بحران در روابط لندن - مسکو

گروه بین‌الملل- گوردون براون در اولین عرصه جدی دیپلماسی دولتش چهار دیپلمات روسیه را از بریتانیا اخراج کرد. این اقدام دولت براون در واکنش به امتناع دولت روسیه در استرداد آندره لوگووی به انگلستان انجام شده است. دولت بریتانیا آندره لوگووی جاسوس سابق کا گ ب را مسوول قتل آلکساندر لتویننکو می‌داند که در اواخر سال میلادی ۲۰۰۶ در لندن کشته شد. بریتانیا عقیده دارد که به دلیل آنکه لتویننکو در زمان مرگ شهروند بریتانیا بوده است باید در دادگاهی در انگلستان محاکمه شود. اخراج دیپلمات‌های روسی سبب شده که تحلیلگران روابط روسیه و بریتانیا را در بد ترین شرایط پس از پایان دوران جنگ سرد ارزیابی کنند. این موضوع زمانی بیشتر به چشم می‌آید که می‌بینیم مقامات بریتانیا اعلام کرده‌اند تغییر نگرش نسبت به روسیه تنها به اخراج این چهار دیپلمات محدود نشده و شامل تجدید نظر کلی بریتانیا در مجموعه ‌همکاری‌های خود با روسیه و همچنین تجدید نظر منفی لندن در مورد قوانین صدور ویزا برای اتباع روسیه نیز می‌شود. در همین حال روسیه این تصمیم دولت براون را به دور از اخلاق دیپلماسی عنوان کرد و گفت که این تصمیم لندن پیامد‌های جدی به دنبال خواهد داشت.

پیش از این روسیه با رد درخواست بریتانیا خواستار برپایی دادگاه آندره لوگووی در مسکو شده بود. اما مقامات بریتانیا عنوان کردند که دادگاه مسکو نمی‌تواند بی‌طرف بوده و حقایق را روشن کند. مقامات روسی گفته‌اند که قانون اساسی آن کشور استرداد شهروندان روسیه را منع می‌کند و تنها دادگاه‌های روسیه حق محاکمه آنان را دارند. در مقابل، مقامات بریتانیایی استدلال کرده‌اند از آنجا که دولت روسیه در سال ۲۰۰۱ به کنوانسیون اروپایی استرداد مجرمین، مصوب سال ۱۹۵۸ پیوسته است باید به درخواست استرداد آندره لوگووی پاسخ مثبت دهد.

آندره لوگووی دوست و همکار سابق آلکساندر لتویننکو در کا گ ب بود که در جریان ملاقات خود در لندن با او وی را با مواد رادیو اکتیو مسموم کرد. لوگووی کلیه انهامات را رد کرده و می‌گوید که ام آی شش قصد داشته او را به استخدام خود در آورد و دیدارش با لتویننکو نیز در این راستا تنظیم شده است.لوگووی که هم‌اکنون مدیریت یک شرکت ارائه خدمات حفاظتی را بر عهده دارد چندی پیش عنوان کرد که آلکساندر لتویننکو به استخدام سرویس اطلاعاتی بریتانیا در آمده بود و علیه روسیه جاسوسی می‌کرد.

آلکساندر لتویننکو که ماه نوامبر پارسال مسموم شده و سپس در جریان یک مرگ تدریجی و دردناک کشته شد، پیش از مرگ مستقیما ولادمیر پوتین رییس‌جمهور روسیه را عامل قتل خود دانسته و گفت که پوتین دستور قتل او را به کا گ ب داده است. براساس تحقیقات پزشکی و اطلاعاتی انگلیس، لتویننکو با ماده رادیواکتیو پلوتونیوم ۲۱۰ مسموم شده است. بریتانیا می‌گوید رد این ماده را در یکی از پروازهای مسکو پیدا کرده است.

در همین حال گوردون براون نخست وزیر بریتانیا گفت اقدام دولت او در اخراج چهار دیپلمات روسی «صحیح» بوده و لندن عذرخواهی نخواهد کرد.نخست وزیر بریتانیا افزود: واکنش لندن به گونه‌ای است که پیامی روشن به تمام کسانی می‌دهد که ممکن است اقداماتی مانند لوگووی را برنامه‌ریزی کنند.اخراج این دیپلمات‌ها به دلیل عدم همکاری روسیه با بریتانیا انجام می‌شود.اگر قتلی در خاک انگلیس انجام شود و غیر نظامیان با خطرات زیادی مواجه شوند ما از کشورهای دیگر انتظار داریم که به ما برای کشاندن متهم به پای میز محاکمه کمک کنند.

از سوی دیگر به نظر می‌رسد در روزهای آینده روابط روسیه و بریتانیا تیره‌تر از حال حاضر شود.باتوجه به‌شیوه رفتار ولادیمیرپوتین رییس‌جمهوری روسیه در موارد مشابه که همواره تند و با اقدام‌های متقابل همراه بوده است و همچنین بر اساس موضع‌گیری دیروز وزارت خارجه روسیه مبنی بر تلافی کردن اخراج دیپلمات‌های روسی آنچه مسلم است، روابط بریتانیا و روسیه تیره‌تر خواهد شد.

گروهی از تحلیلگران موضع‌گیری تند دولت براون را بی‌ارتباط با مواضع جدید روسیه در برابر پیمان نیروهای متعارف اروپا نمی‌دانند. روسیه در واکنش به طرح استقرار سپر دفاع موشکی آمریکا در اروپای شرقی هفته گذشته میلادی از پیمان نیروهای متعارف اروپا به صورت یک طرفه خارج شد. اکنون بریتانیا با این موضع‌گیری خود عملا به پشتیبانی از ایالات‌متحده برخواسته است.