نظامی در سوریه همزمان رییس ستاد مشترک ارتش ایالات‌متحده در گزارشی اعلام کرد که در صورت خواست کاخ سفید، نیروهای آمریکایی می‌توانند دخالت نظامی و انجام ماموریت در سوریه را برعهده بگیرند. او اضافه کرده است که گزینه‌های پیش روی آمریکا می‌تواند از ایجاد منطقه پرواز ممنوع تا حملات محدود علیه اهداف نظامی را در برگیرد. به گزارش «ایسنا» به نقل از خبرگزاری رویترز، ژنرال مارتین دمپسی در گزارشی که به کمیته نیروهای مسلح سنا ارسال کرده، گفته است که در صورت صدور دستور رییس‌جمهوری آمریکا، ارتش این کشور، آمادگی آن را دارد تا اقدامات مختلف نظامی را در حمایت از مخالفان مسلح حکومت سوریه به اجرا بگذارد. این گزارش در پاسخ به پرسش‌های دو تن از اعضای کمیته نیروهای مسلح سنا تهیه شده است که با ارسال نامه‌ای به رییس ستاد مشترک، نظر او را در مورد دخالت نظامی ایالات متحده در سوریه جویا شده بودند. گزارش ژنرال دمپسی نشان می‌دهد که دولت آمریکا هنوز در مورد دخالت نظامی در سوریه تصمیم نهایی را نگرفته است. هفته گذشته، این دو عضو کمیته نیروهای مسلح سنا از هر دو حزب دموکرات و جمهوریخواه، هشدار دادند که پیش از موافقت با نامزدی ژنرال دمپسی برای یک دوره دوساله دیگر در سمت ریاست ستاد مشترک ارتش، مایل هستند گزارشی از دیدگاه او در مورد حمایت نظامی از مخالفان حکومت سوریه را دریافت کنند. این نامه را سناتور جان مک کین، از حزب جمهوریخواه، و سناتور کارل لوین، از حزب دموکرات برای رییس ستاد مشترک ارتش ارسال کرده بودند. آمریکا به طور علنی از مخالفان بشار اسد، رییس جمهوری سوریه، حمایت سیاسی به عمل آورده و کمک‌های «بشردوستانه» را نیز در اختیار جنگ‌زدگان سوری قرار داده است، اما تاکنون در مورد کمک رزمی به مخالفان مسلح حکومت تعهدی نکرده است. پیش از این هم گزینه‌های مختلف در زمینه حمایت رزمی از مخالفان مسلح حکومت سوریه مورد بحث و بررسی کارشناسان آمریکایی قرار گرفته اما گزارش دمپسی نخستین اظهار نظر تفصیلی یک مقام نظامی مسوول در مورد مداخله نظامی آمریکا در بحران سوریه است. ژنرال دمپسی با یادآوری اینکه حمایت آمریکا از نیروهای مخالف حکومت سوریه تاکنون شامل تجهیزات نظامی «غیرکشنده» بوده است، گزینه‌های دیگر را هم مورد بررسی قرار داده و هزینه و نتایج متفاوت آنها را تشریح کرده است. رییس ستاد مشترک ارتش آمریکا پنج گزینه مختلف در حمایت از نیروهای مخالف حکومت سوریه را همراه با هزینه، خطرات احتمالی و عواقب سیاسی و نظامی آنها مطرح کرده‌است. در یک سوی طیف، او از اعزام مربی و مستشار برای آموزش و راهنمایی افراد نیروهای مخالف سخن گفته و افزوده است که این اقدام با خطر کمتر درگیری مستقیم نظامیان آمریکاییان در جنگ داخلی سوریه همراه است و هزینه آن هم ممکن است از چند میلیون دلار تجاوز نکند. گزینه دیگر مورد اشاره رییس ستاد مشترک ارتش آمریکا، وارد کردن «ضربات موردی» به مواضع، تجهیزات و مراکز حساس نیروهای دولتی سوریه است، به نحوی که توانایی آنها در اجرای عملیات نظامی علیه مخالفان مسلح و مناطق شهری مختل شود. برای این هدف، ارتش آمریکا می‌تواند با استفاده از پایگاه‌های زمینی، دریایی