مذاکرات دور دوحه از فوریه ۲۰۰۷ آغاز می‌شود
واپسین شش ماه پاسکال لامی
گروه بین‌الملل - سال ۲۰۰۷ که آغاز شود آخرین فرصت پاسکال لامی، رییس سازمان تجارت جهانی نیز برای به سرانجام رساندن گفت‌و‌گوهای تجارت آزاد موسوم به دور دوحه آغاز شده است. پایان ماه ژوئن سال آینده میلادی در حقیقت فرصت لامی برای پایان دادن به این مذاکرات به پایان می‌رسد و از آن پس مشخص نیست سرانجام این مذاکرات که به گمان لامی مهم‌ترین مذاکرات تجاری جهان پس از تشکیل سازمان تجارت جهانی است، چه خواهد شد.
مذاکرات تجارت آزاد که در ماه نوامبر سال ۲۰۰۱ میلادی در اجلاس WTO در دوحه پایتخت قطر آغاز شد با وجود گذشت بیش از ۵سال همچنان در مراحل ابتدایی به سر می‌برد و هنوز پیشرفتی که طرفین را امیدوار کند، دیده نشده است. روند مذاکرات در ۱۲ماه گذشته به گونه‌ای بوده است که اندک نقاط امید پدید آمده را هم به چالش کشیده است و کار به جایی رسید که پاسکال لامی ناچار شد در ماه جولای با رسیدن مذاکرات به بن‌بست، توقف آن را اعلام کند.
فرصت آقای لامی از آن جهت در پایان ژوئن به پایان می‌رسد که در آن تاریخ اختیار گفت‌و‌گوهای تجاری ایالات متحده از دولت جورج بوش سلب شده و به کنگره سپرده می‌شود. پس از رای‌گیری نخستین سه‌شنبه نوامبر گذشته که پیروزی دموکرات‌ها را به دنبال داشت، این ذهنیت بیش از گذشته تقویت شد که با سپرده شدن اختیار مذاکرات تجارت آزاد آمریکا به کنگره، این نهاد در روند مذاکرات کارشکنی بیشتری انجام دهد، تجربه نشان داده است که دموکرات‌ها علاقه چندانی به کاهش یارانه‌های بخش کشاورزی ندارند. کاهش یارانه‌های این بخش یکی از اصلی‌ترین چالش‌های طرفین درگیر در این مذاکرات است. از طرف دیگر تلاش‌های پیگیرانه سناتورهای دموکرات برای افزایش تعرفه واردات کالا و خدمات از چین به آمریکا نشان داده است که عملا سازمان تجارت جهانی با کنگره دموکرات‌ها که از ژانویه ۲۰۰۷ بر سر کار می‌آید، برای کاهش تعرفه‌های بازرگانی به مشکل برخواهد خورد. پدید آمدن چنین شرایطی تنها مشکل پاسکال لامی نخواهد بود و این اتفاق در صورت وقوع، باعث تیرگی روابط بازرگانی چین و آمریکا خواهد شد. دو کشوری که یکی رکن اصلی مذاکرات دور دوحه است و دیگری غولی در عرصه تجارت جهانی قد علم کرده است.
این اتفاق از آن رو برای مذاکرات زیان دارد که پاسکال لامی به شدت در تلاش است چین را وارد مذاکرات کند و نقش بیشتری برای این کشور در نظر بگیرد.
همان گونه که عنوان شد چین نقش ویژه‌ای در توازن یا عدم‌توازن تجاری در جهان دارد و بی‌شک مذاکرات تجارت جهانی نمی‌تواند بدون حضور فعال این کشور به نتیجه برسد، اما زمانی که مذاکرات شروع شد چین عضو سازمان تجارت جهانی نبود و نزدیک به یک ماه پس از نشست دوحه به این سازمان پیوست. از آن زمان تاکنون چین هنوز نتوانسته در قالب مذاکرات تجارت آزاد قرار بگیرد. بوژی لای، وزیر بازرگانی چین در گفت‌و‌گو با رویتر ضمن اشاره به روند مذاکرات دور دوحه گفت: مسیری که برای مذاکرات در نظر گرفته شده مسیر درستی نیست. چرا که نقشی که برای کشورهای ثروتمند و صنعتی در نظر گرفته شده است بسیار بیشتر از کشورهای فقیر است، در حالی که گفت‌و‌گوهای تجارت آزاد مساله تمامی اعضای سازمان تجارت جهانی است.
