گروه بین‌الملل- پس از یک شوک دو روزه ناشی از برگزاری انتخابات آمریکا و همچنین کاهش تولید روزانه برخی از اعضای اوپک بازار نفت یکبار دیگر با کاهش قیمت روبه‌رو شد. به این ترتیب نایمکس آخرین روز کاری این هفته را با قیمت ۵۹/۵۹دلار در هر بشکه نفت سبک و شیرین آمریکا به پایان برد تا نفت در آخرین روز ۵۵/۱دلار نسبت به روز قبل در همین زمان کاهش داشته باشد. گزارش آژانس بین‌المللی انرژی از پاریس، اصلی‌ترین دلیل کاهش قیمت نفت بود. این سازمان در جدیدترین گزارش خود از کاهش تقاضا برای نفت در بازار‌های جهانی خبر داد. آخرین مطالعات نشان می‌دهد که میزان متوسط تقاضای نفت امسال ۸۴میلیون و ۴۹۰هزار بشکه در روز بوده است که نزدیک به ۸۰هزار بشکه کمتر از برآورد‌های گذشته است. بخشی از این کاهش تقاضا به کاهش تقاضای نفت چین باز می‌گردد. اما چین در عین حال موثرترین بازار مصرف برای افزایش تقاضا در یک‌سال اخیر بوده است. چین اکنون دومین واردکننده بزرگ نفت خام جهان پس از آمریکا است.

تقاضای نفت خام جهان در حالی به سطح کنونی رسیده است که این مقدار در ابتدای سال ۲۰۰۶ به زحمت به ۸۰میلیون بشکه در روز می‌رسید. تحلیلگران عقیده دارند بخش زیادی از این افزایش تقاضا به دلیل بالا رفتن مصرف نفت‌خام در چین و هند به وجود آمده است. این افزایش طی سال آینده نیز به طور یقین ادامه خواهد یافت. چین و هند اگرچه اقتصاد‌های بزرگی دارند، اما این اقتصادها از انعطاف لازم در برابر نفت برخوردار نیستند و این کشور‌ها مجبور هستند برای ادامه رشد اقتصادی خود همچنان به واردات نفت‌خام ادامه دهند. به خصوص اینکه برخلاف آمریکا هند و چین دارای ذخیره استراتژیک نفت چندانی نیستند و این مساله نمی‌تواند از آنها در مقابل شوک‌های نفتی حفاظت کند.

اما در آن سوی میدان، تولیدکنندگان ایستاده‌اند. تولیدکنندگانی که همواره تمایل دارند نفت را گران بفروشند. میزان تولید اکنون حرف نخست در میان تولیدکنندگان است. در حالی که اعضای اوپک سعی دارند برای حفظ قیمت از سقوط، میزان تولید خود را کاهش دهند، تولیدکنندگان اوپک روز به روز بر میزان تولید خود می‌افزایند. شرکت‌هایی همچون لوک اویل روسیه و اکسون موبیل آمریکا اکنون به غول‌های نفتی تبدیل شده‌اند و بخش زیادی از نفت جهان را پمپ می‌کنند.

از طرف دیگر تجارت نفت با توجه به رشد قیمت‌ها در امسال به یک تجارت سودآور تبدیل شده است و به همین دلیل برخی کشور‌های نفت‌خیز که تاکنون توجیه اقتصادی برای استخراج نفت نداشتند، اکنون یا به تولیدکنندگان نفت پیوسته‌اند و یا در اندیشه انجام این کار هستند.

تقاضای جهانی نفت طی امسال ۱/۱درصد رشد داشته است و این در حالی است که برآورد‌ها نشان می‌دهند تولید نفت بسیار بیشتر از رشد تقاضا بوده است چرا که اکنون بازار نفت با وجود کاهش اوپک هنوز با یک مازاد عرضه یک‌میلیون بشکه‌ای روبه‌رو است.

سقف تولید اوپک تا پایان ماه اکتبر روزانه ۲۸میلیون بشکه بود. اما آمارهای رسمی نشان می‌دهد که این سازمان در ماه اکتبر به طور متوسط روزانه ۲۹میلیون و ۳۷۰هزار بشکه نفت‌خام را به بازارهای جهانی پمپ می‌کرده است.در حقیقت اعضای کوچک اوپک، به نوعی معادلات را برهم زده‌اند.این اعضا به دلیل داشتن ذخایر پایین و همچنین تولید کمتر از دیگر اعضا، ترجیح می‌دهند تا زمانی که قیمت‌ها بالا است نفت بیشتری تولید کنند و بفروشند. همین عدم پایبندی به قراردادها است که اثر تصمیمات جمعی اوپک را کاهش می‌دهد.اگر تولید روزانه عراق را که در آمارهای رسمی به حساب نمی‌آید نیز به این تولید اضافه کنیم آن وقت تولید اوپک در ماه اکتبر از ۳۱میلیون بشکه نیز فراتر می‌رود.همین عدم پایبندی اعضای کوچک اوپک باعث شد تا این سازمان نتواند کاهش ۲/۱میلیون بشکه‌ای مصوب اجلاس فوق‌العاده قطر را به اجرا گذارد.مطالعات نشان می‌دهد که اوپک اکنون بین ۶۰۰هزار تا ۹۰۰هزار بشکه از آن ۲/۱میلیون بشکه را کاهش داده است و با این حساب هنوز سقف تولید این سازمان بالاتر از ۲۸میلیون بشکه است.از طرف دیگر گرمای هوا نیز در حال عمل به زیان کشورهای تولیدکننده نفت است.به گزارش بلومبرگ هم‌اکنون قیمت سوخت منازل در آمریکا ۳۵درصد کمتر از پارسال در همین زمان است و این مساله باعث شده تا بهای نفت‌خام نیز کاهش پیدا کند و یا دست‌کم تحت‌تاثیر افزایش قیمت سوخت قرار نگیرد.

همچنین دیروز در بورس کالای لندن نیز قیمت نفت برنت دریای شمال سقوط کرد.به گزارش بلومبرگ این نفت غیرتجاری با ۶۱/۱دلار کاهش قیمت در نیمروز معاملاتی به بهای هر بشکه ۷۱/۵۹دلار معامله شد.

کاهش ۶/۲درصدی قیمت نفت برنت دریای شمال می‌تواند یک نشانه باشد. چرا که این نفت در برابر تغییرات قیمت، کمتر واکنش نشان می‌دهد. پیش‌بینی بلومبرگ از کاهش قیمت نفت در هفته آینده میلادی حکایت می‌کند.