دنیای اقتصاد- مسابقه حفاری بین غول‌های نفتی ظرفیت تولید کشور‌های غیراوپک را در سال آینده احتمالا تا مرز ۲میلیون بشکه در روز افزایش خواهد داد و باعث خواهد شد که کشور‌های اوپک به زودی در معرض انتخاب بسیار دشواری قرار بگیرند.به این صورت که چنانچه به روند کاهش عرضه نفت ادامه دهند، باعث افزایش سهم «غیراوپک» در بازار خواهند شد و چنانچه تصمیم فعلی را برای کاهش عرضه متوقف کنند،‌ مجبورند قیمت‌های بسیار پایین‌تری را در بازار نفت تحمل کنند. تولید کشورهای غیراوپک افزایش می‌یابد

مسابقه حفاری غول‌های نفتی همچنان ادامه دارد

آناهیتا عبداللهی- شما فکر می‌کنید تگزاس کجا است؟ جاده‌ای بیابانی که به مخازن عظیم نفت‌خام منتهی می‌شود. این ذخایر چرب و چسبنده از بیابان‌های بی‌آب و علف تگزاس، سرزمینی زرخیز ساخته‌اند که چرخ‌های اقتصاد ایالات‌متحده را به پیش می‌راند.

تگزاس و ایالت‌های دیگر نفت‌خیز همچون کالیفرنیا همواره بهشتی برای سرمایه‌گذاری‌ غول‌های نفتی آمریکا و شرکت‌های چندملیتی اروپایی بوده‌اند. پس از سقوط قیمت‌ها در سال ۹۷ و ۹۸، از سال ۹۹ یکبار دیگر قیمت نفت رو به ازدیاد گذاشت که این روند با نوساناتی تا تابستان گذشته ادامه پیدا کرد. در این مدت، شرکت‌های نفتی چندملیتی با دو چالش روبه‌رو شدند که اولین آنها افزایش تقاضا و دومی نبرد با تولیدکنندگان نفت خاورمیانه بود. در حقیقت آنها قصد داشتند زیانی را که عربستان در سال‌های پایانی دهه ۹۰ با افزایش تولید ناگهانی خود به آنها وارد آورده بود، جبران کنند. اسلحه‌ای که آنها در دست داشتند، توان جایگزینی افزایش واحد‌های فروش به جای افزایش قیمت برای رسیدن به حداکثر سود بود. به همین دلیل تکاپوی شرکت‌های نفتی آمریکایی و اروپایی در تگزاس افزایش پیدا کرد. طی سال ۹۹ تا ۲۰۰۰ به طور متوسط سالانه ۷درصد بر میزان حفاری‌ها افزوده شده است. فعالیت‌های پالایشگاهی نیز در آمریکا به موازات حفاری‌ها افزایش پیدا کرد. در این دوره زمانی آهنگ عرضه گازوئیل به بازار‌ها با نرخ ۱۰درصدی رشد کرد.

تنها مساله‌ای که در این سال‌ها اندکی سد راه شرکت‌های نفتی شد و چرخه سوددهی آنها را برای مدتی قطع کرد، حملات تروریستی یازده سپتامبر بود. شرکت نفتی شل بین‌الملل، در جریان حوادث جانبی این حملات ۵۷میلیون دلار زیان دید.

۱۲ شرکت نفتی کوچک و بزرگی که در تگزاس و کالیفرنیا مشغول به فعالیت استخراج نفت هستند از سال ۲۰۰۱ تاکنون نزدیک به ۴۰۰میلیارد دلار از اعماق دشت‌های تگزاس درآمد بیرون کشیده‌اند. این افزایش حفاری با ساخت پالایشگاه‌های جدید، ایستگاه‌های عرضه سوخت بیشتر و پیدا کردن بازارهای صادراتی جدید همراه بوده است. آمارهای دپارتمان انرژی آمریکا نشان می‌دهد که از سال ۱۹۹۹ تاکنون جهان ۴بار افزایش تقاضای جدی در بازار نفت را تجربه کرده است. همچنین در این دوره یک خریدار بزرگ به نام چین نیز به بازارهای جهانی معرفی شد که در کوتاه‌مدت توانست خود را به عنوان دومین واردکننده نفت جهان معرفی کند. طی سه سال اخیر رقابت شگفت‌انگیز بین شرکت‌های بزرگ نفتی برای ارسال نفت به چین شکل گرفته است. اما رقابت اصلی هنوز هم حفاری است. قیمت‌های نفت برای این شرکت‌ها همچنان وسوسه‌انگیز است. بدبینانه‌ترین برآوردها هم حکایت از افزایش ۵/۱میلیون بشکه‌ای تقاضا در سال آینده میلادی دارد و شرکت‌های نفتی بین‌المللی به خوبی می‌دانند که تنها با افزایش سرمایه‌گذاری در بخش سخت‌افزاری است که می‌توانند سهم بیشتری از این افزایش تقاضای جهانی کسب کنند.