چین و آمریکا اکنون بر سر قوانین کپی‌رایت، وارد یک چالش جدی شده‌اند که آمریکا قصد دارد از این کشور به سازمان تجارت جهانی شکایت کند. از طرف دیگر دموکرات‌ها قصد دارند چین را با افزایش تعرفه‌های واردات جریمه کنند و از زیان تولید‌کنندگانشان جلوگیری کنند. پاسکال لامی در گفت‌و‌گو با اینترفکس ضمن بیان این مطلب که هنوز شکایتی به کمیته نظارتی WTO ارسال نشده است، اظهار امیدواری کرد که این ماجرا مشکلی برای مذاکرات تجارت آزاد پدید نیاورد. اکنون اصلی‌ترین مشکل سازمان تجارت جهانی در برابر چین سیاست‌های ارز این کشور و کنترل دولت بر نرخ ارز است که بسیاری از شرکای تجاری چین را خشمگین کرده است.
اما یکی از اصلی‌ترین مشکلات پاسکال لامی، حل‌و‌فصل مساله یارانه‌های کشاورزی است. در این بخش لامی با دو قدرت اول اقتصاد جهانی یعنی ایالات متحده آمریکا و اتحادیه اروپا روبه‌رو است. آمریکا بالاترین یارانه‌های بخش کشاورزی را در جهان می‌پردازد و کشورهای فقیر که برزیل و هند، آنها را در این مذاکرات نمایندگی می‌کنند، عقیده دارند که این وضعیت در صورت عقد قرارداد تجارت آزاد، کشاورزی آنها را نابود خواهد کرد. اتحادیه اروپا نیز از مناطقی است که بالاترین یارانه‌ها را به بخش کشاورزی می‌دهد و در بین ۲۵کشور عضو این اتحادیه فرانسه و انگلستان بالاترین حجم یارانه‌های بخش کشاورزی را پرداخت می‌کنند. مشکلی که سازمان تجارت جهانی با این دو گروه دارد این است که هیچ کدام حاضر نیستند اولین کاهنده یارانه‌های کشاورزی باشند.
کارلو تروژان که ۲۵عضو اتحادیه اروپا را در مرکز سازمان تجارت جهانی رهبری می‌کند در حاشیه آخرین نشست مجمع عمومی سازمان به خبرنگاران گفت: ما آماده کاهش تعرفه‌های بخش کشاورزی هستیم، اما هنوز نسبت‌هایی که عنوان می‌شود، منطقی به نظر نمی‌رسد. همچنین کشورهای در حال توسعه نیز باید ملزم به کاهش تعرفه واردات کالاهای صنعتی بشوند. تروژان افزود: واشنگتن و بروکسل (نماینده اتحادیه اروپا) تنها در این صورت است که حاضر به کاهش تعرفه‌ها و یارانه‌های بخش کشاورزی هستند.
از طرف دیگر کشورهای فقیر و در حال توسعه عضو سازمان تجارت جهانی این موضوع را یک ظلم در روند مذاکرات می‌دانند، چرا که برداشتن محدودیت واردات کالاهای صنعتی از کشورهای پیشرفته تنها به سود ۲۶کشور جهان یعنی ۲۵عضو اتحادیه اروپا و ایالات متحده آمریکا خواهد بود. بیش از ۹۰درصد تجارت جهانی کالاهای صنعتی در دست این ۲۶کشور است.
پاسکال لامی در آخرین نشست مجمع عمومی سازمان تجارت جهانی با ذکر این نکته که به سرانجام رسیدن این مذاکرات گامی بلند در راه تجارت آزاد است، گفت: امیدوارم که مذاکرات از اواسط ماه فوریه آغاز شود و پیروزی این مذاکرات نیازمند همکاری تمامی اعضای سازمان تجارت جهانی است.
ارسال نظر