گروه بین‌الملل- در نیمه ماه آگوست آنتونی نونان، تحلیلگر ارشد بازار نفت در گفت‌وگو با بلومبرگ به این نکته اشاره کرد که کشورهای تولیدکننده نفت نباید اجازه دهند بحران بر بازارهای جهانی سایه افکند چرا که در آن صورت قیمت‌ها غیرقابل کنترل شده و برای بازگشت قیمت نفت به محدوده عادی فعل و انفعالات پیچیده‌ای لازم است. اکنون در نیمه دوم ماه سپتامبر به نظر می‌رسد پیش‌بینی این تحلیلگر به وقوع پیوسته است و بازارهای نفت دیگر توان کنترل قیمت‌ها را ندارد. روز سه‌شنبه قیمت نفت‌خام وست‌تگزاس اینترمدیت در بورس نیویورک با ۵۱/۸۱دلار در هر بشکه بسته شد.

اما این پایان رالی نفت در نیویورک نبود. با آغاز کار بازارها در روز چهارشنبه بار دیگر مشخص شد که تولیدکنندگان و مصرف‌کنندگان همچنان عنان قیمت نفت را در دست ندارند. چند ساعت پس از فعالیت بازارهای نفت قیمت نفت برای نخستین بار در طول فعالیت ۲۴ساله بازار نفت نیویورک از مرز ۸۲ دلار گذشت. هر بشکه نفت پایه آمریکا در پیک معاملات دیروز به قیمت ۳۸/۸۲ دلار خرید و فروش شد. قیمتی که می‌تواند اثرات مخربی بر صنایع بزرگ کشورهای توسعه‌یافته داشته باشد.

کاهش ۵/۰درصدی نرخ بهره ایالات متحده اصلی‌ترین عامل فوران قیمت‌ها در بورس‌های نفت بود. بازارها انتظار کاهش ۲۵/۰ درصدی نرخ بهره را داشتند. به اعتقاد برخی تحلیلگران کاهش ۵/۰درصدی نرخ بهره باعث حرکت صنایع خواهد شد که طی هفته‌های آینده تقاضای بیشتری را به بازار نفت‌خام وارد می‌کند.

کاهش ذخایر

کاهش ذخایر ایالات‌متحده که نفت را از ۸۰دلار عبور داد، همچنان یکی از عوامل اصلی تداوم روند رشد قیمت‌ها است.

پالایشگاه‌های ایالات‌متحده همچنان با بازده ۹۰درصد کار می‌کنند، اما همچنان میزان تقاضا بر عرضه چربش داشته و به همین دلیل ذخایر استراتژیک به بازارها تزریق می‌شوند. این مساله کاهش ذخایر را در پی خواهد داشت که به سهم خود جو روانی سنگینی را به سود افزایش قیمت‌ها ایجاد می‌کند. گزارش هفته گذشته وزارت انرژی ایالات‌متحده خبر از کاهش ۵/۲میلیون بشکه‌ای سطح ذخایر نفت خام داد. دیروز خبرگزاری آسوشیتدپرس نوشت که در گزارش جدید که امروز منتشر خواهد شد باز هم کاهش ۱/۱میلیون بشکه‌ای گزارش خواهد شد. همچنین ذخایر بنزین ایالات‌متحده نیز طی یک هفته اخیر ۳/۱میلیون بشکه کاهش داشته‌اند. مجموعه این عوامل سبب می‌شود که فضا برای افزایش قیمت‌ها همچنان آماده باشد.

اوپک در اوج قیمت

وزرای نفت عضو سازمان کشورهای صادرکننده نفت، اوپک که به تازگی از اجلاس ۱۴۵خود در وین بازگشته‌اند اکنون بهای سبد نفتی اوپک را در قیمت‌هایی می‌بینند که شاید تا چند ماه قبل رویای آن را هم در ذهن نمی‌پروراندند. بهای سبد نفتی اوپک دیروز با ۸۶ سنت افزایش به رقم بی‌سابقه ۹۲/۷۴دلار در هر بشکه رسید. به این ترتیب بهای سبد اوپک در ده روز گذشته ۵/۴دلار افزایش یافته است.

