با حضور ۴۵ رهبر آفریقایی در پکن
چین و آفریقا ۵۰ سال رابطه تجاری را جشن گرفتند
گروه بین‌الملل- چین قصد دارد به قدرت برتر در قاره آفریقا تبدیل شود. این موضوع به خوبی از رفتار دولتمردان چینی در قبال کشورهای آفریقایی مشخص است. دولت چین در جدیدترین اقدام خود مجمع اقتصادی چین- آفریقا را راه‌اندازی کرده و قصد دارد. در این سمینار که با حضور رهبران کشورهای آفریقایی انجام می‌شود، روز به روز دامنه حضور و ارتباط خود با آفریقا را گسترش دهد. اصلی‌ترین دلیل برگزاری این همایش افزایش روابط دیپلماتیک و عمق بخشیدن به ارتباطات تجاری عنوان شده است.
حجم تجارت بین چین و آفریقا پیشرفتی چشمگیر داشته است به گونه‌ای که حجم مبادلات دو طرف از ۱۱میلیارد دلار در سال ۲۰۰۰ به ۵۰میلیارد دلار در سال ۲۰۰۶ رسیده است. کشورهایی که به مجمع آفریقا- چین دعوت شده‌اند کشورهایی هستند که بیشترین حجم مبادلات تجاری را با چین دارند و یا زمینه‌های لازم برای سرمایه‌گذاری چین را در اختیار دارند. تعداد رهبران آفریقایی که به پکن وارد شده‌اند بیش از ۴۰ نفر است که هیات‌های اقتصادی و سیاسی آنها را همراهی می‌کنند. یک منبع آگاه در وزارت اقتصاد چین به رویتر گفت: در این سفر هیچ‌گونه قرارداد یا یادداشت تفاهمی مبنی بر همکاری‌های سیاسی یا اقتصادی به امضا نخواهد رسید و تنها بر روی موضوعات کلی و زمینه‌های همکاری‌های چند جانبه اقتصادی و امنیتی بحث و تبادل‌نظر خواهد شد. از این دیدارها و برگزاری مجمع پکن در درجه اول عمق بخشیدن به مناسبات دوجانبه بین چین و قاره آفریقا است که اکنون در بهترین شرایط به سر می‌برد. گابن یکی از کشورهای آفریقایی است که حجم بالایی از مبادلات تجاری و سرمایه‌گذاری را با چین دارد. چین سرمایه‌گذاری وسیعی در استخراج معادن سنگ آهن، راه‌آهن و بندرگاه‌های این کشور انجام داده است. حجم این سرمایه‌گذاری‌ها به بیش از ۳میلیارد دلار می‌رسد.
پس از گابن نیجریه یکی از بهترین شرکای تجاری چین در قاره سیاهان است. بیشترین فعالیت مشترک دو کشور در نیجریه در بخش نفت و گاز است. چین نزدیک به ۲میلیارد و ۳۰۰میلیون دلار در میادین نفتی و گازی نیجریه سرمایه‌گذاری کرده است که با توجه به وضعیت بحرانی دلتای رود نیجر و گروگان‌گیری شورشیان این کشور یک سرمایه‌گذاری ریسکی به شمار می‌آید. همچنین شرکت ملی نفت چین ساخت و ساز سکوهای نفتی دریایی نیجریه را بر عهده دارد.
اصلی‌ترین محصولات ارسالی به چین را هم نفت و برخی سنگ‌های معدنی تشکیل می‌دهند در حالی که از چین انواع و اقسام کالاها راهی کشورهای آفریقایی می‌شوند. همچنین پکن وام‌هایی را به برخی کشورهای آفریقایی داده است که ارزش آنها به بیش از ۴/۱میلیارد دلار می‌رسد. برخی تحلیلگران عقیده دارند که پکن این وام‌ها را به صورت بلاعوض به کشورهای آفریقایی داده است تا نظر مساعد آنها را بیشتر جلب کند. یکی از تحلیلگران سی‌ان‌ان مالی در این زمینه می‌گوید: از این وام‌های بلاعوضی که پکن به کشورهای آفریقایی داده است در حقیقت سود نهایی را اقتصاد چین می‌برد. چرا که کشورهای آفریقایی این وام‌ها را صرف احداث زیرساخت‌های حمل‌ونقل و مخابرات خود می‌کنند و به این ترتیب زمینه برای حضور شرکت‌های چینی در آفریقا فراهم می‌شود.
