نواز شریف باز هم تبعید شد

گروه بین‌الملل- نواز شریف، نخست‌وزیر سابق پاکستان دیروز پس از گذراندن هفت سال در تبعید به کشورش بازگشت، ولی تنها چهار ساعت بعد توسط ماموران دولتی به اتهام فساد مالی دستگیر و سپس به مقصد عربستان اخراج شد. نواز شریف در فرودگاه اسلام‌آباد

شریف تنها چند هفته پس از صدور حکم دادگاه عالی پاکستان مبنی بر اجازه بازگشت وی از تبعید لندن را به مقصد پاکستان ترک کرد. پیش از فرود در فرودگاه اسلام‌آباد نواز شریف اظهار داشت که قصد وی از بازگشت، رقابت با پرویز مشرف در انتخابات ریاست‌جمهوری پیش‌رو است. وی حتی از براندازی دولت مشرف هم سخن به میان آورده بود. او در مصاحبه‌ای که داخل هواپیما با خبرگزاری بی.بی.سی انجام داد مبارزه خود با مشرف را «مبارزه دموکراسی با دیکتاتوری» توصیف کرد.

هنگام فرود در خاک اسلام‌آباد، هواپیمای نواز شریف توسط نظامیان پاکستانی محاصره شد. خودداری شریف از تحویل گذرنامه خود به مقامات مهاجرتی پاکستان سپس به تنش دو ساعته در داخل هواپیما انجامید که با قبول شریف برای خروج از هواپیما به پایان رسید و وی به بخش VIP فرودگاه برده شد. ولی دقایقی بعد نواز شریف از اطرافیان خود جدا و به باند فرودگاه بازگردانده شد. مقامات پاکستانی سپس وی را سوار بر هلی کوپتری کردند که گفته می‌شود او را به محل هواپیمایی برد که برای اخراج وی از پاکستان به مقصد جده از قبل آماده شده بود.

همچنین دیروز تعداد زیادی پلیس به اطراف فرودگاه اسلام‌آباد اعزام شده بودند و با استقرار موانع در جاده‌های منتهی به فرودگاه از ورود طرفداران نواز شریف به محل فرود وی جلوگیری کردند. در همین حال احسن اقبال، یکی از روسای حزب مسلم لیگ پاکستان که به نواز شریف نزدیک است، روز گذشته پیش از فرود هواپیمای شریف مدعی شد دست کم ۴هزار نفر از طرفداران شریف توسط دولت دستگیر شده‌اند. گزارش‌های دیگری نیز حاکی است مقامات ارشد حزب نواز شریف از جمله رجا ظفرالحق و جاود حشمی یک شب پیش از ورود شریف به پاکستان دستگیر شدند.

همچنین علی رغم حکم دادگاه عالی پاکستان مبنی بر اجازه بازگشت شهباز شریف، برادر نواز شریف، وی برادر خود را در سفر به پاکستان همراهی نکرد. یک دادگاه ضد تروریسم پاکستان روز جمعه حکم بازداشت شهباز شریف را به اتهام دستور قتل پنج نفر در زمان استانداری وی در استان پنجاب صادر کرد. با این حال تا پیش از دیروز قرار بود شهباز علی رغم صدور حکم بازداشت، برادر خود را در بازگشت به پاکستان همراهی کند. گفته می شود نواز شریف در لحظات آخر از برادر خود خواسته است جهت پیگیری امور در صورت دستگیری به هنگام بازگشت به پاکستان در لندن باقی بماند.

نواز شریف در سال ۱۹۹۹ پس از کودتای پرویز مشرف، رییس‌جمهور و رییس ارتش کنونی پاکستان از کار برکنار شد. در همان هنگام اتهامات فسادهای مالی و ناکارامدی‌های شریف راه خود را به دادگاه‌های پاکستان یافتند و به صدور حکم حبس ابد علیه نواز شریف انجامید. پس از یک سال تحمل زندان در پاکستان نواز شریف خواستار رهایی از زندان و تبعید به کشوری خارجی شد. طی توافقی که با واسطه‌گری عربستان سعودی میان دولت پاکستان و نواز شریف صورت گرفت، نخست‌وزیر سابق پاکستان به کشور عربستان تبعید شد. وی بعدها در لندن سکونت گزید. گفته می‌شود تصمیم شریف برای ترک پاکستان به محبوبیت وی کمکی نکرد و بسیاری وی را به سستی در برابر شرایط نامناسب زندان متهم کردند.

وقایع روز گذشته در حالی صورت گرفت که پرویز مشرف در بی‌ثبات‌ترین شرایط حکومت خود در ۸ سال گذشته به سر می‌برد. ناآرامی‌ها هنگامی به اوج خود رسید که مشرف پنج ماه پیش افتخار چودری، رئیس دادگاه عالی پاکستان را از سمت خود برکنار کرد. این اقدام مشرف با اعتراض شدید جوامع مدنی و حقوقی پاکستان مواجه شد و تظاهرات گسترده مردمی را به همراه داشت. مشرف چندی پیش به دنبال رای اعضای دادگاه عالی پاکستان چودری را به سمت خود بازگرداند. پس از آن وقایع مسجد سرخ که به کشته شدن تعداد زیادی از افراطیون پاکستان و رهبر آنها، عبدالرشید الغازی انجامید ضربه‌ای دیگر بر ثبات حکومت مشرف وارد کرد.

هنوز مشخص نیست اخراج دوباره نواز شریف چه عواقبی را برای دولت مشرف در پی خواهد داشت. نگرانی بعدی مشرف بدون شک بازگشت بی‌نظیر بوتو، نخست‌وزیر اسبق پاکستان که وی نیز در تبعید به سر می‌برد خواهد بود. بوتو قصد دارد روز شنبه تاریخ بازگشت خود به پاکستان را اعلام کند، بازگشتی که بوتو وعده داده است به زودی انجام خواهد شد. بوتو در سال‌های اول نخست‌وزیری خود از محبوبیت بسیاری برخوردار بود و به علت مواضع لیبرال و میانه‌رو خود همواره از حمایت دولت‌های غربی بهره‌مند بود.

در حالی که خبرها حاکی از تلاش پرویز مشرف برای استمرار ریاست جمهوری خود است، زمزمه‌هایی مبنی بر صورت گرفتن توافقاتی میان بوتو و مشرف به گوش می‌رسد. توافقاتی که می‌تواند به نخست‌وزیری بوتو و ادامه ریاست جمهوری مشرف منجر شود. در حالی که به نظر می‌رسد چنین ترکیبی مورد پسند دولت‌های غربی باشد باید دید آیا این دو قطب سیاسی پاکستان از توانایی همکاری با یکدیگر برخوردار خواهند بود یا خیر.