تونی‌بلر از نخست‌وزیری بریتانیا استعفا کرد
کلید خانه شماره ۱۰ در دست براون
گروه بین‌الملل- تونی‌بلر ساعت یک و پنج‌دقیقه بعد از ظهر دیروز به وقت لندن راهی کاخ باکینگهام شد تا برای آخرین‌بار در هیات نخست‌وزیر بریتانیا با ملکه الیزابت دوم دیدار کرده و استعفای خود را تقدیم او کند. تونی‌بلر دیروز راهی را تا اتاق ملاقات‌های اختصاصی ملکه انگلستان پیمود که ۱۰سال قبل در روزی که قرار بود جانشین جان میجر شود پیموده بود. در آن روز تونی و شری بلر سرخوش از پیروزی بر رقبای محافظه‌کار وارد کاخ باکینگهام شدند و دیروز اگرچه بلر لبخندی همانند لبخند ۱۰ سال قبل را بر لب داشت، اما همگان می‌دانستند که بلر قبلا به این جابه‌جایی راضی نیست و سیاست‌هایش پس از ۱۰سال به بن‌بست رسیده است. تونی‌بلر دقایقی قبل از آنکه به کاخ باکینگهام برود با کارکنان خانه شماره ۱۰ داونینگ استریت که محل سکونت نخست‌وزیر بریتانیا است خداحافظی کرد. بلر با تک‌تک آنان دست داد و به نشانه دوستی دستش را بر شانه‌های آنها گذاشت. صاحبخانه در حال ترک زودهنگام خانه شماره ۱۰ بود. تا ساعاتی دیگر صاحب جدید خانه به داونینگ استریت می‌آمد، صاحبخانه‌ای که مشخص نیست سکونتی طولانی در آنجا داشته باشد.
بلر نزدیک به ۳۵ دقیقه میهمان ملکه الیزابت دوم بود. اگرچه این ملاقات پشت درهای بسته انجام شد و یک ملاقات خصوصی به حساب می‌آمد اما سخنگوی بلر اعلام کرد که این دیدار برای توضیح دلایل کناره‌گیری و تشریح آخرین وضعیت بریتانیا بود. در این دیدار تونی‌بلر به تشریح شرایط سیاسی و اقتصادی دوره تصدیگری خود در فرصتی کوتاه پرداخت. صحبت‌هایی که ملکه الیزابت در طول دوران طولانی سلطنت خود به آن عادت کرده است. او نخست‌وزیران زیادی را در امپراطوری خود دیده است.
از ساعت‌ها قبل رسانه‌های خبری از سراسر جهان پیرامون کاخ سلطنتی را احاطه کرده بودند. صف طویلی از عکاسان و فیلمبرداران روبه‌روی در ورودی مسیر منتهی به دروازه کاخ تشکیل شده بود تا بتوانند آخرین تغییرات سیاسی را در بریتانیا به تصویر کشیده و به سراسر جهان مخابره کنند. سرانجام گفت‌وگوی اختصاصی تونی‌بلر و ملکه الیزابت به پایان رسید و نزدیک ساعت یک و چهل دقیقه بعد از ظهر در حالی که گارد تشریفات به حالت احترام صف کشیده بودند، تونی‌بلر از کاخ باکینگهام بیرون آمد. تونی‌بلری که از کاخ بیرون آمد دیگر نخست‌وزیر بریتانیا نبود. برعکس میهمانی‌های دیگر این بار ملکه پس از خروج تونی‌بلر اتاق ملاقات را ترک نکرد. او میهمان مخصوص دیگری نیز داشت. به فاصله ۲ دقیقه پس از خروج تونی بلر از کاخ باکینگهام، گوردون براون، وزیر خزانه‌داری بریتانیا و رییس جدید حزب کارگر وارد کاخ شد تا حکم پست نخست‌وزیری را از ملکه الیزابت دریافت کند. دیدار براون و ملکه بیش از بلر به طول انجامید. براساس گزارش بی‌بی‌سی، براون نزدیک به یک ساعت میهمان ملکه بود. او در این دیدار علاوه بر دریافت حکم خود از ملکه درباره برنامه‌هایش به‌خصوص در دو بخش اقتصادی و اجتماعی توضیحاتی را ارائه کرد. وی همچنین به تشریح برنامه‌های خود برای چیدن کابینه پرداخت.