و زیردریایی خود در مناطق نزدیک به سوریه، نقاط مورد نظر را هدف موشک قرار دهد. به گفته مارتین دمپسی، هزینه استفاده از این گزینه به نوع و دامنه حملات و همچنین مدت زمان اجرای آنها بستگی دارد و ممکن است به چند میلیارد دلار بالغ شود. ایجاد منطقه پرواز ممنوع بر فراز سوریه، گزینه دیگری است که در گزارش رییس ستاد مشترک ارتش آمریکا مطرح شده‌است. در صورت انتخاب این گزینه، تجهیزات هوایی و موشکی ایالات متحده باید در مرحله اول امکانات نیروی هوایی ارتش سوریه مانند فرودگاه‌ها، پایگاه‌ها و آمادگاه‌های آن را به نحوی غیرقابل استفاده کند که هواپیماهای آمریکایی بتوانند از برتری کامل هوایی بر فراز خاک سوریه برخوردار شوند و از حمله هوایی ارتش آن کشور به نفرات و مواضع نیروهای مخالف از جمله در مناطق شهری جلوگیری شود. ژنرال دمپسی هزینه اولیه اجرای این گزینه را حدود پانصد میلیون دلار و هزینه اجرای موثر طرح پرواز ممنوع را تا ماهی یک میلیارد دلار برآورد کرده‌ و افزوده است که این گزینه ممکن است شامل خسارات مادی و تلفات انسانی احتمالی به نیروهای آمریکایی هم باشد. همچنین ایجاد منطقه پرواز ممنوع مانع از ادامه عملیات زمینی و موشکی ارتش سوریه علیه مخالفان مسلح حکومت نخواهد شد. دیگر گزینه مورد اشاره رییس ستاد مشترک ارتش آمریکا، ایجاد «منطقه حایل» تحت حمایت نظامی ایالات متحده احتمالا در مناطق مرزی سوریه با ترکیه و اردن است به نحوی که نیروهای مخالف بتوانند بدون خطر حمله هوایی یا زمینی ارتش سوریه، به آموزش نفرات و سازماندهی عملیات خود در این مناطق مبادرت کنند. و سر‌انجام، ایالات متحده می‌تواند توجه خود را بر نظارت و جلوگیری از کاربرد تسلیحات شیمیایی توسط ارتش سوریه متمرکز کند. تا‌کنون، کشورهای غربی نیروهای سوری را به استفاده محدود از اسلحه شیمیایی علیه مخالفان متهم کرده‌اند و گفته‌اند که با توجه به نحوه رفتار حکومت بشار اسد در جریان جنگ داخلی سوریه، این احتمال وجود دارد که نیروهای دولتی در صورت مواجهه با احتمال شکست، به استفاده گسترده از این نوع تسلیحات علیه مخالفان مسلح و حتی غیرنظامیان در مناطق شهری مبادرت کنند. رییس جمهوری آمریکا کاربرد اسلحه شیمیایی را «خط قرمز» در جنگ سوریه توصیف کرد و حتی دولت روسیه نیز علیه استفاده از این نوع تسلیحات در جنگ داخلی سوریه هشدار داده است. ژنرال دمپسی در گزارش خود یادآور شده است که توسل ایالات متحده به «قوای قهریه در سوریه» در عمل به منزله ورود به جنگ است که در آن صورت «اجتناب از درگیری وسیع تر دشوار خواهد بود» و توصیه کرده‌است که هر گونه تصمیمی در این زمینه، با بررسی همه جوانب اتخاذ شود. رییس ستاد مشترک ارتش با تاکید بر اینکه مداخله نظامی آمریکا به طور قطع به منزله تقویت توانایی مخالفان حکومت سوریه است، در اشاره‌ای غیرمستقیم به شرایط افغانستان و عراق، افزوده است: «از تجربه‌های ۱۰ سال گذشته آموخته‌ایم که مداخله به منظور تغییر دادن توازن نظامی به نفع یکی از طرفین، بدون توجه به فراهم کردن زمینه فعالیت یک ساختار حکومتی کارآمد، اقدامی کافی نخواهد بود.»

پنج گزینه مداخله نظامی آمریکایی‌ها در سوریه