کمپانی‌های بزرگ در حالی به افزایش تولید روی آورده‌اند که رقبای اصلی یعنی کشورهای عضو اوپک در حال پا پس کشیدن از این میدان هستند. به اعتقاد برایان کلیر، تحلیلگر انرژی در بورس نیویورک، چرخه افزایش تولید که اکنون به وسیله شرکت‌های چند ملیتی آغاز شده است، به آسانی قابل بازگشت نیست. به این معنی که هزینه چند میلیارد دلاری شرکت‌ها برای لرزه‌نگاری، اکتشاف و حفاری به راحتی قابل بایگانی شدن نیست. چاه‌های نفت پس از حفر شدن باید تولید کنند.

آنچه این تحلیلگر می‌گوید نگرانی اصلی تولیدکنندگان اوپک است، چاه‌های زیاد جدیدی حفر شده‌اند که می‌توانند در میان مدت مازاد عرضه را در بازار نفت افزایش دهند. این مساله در نهایت کاهش قیمت‌ها را به دنبال خواهد داشت. به خصوص که بسیاری از تحلیلگران عقیده دارند اوپک تنها ۸۰۰ هزار بشکه دیگر می‌تواند از سقف تولید خود بکاهد.

این تحلیلگر در بخش دیگری از گفت‌وگوی خود با پایگاه اویل پرایس گفت: اوپک تنها در صورتی می‌تواند بر قیمت‌ها تاثیر بگذارد که بتواند کاهش ناگهانی را در بازار نفت ایجاد کند. کاهش تدریجی سقف تولید که اکنون در دستور کار اوپک قرار گرفته است، عملا نمی‌تواند سودی برای افزایش قیمت‌ها داشته باشد چرا که هم غیر اوپکی‌ها این کاهش تدریجی را جبران می‌کنند و هم اینکه اقتصادهای صنعتی که اصلی‌ترین مصرف‌کنندگان نفت‌خام در جهان هستند می‌توانند در این فاصله خود را با بازار نفت‌خام هماهنگ کنند. باید پذیرفت که اقتصادهای بزرگ در برابر شوک‌های کوچک نفتی انعطاف‌پذیر شده‌اند.

در همین حال سازمان بین‌المللی انرژی در تازه‌ترین گزارش خود اعلام کرد: میزان تولید نفت کشورهای غیر اوپک طی سال ۲۰۰۷ میلادی بیش از پیش افزایش خواهد یافت.

سازمان بین‌المللی انرژی در این گزارش نوشت: افزایش تولید نفت کشورهای غیر اوپک برای تامین رشد تقاضای جهانی نفت طی سال ۲۰۰۷ میلادی کافی خواهد بود. میزان تولید نفت کشورهای حوزه دریای خزر، آفریقا و شمال آمریکا طی سال ۲۰۰۷ میلادی افزایش خواهد یافت.

به اعتقاد کارشناسان انرژی، اوپک سال آینده برای تدوین سیاست‌های تولید نفت خود با چالش‌های زیادی روبرو خواهد شد، چرا که افزایش قیمت نفت طی ماه‌های اخیر، موجب تمایل بیشتر کشورهای غیر اوپک برای افزایش تولید نفت شده است. این مساله موجب به وجود آمدن مازاد عرضه در بازار نفت شده است. بر‌اساس این گزارش، میزان تولید نفت کشورهای غیر عضو اوپک طی سال ۲۰۰۷ میلادی، روزانه بیش از ۷/۱‌میلیون بشکه افزایش خواهد یافت.