سارا براون همسر گوردون براون او را در این دیدار همراهی می‌کرد. گوردون براون ۱۵ دقیقه بعد راهی خیابان داونینگ استریت شد. گوردون براون در ۱۰ سال گذشته بارها و بارها به عنوان وزیر خزانه‌داری بریتانیا به این خانه رفت و آمد کرده بود اما در ساعت چهارده و چهل و پنج دقیقه دیروز برای اولین بار در قامت نخست‌وزیر بریتانیا به این خانه پا گذاشت. خانه‌ای که دست کم تا دو سال و نیم دیگر در اختیار او خواهد بود. از صبح دیروز بی‌بی‌سی تصاویر نقل مکان خانواده بلر را منتشر کرد. به این ترتیب مراسم انتقال قدرت در بریتانیا انجام شد و اکنون گوردون براون نخست‌وزیر بریتانیا است در حالی که چالش‌های زیادی فراروی او قرار دارد.
جنگ عراق اولین چالش براون در دوران نخست‌وزیری او است. براون که ده سال سکان کشتی اقتصاد بریتانیا را در دست داشته و آن را به شکل قابل قبولی به ساحل موفقیت رسانده است اکنون باید بخت خود را در عرصه سیاسی هم بیازماید. مردم بریتانیا به شدت از چندین سال جنگ بی‌سرانجام در عراق و افغانستان خسته شده‌اند اگرچه تعداد کشته‌های بریتانیا در عراق بسیار کمتر از ایالات متحده است اما آنها فرزندان خود را کشته راهی می‌بینند که به آن تعلق‌خاطری ندارند. بلر انگلستان را درگیر جنگی آمریکایی کرد و یکی از دلایل شکست سیاست‌های او نیز همین مساله است. قدرمسلم مشخص است که گوردون براون نمی‌تواند به یک‌باره اتحاد خود با پسرعموهای ماورای آتلانتیک را بشکند، اما او چندین‌بار در سخنرانی‌های خود از خروج سربازان انگلیسی از عراق به‌صورت ضمنی سخن گفته است. شیوه برخورد براون با مساله صلح خاورمیانه و مناقشه فلسطین و اسرائیل دومین چالش پیش‌روی اوست. گوردون براون تاکنون علاقه‌ای از خود در‌خصوص بحران فلسطین و اسرائیل نشان نداده است. برعکس بلر که سیاستی فعال را در قبال بحران خاورمیانه نشان داد. به هر روی براون نخست‌وزیر نمی‌تواند همانند براون وزیر نسبت به مساله صلح خاورمیانه بی‌اعتنا باشد.
برعکس بحران خاورمیانه، گوردون براون علاقه خاصی به مساله دارفور نشان داده است. براون از طرفداران سیاست تحریم دولت سودان به منظور پایان دادن به درگیری‌ها در منطقه دارفور است. احتمال می‌رود براون در هنگام صدارتش تلاش‌های بریتانیا را برای صدور قطعنامه اعمال تحریم علیه سودان در شورای امنیت فعال کند. ایفای نقش و چگونگی آن در اتحادیه اروپا بخش دیگری از دغدغه‌های براون خواهد بود. او در شرایطی پست نخست‌وزیری را در دست گرفت که منشور جدید قانون‌اساسی اروپا به تصویب ۲۷ عضو اتحادیه رسیده است. بلر توانست بندهای مورد نیاز بریتانیا را در این منشور بگنجاند اکنون نوبت براون است که این درخواست‌ها را عملی کند.
بلر که از سال ۱۹۹۷ بر صندلی نخست وزیری تکیه زد، توانست سه دوره پیاپی حزب کارگر انگلیس را پیروز میدان انتخابات کند.
