خاورمیانه، میدان رقابت بوش و پوتین
ایسنا - تلاش روسیه برای بازگرداندن جایگاهش در خاورمیانه و ایفای نقش پر رنگ‌تر در امور منطقه با سفرهای پوتین به مصر و سرزمین‌های اشغالی در سال ۲۰۰۵، عربستان، قطر و اردن در فوریه ۲۰۰۷ و سفر اخیر وی به امارات بیش از پیش جلوه گر شده و این سوال را به وجود آورده که آیا باید آن را سفری عادی و در چارچوب سفرهای جاری کشورهای بزرگ به منطقه تلقی کرد و یا این که این سفرها ریشه در تیرگی روابط بین روسیه و آمریکا دارد که اخیرا با طرح آمریکا مبنی بر احداث سامانه دفاع موشکی در اروپای شرقی نمایان‌تر شده است. روزنامه البیان - چاپ امارات‌متحده عربی- با ارائه تحلیلی تحت عنوان «چرا روسیه به خاورمیانه نزدیک می‌شود؟» به ارزیابی این موضوع پرداخته است.
در این تحلیل آمده است: «آیا افزایش تعداد سفرهای ولادیمیر پوتین، رییس‌جمهور روسیه به خاورمیانه و توجه بیش از پیش مقامات این کشور به تحولات اوضاع منطقه امری عادی است و یا به مناقشات سیاسی این کشور با آمریکا در زمینه‌های مختلف باز می‌گردد که برجسته‌ترین آن تلاش آمریکا جهت قیمومیت بر کشورهای منطقه و ایجاد نظام تک قطبی در جهان و همچنین اختلاف دو طرف در خصوص احداث سامانه دفاع موشکی در اروپای شرقی است که به نوعی منطقه تحت نفوذ روسیه محسوب می‌شود؟»
در ادامه این تحلیل آمده است: «آمریکا از طریق چند گزینه از جمله ناتو، تلاش جهت احداث سامانه دفاع موشکی، همکاری‌های هسته‌ای و استفاده از قدرت نظامی موفق شده که خود را به کشورهای اروپای شرقی، آسیای میانه و هند نزدیک سازد. اما در مقابل پوتین نیز با سیاستی مشابه با واشنگتن رو در رو شده و سعی دارد خویش را به کشورهای هم پیمان آمریکا در خاورمیانه نزدیک‌تر کند و به همین دلیل می‌توان سفرهای وی به کشورهای هم‌پیمان آمریکا در منطقه را تلاشی جهت جلب توجه برخی از کشورهای عربی به منظور کاهش اعتماد و تکیه آنها بر آمریکا و غرب تفسیر کرد.»
البیان ادامه می‌دهد: «روسیه طی پنج سال اول استقلال این کشور سیاست قدرتمند و آشکاری در خاورمیانه نداشت و پس از آن نیز در مقابل تحولات منطقه بسیار محتاطانه عمل می‌کرد به شکلی که بر خلاف خط و مشی آمریکا عمل نکند به خصوص آن که پس از خسارت‌های ناشی از حملات ۱۱ سپتامبر برای آمریکا روسیه سعی داشت حمایت این کشور را جهت مبارزه با جدایی طلبان چچن جلب کند.»
در ادامه این تحلیل آمده است: «اما پس از جنگ آمریکا علیه عراق در سال ۲۰۰۳ این قاعده تغییر کرد و روسیه نقش سیاسی‌اش را در منطقه به شکلی برجسته‌تر به نمایش گذاشت و احساس کرد که نمی‌تواند خاورمیانه را به دست آمریکا بسپارد و به نفع این کشور از این منطقه مهم صرف نظر کند. از سوی دیگر همکاری‌های هسته‌ای روسیه با ایران نیز ممکن بود شک و تردیدهایی را بین کشورهای منطقه درخصوص دستیابی ایران به سلاح هسته‌ای با توجه به همکاری‌های هسته‌ای‌اش با روسیه به وجود آورد لذا برای کاهش نگرانی‌ها نسبت به همکاری هسته‌ای روسیه با ایران، پوتین عازم کشورهای خاورمیانه شد تا اطمینان‌های لازم را در این خصوص به آنها بدهد.»
البیان می‌افزاید: «بر همین اساس پوتین در جریان سفرش به عربستان به مقامات سعودی اعلام کرد که کشورش آماده ارائه کمک‌های لازم به کشورهای حوزه خلیج فارس جهت دستیابی آنها به انرژی صلح‌آمیز هسته‌ای است و کاملا آشکار است که به ویژه پس از اعلام تمایل کشورهای حوزه خلیج فارس و اردن نسبت به دستیابی به انرژی صلح‌آمیز هسته‌ای پوتین سعی دارد تا روسیه را در مسیر رقابت با کشورهای بزرگ در زمینه موضوع انرژی هسته‌ای در خاورمیانه قرار دهد.»
در ادامه این تحلیل آمده است: «تلاش روسیه برای نزدیک شدن به جهان عرب تنها به ارائه کمک‌ها در زمینه هسته‌ای منحصر نشد بلکه این کشور آمادگی‌اش را جهت فروش سلاح‌های پیشرفته روسی به کشورهای منطقه و انتقال تکنولوژی‌هایش به کشورهای خاورمیانه اعلام کرد به همین دلیل سه گزینه اصلی در این جا مطرح می‌شود که عبارتند از ۱- تمایل روسیه جهت شراکت نظامی با کشورهای منطقه به منظور عدم سیطره آمریکا بر این کشورها.
۲ - تلاش جهت کاهش نگرانی‌های کشورهای خاورمیانه نسبت به اعطای سلاح توسط روسیه به ایران.
۳ - تمایل روسیه جهت جذب تجارت‌های ویژه جهانی در خلیج فارس به ویژه تجارت نفت که طی سال‌های اخیر با توجه به افزایش قیمت درآمدهای کلانی را به دنبال داشته است.»
ارسال نظر