جشن مرگ دیکتاتور

رهام وزیری - ژنرال آگوستو پینوشه رییس جمهور نظامی شیلی و دیکتاتور این کشور که طی سال‌های ۱۹۷۳ تا ۱۹۹۰ قدرت را در این کشور در دست داشت، بعدازظهر دهم دسامبر در بیمارستانی در مرکز شیلی مرد. ژنرال پینوشه که در زمان مرگ ۹۱ سال سن داشت، هفته گذشته به دنبال یک حمله قلبی در بیمارستان نظامی بستری شده بود. پزشکان بیمارستانی که پینوشه در آن بستری بود به آسوشتیدپرس گفتند: وضعیت پینوشه از صبح دهم دسامبر به وخامت گرایید و او به بخش مراقبت‌های ویژه منتقل شد اما تلاش پزشکان به نتیجه نرسید و آگوستو پینوشه جان خود را از دست داد.

کودتای نظامی

ژنرال آگوستو پینوشه در پی یک کودتای نظامی در سال ۱۹۷۳ در شیلی به قدرت رسید و به مدت ۱۷ سال زمام امور را در این کشور در دست داشت. پینوشه در روز یازدهم سپتامبر سال ۷۳ میلادی علیه دولت دموکراتیک سالوادور آلنده کودتا کرد. کودتای نظامی پینوشه علیه دولت آلنده یکی از خونین‌ترین کودتاهای نیمه پایانی قرن بیستم بود. درگیری هواداران آلنده با نیروهای نظامی تحت فرمان پینوشه باعث شد که هزاران تن از آنان کشته و یا مجروح شوند. سرانجام به دلیل مقاومت آلنده در کاخ ریاست جمهوری، ژنرال پینوشه فرمان بمباران کاخ ریاست‌جمهوری را صادر کرد و هواپیماهای نیروی هوایی شیلی به مقر آلنده حمله‌ور شدند. در نهایت در غروب یازدهم سپتامبر آلنده در کاخ ریاست‌جمهوری خودکشی کرد و دولت به دست آگوستو پینوشه افتاد. به این ترتیب یکی از سیاه‌ترین و طولانی‌ترین دیکتاتوری‌های قرن بیستم آغاز شد.

فرار از عدالت

پس از سقوط دولت پینوشه در سال ۱۹۹۰ همواره محاکمه او به جرم جنایت علیه بشریت، یکی از دغدغه‌های اصلی بازماندگان دوران دیکتاتوری او و گروه‌های مدافع حقوق بشر بوده است. اگرچه انواع جرم و جنایت به این دیکتاتور نسبت داده می‌شود، اما اصلی‌ترین اتهام او دست داشتن پینوشه در ناپدید شدن و قتل بیش از ۳هزار نفر از مخالفان دولت او است. بازماندگان این افراد عقیده دارند که آگوستو پینوشه به‌طور مستقیم در قتل یا ربوده شدن ۳هزار و ۱۹۷نفر دست داشته و خود او دستور این جنایات را صادر کرده است. پینوشه پس از سقوط دولتش به انگلستان پناهنده شد. استرداد او به شیلی در دهه ۹۰میلادی باعث شد تا موجی از شادی، مردم این کشور را فرا بگیرد. اما در ده سال گذشته بیماری و بهانه‌هایی از این دست همواره از حضور او در برابر دادگاه جلوگیری کرده است. هم‌اکنون بیش از ۲هزار دادخواست علیه پینوشه وجود دارد که به نظر می رسد این پرونده‌ها با مرگ او برای همیشه مختومه اعلام شود. حداکثر مجازاتی که پینوشه در برابر کارهایش تحمل کرد، چند بار بازداشت خانگی بود!

جشن مرگ دیکتاتور

به دنبال مرگ پینوشه موجی از شادی خیابان‌های سانتیاگو مرکز شیلی و شهرهای دیگر این کشور را فرا گرفت. هزاران شیلیایی پریشب و دیروز در خیابان‌ها به پایکوبی پرداختند و مرگ دیکتاتور این کشور را جشن گرفتند. مردم سانتیاگو در حالی که پرچم‌های این کشور را در دست داشتند به میدان اصلی شهر آمدند و به خواندن سرود ملی این کشور و دیگر سرودهای میهنی پرداختند. اجرای برنامه‌‌های آتش‌بازی و بوق زدن با اتومبیل از دیگر کارهایی بود که مردم شیلی برای نشان دادن شادی خود از مرگ آگوستو پینوشه انجام دادند.

این جشن و شادی بدون حادثه هم نبود و در مدت زمان کوتاهی به صحنه درگیری بین طرفداران و مخالفان پینوشه تبدیل شد. طرفداران پینوشه که در اطراف بیمارستان نظامی سانتیاگو تجمع کرده بودند پس از اعلام خبر مرگ او با مخالفان پینوشه درگیر شدند که در جریان این درگیری‌ها چند نیروی پلیس نیز مجروح شدند. به دنبال این درگیری‌ها، پلیس مجبور شد برای متفرق کردن طرفین مناقشه از گاز اشک‌آور و اتومبیل‌های آب‌پاش استفاده کند.

تدفین بدون مراسم

ژنرال پینوشه که روزگاری برق مدال‌هایش چشم مخالفان را کور می‌کرد حالا همانند یک شهروند عادی به خاک سپرده می‌شود. بلافاصله پس از مرگ پینوشه، دولت خانم میشله باشلت اعلام کرد به هیچ عنوان برای پینوشه مراسم تدفین رسمی گرفته نخواهد شد و از نظر دولت او به عنوان رییس‌جمهور سابق شیلی نمرده است. بلکه او یک شهروند عادی است و بدون مراسم رسمی و نظامی به خاک سپرده خواهد شد.

این خبر خشم طرفداران پینوشه را برانگیخت. آنها عقیده داشتند که باید مراسم رسمی از سوی دولت برای او گرفته شود. به این ترتیب پینوشه‌ همان‌گونه که در ۲۵نوامبر سال ۱۹۱۵ به عنوان یک انسان عادی به دنیا آمده بود همانند یک انسان عادی به خاک سپرده خواهد شد و در مراسم تدفین او صدای هیچ گلوله احترامی نخواهد پیچید.