اکنون آفریقا بزرگ‌ترین بازار روبه‌رشد برای محصولات چینی است و نکته قابل اهمیت آن است که چین هنوز در این مارکت بی‌رقیب است و یا دست‌کم رقیب چندان قوی ندارد، اما در مجمع پکن چین جشنی را نیز برگزار خواهد کرد. چین طی این نشست ۳ روزه ۵۰سال روابط دیپلماتیک خود را با کشورهای آفریقایی جشن می‌گیرد. در حقیقت توجه به حضور در کشورهای آفریقایی از زمان زمامداری مائوتسه تونگ، رهبر چین کمونیست آغاز شد و بعدها توسط جانشینانش نیز ادامه پیدا کرد. اما مائو و دیگر رهبران چین در نگاه به آفریقا دو رویکرد کاملا متفاوت را دنبال می‌کردند. مائو قصد داشت از کشورهای فقیر و بکر آفریقایی به عنوان محملی برای گسترش دامنه نفوذ کمونیسم افراطی چین استفاده کند و در مقابل رهبران امروز چین به آفریقا به چشم یک بازار مصرف و سرمایه‌گذاری بسیار آماده نگاه می‌کنند. بازاری که می‌تواند دریاچه‌ای برای سیل خروشان تولیدات چین باشد.
نخستین دور گفت‌وگوها در جریان اجلاس ۳ روزه پکن در سطح وزیران خارجه انجام خواهد شد که در جریان آن راه‌های افزایش و نزدیکی روابط تجاری بررسی می‌شود. حجم تجاری چین و آفریقا از سال ۱۹۹۵ تاکنون ۱۰برابر شده است و به اعتقاد مسوولان اقتصادی و تجاری چین هنوز جا برای افزایش بیشتر وجود دارد.
اما سرمایه‌گذاری چین در آفریقا همیشه هم بدون دردسر و آرام نبوده است. در ماه جولای کارگران زامبیایی اعتراض و شورش‌هایی را علیه کارفرمایان چینی، معادن این کشور را به راه انداختند که اصلی‌ترین آن در معدن سنگ‌آهن زامبیا بود. آنها خواهان دستمزد بیشتر و همچنین سهام از معادن بودند. مشابه چنین اعتراضاتی در کشور نامیبیا نیز مشاهده شد. در حقیقت چین اکنون در حال سرمایه‌گذاری در مناطقی است که سرمایه‌گذاران غربی این مناطق را ریسکی می‌دانند.
بیشتر اقتصاددانان که روابط اقتصادی چین و آفریقا را مطالعه می‌کنند عقیده دارند که این روابط دارای سود دوجانبه است، چرا که چین علاوه بر سرمایه‌گذاری در منابع طبیعی این کشور‌ها، در زیرساخت‌ها به خصوص راه‌آهن، جاده‌ها و آب و برق نیز سرمایه‌گذاری می‌کنند. گزارش‌های مقدماتی از نشست ۳ روزه پکن حاکی از آن است که بیش از ۲هزار و ۵۰۰قرارداد تجاری در این نشست‌ها به بحث گذاشته خواهد شد تا در آینده نزدیک به امضا برسد.
مجمع پکن در حالی برگزار می‌شود که به شدت از سوی دولت‌های اروپایی و ایالات متحده زیرنظر گرفته شده است. اتحادیه اروپا و آمریکا نگرانی خود را از نزدیکی بیشتر چین و دولت‌های آفریقایی اعلام کرده‌اند. یکی از مهم‌ترین دلایل نگرانی اروپا و آمریکا برهم خوردن موازنه در بازی نفت است. چین سال ۲۰۰۵ میلادی ۳۸میلیون تن نفت‌خام از آفریقا وارد کرد و اکنون در حال توسعه و پررنگ کردن حضور خود در صنایع نفت و گاز کشورهای آفریقایی است. این در حالی است که برای سالیان طولانی میادین نفتی آفریقا جولانگاه غول‌های نفتی اروپایی و آمریکایی همچون اکسون موبیل، شورون و بریتیش پترولیوم بوده است. اکنون آمریکایی‌ها و اروپایی‌ها به شدت نگران از دست دادن این بازار هستند. آنها دلایل خوبی هم برای این نگرانی دارند. زیرا قرارداد‌هایی که چینی‌ها با آفریقا امضا می‌کنند مشوق‌های بیشتری به دولت‌ها و مردم آفریقایی می‌دهد و این مساله می‌تواند در آینده باعث حضور بیشتر شرکت نفت چین در آفریقا و کاهش سهم شرکت‌های چندملیتی از میادین نفتی آفریقا شود.
ارسال نظر