در حالی که اوپک پیش از این اتفاقات به درخواست عربستان و برای مهار قیمت‌ها ۵۰۰هزار بشکه بر تولید خود از ابتدای ماه نوامبر افزوده بود، دیروز خبرگزاری رویتر به نقل از یک منبع آگاه در اوپک گزارش داد که اوپک در صورت تداوم قیمت‌ها در بالای ۸۰دلار در ۱۵ تا ۲۰روز آینده بار دیگر نسبت به افزایش تولید گفت‌وگو خواهد کرد. این منبع آگاه در پاسخ به این سوال که اوپک اکنون تصمیمی برای افزایش تولید ندارد، گفت:‌ هنوز برای اجرای چنین تصمیمی زود است. او مذاکرات احتمالی برای افزایش تولید را تلفنی ذکر کرد و گفت: اجلاس فوق‌العاده در پنج دسامبر در ابوظبی برگزار خواهد شد و اوپک اجلاس فوق‌العاده‌ای پیش از این تاریخ نخواهد داشت.

در همین حال، عبدالرحمن العطیه، وزیر نفت قطر در گفت‌وگو با خبرگزاری اقتصادی داوجونز گفت: افزایش قیمت‌ها نتیجه کاهش فرآورده‌های نفتی در بازار است. دلیلی ندارد در این شرایط نفت بیشتری تولید کند در حالی که خریداری برای این اضافه تولید وجود ندارد. وی افزود: اوپک آنچه را که می‌توانسته انجام داده است.

حرکت به سوی ۱۰۰دلار

با رسیدن قیمت نفت به ایستگاه ۸۲ دلار اکنون تحلیل‌ها از حرکت نفت به سمت ۱۰۰دلار خبر می‌دهند. البته با یک ایست کوتاه در محدوده ۹۰دلار.

موسسه تحلیل اقتصادی و سرمایه‌گذاری گلامن ساچس در بولتن جدید خود از رسیدن نفت به قیمت ۹۰دلار در صورت تداوم شرایط کنونی حاکم بر بازار خبر می‌دهد. این تحلیل با اشاره به عدم توازن عرضه و تقاضا می‌گوید که در ادامه سال و در ماه اکتبر و نوامبر با تقاضای شدیدی از سوی ایالات سردسیری ایالات متحده روبه‌رو خواهیم بود که قیمت‌ها را افزایش می‌دهد. همچنین پایگاه اینترنتی سی‌ان‌ان مالی در بررسی خود از شرایط نفت با اشاره به اینکه دوران نفت ارزان به پایان رسیده است نوشت، براساس اطلاعات سازمان بین‌المللی انرژی تقاضای نفت در سال ۲۰۰۸ دست‌کم روزانه ۵/۱میلیون بشکه افزایش پیدا خواهد کرد. این در حالی است که چشم‌انداز افزایش عرضه به این نسبت وجود ندارد. این مساله می‌تواند باعث رسیدن قیمت نفت به محدود ۱۰۰دلار شود.

در همین حال سازمان بین‌المللی انرژی که از تولیدکنندگان برای تزریق مازاد عرضه به بازار ناامید شده است به سوی استراتژی کاهش تقاضا گام برمی‌دارد. سازمان بین‌المللی انرژی با روشن کردن چراغ خطر برای کشورهای صنعتی درخواست کرده تا برای سال آینده از میزان تقاضای نفت بکاهند. به اعتقاد وی این سازمان کاهش ۳/۱میلیون بشکه‌ای تقاضای نفت‌خام در سال آینده می‌تواند سایر بحران را از سر واردکنندگان نفت دور کند.