اما پرسش‌های پاسخ داده نشده درباره رویدادهایی همچون قانونی نبودن جنگ عراق، رسوایی اعطای القاب افتخاری به ثروتمندان در قبال کمک مالی به حزب کارگر و اتهام فساد در معامله کلان تسلیحاتی لندن - ریاض بر دستاوردهای او سایه افکنده است.
رسوایی دریافت پول از شخصیتهای مختلف توسط حزب کارگر در قبال اعطای عناوین افتخاری و نمایندگی مجلس اعیان، بلر را به نخستین نخست‌وزیر بریتانیا تبدیل کرد که در هنگام حضور در قدرت از او درباره یک پرونده جنایی تحقیق و بازجویی شده است.
همچنین افشای پرداخت رشوه توسط وزارت دفاع انگلیس به مقام‌های سعودی در معامله یک میلیارد پوندی فروش جت‌های جنگی در تابستان سال گذشته با روشن شدن ابعاد جدید این رسوایی از جمله گزارش‌های حاکی از آگاهی بلر از آن، وارد مرحله تازه‌ای شده است.
با این حال بلر که دیروز دفتر کارش را به گوردون براون وزیر دارایی قدرتمند دولت خود سپرد، می‌تواند فهرستی از موفقیت‌های داخلی چون یک دوره شکوفایی بی‌سابقه اقتصادی و کاهش نرخ بیکاری در کشورش را ارائه دهد.
البته مخالفان هم حزبی بلر بیشتر مایلند که این دستاوردها را به نام براون بنویسند.
از دیگر موفقیت‌های بلر که تشکیک در آن حتی توسط مخالفان سرسخت وی در احزاب رقیب نیز مطرح نشده است، پایان دادن به نزاع خونین طولانی در ایرلند شمالی و بازگرداندن صلح به این منطقه آشوب‌زده از بریتانیا بود.
سال‌ها تلاش دولت بلر برای ایجاد صلح و ثبات در ایرلند شمالی سرانجام در اردیبهشت ماه امسال نتیجه داد و طرف‌های درگیر در ایرلند شمالی شامل جمهوریخواهان و سلطنت‌طلبان پس از دهه‌ها درگیری در این منطقه، در روندی دموکراتیک برای تقسیم قدرت به توافق رسیدند.
با وجود این توفیق، همراهی ارتش انگلیس با لشگرکشی دولت آمریکا به عراق آغاز سقوط محبوبیت بلر و حزب کارگر انگلیس محسوب می‌شود. یافت نشدن سلاح کشتار جمعی در عراق سیل انتقادها را روانه دفتر نخست‌وزیری کرد و بلر را با پرسش‌های بی‌شماری درباره صحت اطلاعات سری روبه‌رو ساخت. درد سر آقای بلر به این جا ختم نشد و سوء‌مدیریت کشورهای اشغالگر در مرحله پس از رژیم دیکتاتوری عراق که به بروز خشونت‌های خونین و افزایش رنج مردم عراق انجامید، همچون کابوسی بر فراز موفقیت‌های بلر سایه انداخته است. اکنون که انگلیسی‌ها دست کم ۱۵۰سرباز خود را در عراق و یک سوم این تعداد را نیز در افغانستان از دست داده‌اند و متروی لندن هدف مرگبارترین حمله تروریستی قرار گرفته است، احساس ناامنی آنان از تروریسم در آستانه دومین سالگرد انفجارهای متروی لندن نه تنها کم نشده بلکه افزایش یافته است.
شهروندان عادی انگلیسی، فعالان نهادهای صلح طلب و ضد جنگ، کارشناسان نظامی، سیاستمداران و حتی شماری از دولتمردان از درگیرشدن کشورشان در جنگ عراق خشمگین بوده و آن را میراث منفی دولت بلر می‌دانند.
کارشناسان معتقدند حتی گوردون براون که دیروز کلید خانه شماره ۱۰ داونینگ استریت را از ملکه انگلیس گرفت، نخواهد توانست در آینده‌ای قابل پیش‌بینی خود را از تبعات میراث منفی به جای مانده از یک دهه نخست‌وزیری بلر رها کند.
ارسال نظر