بازگشت نخست‌وزیر‌های تبعیدی، کابوس ژنرال مشرف

گروه بین‌الملل - بی‌نظیر بوتو نخست‌وزیر پاکستان گفت مذاکرات با رهبران کشور شکست خورده است و در نتیجه وی در ۱۴ سپتامبر به کشورش باز خواهد گشت.

به گزارش بی‌بی‌سی نواز شریف نخست‌وزیر سابق پاکستان هم که از زمان کودتای پرویز مشرف در تبعید به سر می‌برد، روز ۱۰ سپتامبر را برای بازگشت خود به وطن اعلام کرده است. او از طریق ایالت پنجاب که قلب سیاسی به شمار می‌رود به زادگاهش در لاهور خواهد رفت. در حال حاضر بازگشت این دو رهبر پیشین پاکستان به کابوس ژنرال مشرف تبدیل شده است. مردم پاکستان در شش ماه گذشته شاهد نابودی انتخاباتی بودند که آنها آشکارا در آن برنده بودند.

اعتراضات و شورش‌های مردمی در کشور از زمانی آغاز شد که پرویز مشرف، در ماه مارس افتخار چودری وزیر دادگستری را از مقام خود برکنار کرد. اعتراضات گسترده مردمی پس از این واقعه تا حد زیادی موقعیت ژنرال مشرف را در پاکستان تضعیف کرد و اعلام بازگشت نواز شریف به وطن بر وخامت اوضاع برای رییس‌جمهور مشرف افزود به همین دلیل او برای خنثی کردن این موضوع مذاکرات خود را با بی‌نظیر بوتو رهبر بزرگ‌ترین حزب پاکستان آغاز کرد.

مشکل از آنجا آغاز شده است که ژنرال مشرف می‌خواهد به‌طور همزمان رییس‌جمهور و فرمانده کل ارتش باشد. اما قانون‌اساسی کشور چنین اجازه‌ای را به وی نمی‌دهد و به همین دلیل باید الحاقیه‌ای به قانون اساسی اضافه شود که خود احتیاج به تصویب دوسوم نمایندگان پارلمان دارد که تقریبا غیرممکن به نظر می‌رسد زیرا نمایندگان احزاب مخالف رییس‌جمهور در پارلمان قطعا به این الحاقیه رای نخواهند داد.

بی‌نظیر بوتو به گفت‌وگو با مقامات دولت علاقه‌مند بود زیرا وی نیز به تغییراتی در قانون‌اساسی نیازمند است. قانون‌اساسی به نخست‌وزیر اجازه دو دور نخست‌وزیری را می‌دهد و بی‌نظیر بوتو تاکنون دو دوره خود را طی کرده است. وی امیدوار است که الحاقیه جدید بتواند به وی اجازه تصدی پست نخست‌وزیری برای بار سوم را بدهد.

اما خانم بوتو در عین حال شرط جدیدی اعلام کرده است و آن اینکه حق قانونی رییس‌جمهور برای انحلال پارلمان که به موجب قانون اساسی به او اعطا شده است حذف شود.

به این ترتیب واضح است که پرزیدنت مشرف با این شرایط موافق نباشد. ظهور مجدد بی‌نظیر بوتو در صحنه سیاسی پاکستان پاسخی به ظهور نوازشریف است که گفته است که پرزیدنت مشرف را در هیچ صورتی با یا بدون یونیفورم ارتش نخواهد پذیرفت و هر کسی هم که با وی مصالحه کند، دشمن دموکراسی در پاکستان است.

این سخنان نخست‌وزیر سابق که به دست مشرف از قدرت عزل شد، حمایت مردم را برانگیخته است.

اما ژنرال مشرف همواره اقدامات خود را به عنوان برقراری ثبات در کشور توجیه می‌کند، اما در شش ماه گذشته اثری از ثبات و آرامش در کشور نبود و هر روز نقش ارتش به عنوان منبع اصلی قدرت وی در حال افزایش است.تفکر عمومی درباره وی این است که او به کشور خدمت کرده است ولی زمان آن فرا رسیده است که از قدرت کناره بگیرد. تحلیلگران و منتقدان ژنرال مشرف به گسترش نقش اداره اطلاعات و امنیت پاکستان اشاره می‌کنند که در حال حاضر به یکی مذاکره‌کننده اصلی در دعواهای سیاسی بدل شده است.

در سه سال گذشته سرویس اطلاعات و امنیت پاکستان به وسیله اداره اطلاعات ارتش کنار زده شده بود، اما دوباره به صحنه سیاسی پاکستان بازگشته است. پرزیدنت در حال حاضر با مشکل حزب حاکم PML در پارلمان مواجه است که بسیاری از اعضای آن، سابق بر این عضو حزب نواز شریف بوده‌اند. اعضای پارلمان مخالفت خود را با انتخاب مجدد مشرف به ریاست جمهوری اعلام کرده‌اند. نواز شریف این مخالفت‌ها را دید و در موقع مناسبی بازی با کارت‌های خود را آغاز کرد. او اعلام کرد مقامات حزب حاکم را عفو خواهد کرد.

اما بی‌نظیر بوتو که نمی‌خواست از حضور در صحنه سیاسی پاکستان حذف شود، پس از نواز به دنبال راهی برای اعلام حضور بود و به همین دلیل از گفت‌وگو با دولت استقبال کرد. اما گفت‌وگوهای مستقیم او با دولت، به مذاق احزاب سیاسی پاکستان و پارلمان کشور خوش نیامد و آن را خیانت تلقی کردند، به ویژه که رهبران حزب از قبیل شجاعت حسین و پسرعمویش وزیر ایالت پنجاب از پایه‌های اصلی حکومت مشرف بودند و به نظر می‌رسد دیگر نقش آنها در دوران مشرف به سر رسیده است، با این همه آنها ‌خواهان نقش پررنگی در کشور هستند. سفر نواز شریف به پنجاب می‌تواند مشکل بزرگی برای رژیمی که محبوبیت خود را در پاکستان از دست داده است بیافریند. اما به نظر می‌رسد هنوز همه‌چیز برای مشرف به پایان نرسیده است. درست است که خانم بوتو اعلام کرده است، مذاکرات شکست خورده است، اما دلیلی وجود ندارد که در آینده‌ این مذاکرات به توافقی منجر نشود.