تاکید اوباما بر ارزش‌های آمریکایی

باراک اوباما رییس جمهوری آمریکا در مجمع عمومی سازمان ملل متحد با بان‌کی‌مون دبیر کل این سازمان دست می‌دهد / عکس: AFT

احسان ابطحی

فرانسوا اولاند، رییس‌جمهوری فرانسه هم طی سخنانی خواستار اصلاح ساختار شورای امنیت شد

باراک اوباما، رییس‌جمهوری ایالات‌متحده، روز سه‌شنبه و در آخرین سخنرانی مهم خود در عرصه بین‌المللی پیش از انتخابات ریاست‌جمهوری این کشور در ماه نوامبر، تلاش کرد تا به شدت از آنچه که او آن را باور آمریکایی به آزادی بیان نامید، دفاع کند. او همچنین از کشورهای واقع در شمال آفریقا و خاورمیانه که اخیرا به دموکراسی دست یافته‌اند خواست تا با وجود مواجهه با خشونت، حق آزادی بیان را تضمین نمایند. همزمان فرانسوا اولاند، رییس‌جمهوری فرانسه هم در اظهاراتی کم‌سابقه خواستار اصلاح ساختار شورای امنیت سازمان ملل متحد شد.

به گزارش روزنامه نیویورک‌تایمز، سخنرانی باراک اوباما اقدامی متعادل‌کننده برای او به شمار می‌رفت که از سویی در هفته‌های گذشته با تظاهرات گسترده ضدآمریکایی در سرتاسر خاورمیانه مواجه بوده‌است و از سوی دیگر با میت رامنی، نامزد جمهوری‌خواهان در انتخابات ریاست‌جمهوری ایالات‌متحده در ماه نوامبر دست‌و‌پنجه نرم می‌کند، شخصی که گفته است اوباما پروژه تضعیف سیاست‌خارجی این کشور را پیش گرفته‌است. رامنی به شدت از دولت آمریکا به دلیل آنچه که او آن را «عذر‌خواهی به دلیل ارزش‌های آمریکایی» خواند انتقاد کرده‌است.

تظاهرات گسترده ضد‌آمریکایی در کشورهای مسلمان جهان به دلیل انتشار فیلمی موهن نسبت به ساحت مقدس پیامبر اسلام (ص) در جریان است.

به نظر می‌رسید سخنرانی اوباما همان اندازه که برای مخاطبان داخلی تنظیم شده بود رهبران جهان در مجمع عمومی سازمان ملل متحد را هم هدف قرار داده بود.

او در سخنرانی ۳۰ دقیقه‌ای خود تاکید کرد که آنچه که گفته‌است نه تنها ارزش‌های آمریکایی که ارزش‌های جهانی هستند. او همچنین وعده‌داد تا از شکیبایی‌ آمریکایی‌ها برای بیان آنچه که می‌اندیشند دفاع کند.

او بار دیگر ضمن موضع‌گیری علیه برنامه‌های هسته‌ای تهران گفت که ایالات‌متحده «هر آنچه که لازم باشد برای جلوگیری از دستیابی ایران به سلاح هسته‌ای انجام خواهد داد.»

سخنرانی باراک اوباما درباره برنامه هسته‌ای‌ ایران در شرایطی عنوان می‌شود که مقامات جمهوری اسلامی بار‌ها و بارها تاکید کرده‌اند که به هیچ عنوان به دنبال دستیابی به سلاح‌ اتمی نیستند و تولید، انباشت و استفاده از این سلاح‌ها را حرام می‌دانند. غرب اما مدعی است که ایران در پوشش برنامه‌های هسته‌ای صلح‌آمیز به دنبال سلاح اتمی است، ادعایی‌ که تاکنون سندی برای آن یافت نشده‌است و گزارش‌های آژانس بین‌‌المللی انرژی اتمی همگی بر انحراف نیافتن ایران به سمت برنامه‌های نظامی تاکید دارند.

اوباما در بخش دیگری از سخنانش تاکید کرد که زمان برای حل و فصل موضوع مناقشه‌ هسته‌ای ایران نامحدود نیست. او تنها به ذکر این جمله اکتفا کرد که «ایران مجهز به سلاح هسته‌ای، قابل تحمل نیست.»

پیشتر بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر رژیم صهیونیستی از مقامات آمریکایی خواسته‌بود تا «خط قرمز» جدیدی برای ایران تعیین کنند، اقدامی که اوباما از انجام آن خودداری کرد.

رییس‌جمهوری ایالات‌متحده در بخش دیگری از سخنانش تاکید کرد که تظاهرات در کشورهای مسلمان در سرتاسر جهان که در واکنش به ساخت فیلم موهن به ساحت مقدس پیامبر اسلام (ص) در جریان است، موضع او نسبت به حمایت از جنبش‌های دموکراسی‌خواهانه جهان عرب را تغییر نخواهد داد.

مجمع عمومی سازمان ملل متحد در شرایطی برگزار شد که همزمان میت رامنی هم در نیویورک حضور داشت و درباره کمک خارجی در مجمعی که از سوی موسسه جهانی کلینتون برگزار می‌شد، سخنرانی کرد، مجمعی که اوباما هم پس از حضور در مجمع عمومی سازمان ملل در آنجا سخنرانی کرد. رامنی اما به صحنه‌ای کوچک‌تر رفت تا درباره مسائلی که به آن علاقه دارد سخنرانی کند، مراسمی که میزبانی آن را بیل کلینتون، رییس‌جمهوری پیشین ایالات‌متحده بر عهده داشت، شخصی که از مدافعان سر‌سخت باراک اوباما به شمار می‌رود.

رامنی در این سخنان خواستار بازنگری در نحوه تقسیم کمک‌های خارجی ایالات‌متحده شد و پیشنهاد داد که این موضوع باید به طور مستقیم با نحوه تلاش کشورهای دریافت‌کننده کمک در آزاد‌سازی بازارهایشان و ایجاد اشتغال مرتبط باشد.

فرماندار پیشین ایالت ماساچوست در همین‌باره گفت: «سهم بیشتری از کمک‌های خارجی ایالات‌متحده باید به کشورهایی اختصاص یابد که تلاش بیشتری برای ایجاد اشتغال و حمایت از سرمایه‌گذاری انجام می‌دهند.»

درخواست رییس‌جمهوری فرانسه برای تغییر ساختار شورای امنیت

دیگر سخنران روز اول مجمع عمومی سازمان ملل متحد فرانسوا اولاند، رییس‌جمهوری فرانسه بود که بهار امسال به این سمت رسید. اولاند در همین‌باره گفت که سازمان ملل و به ویژه شورای امنیت باید برای مواجهه با مشکلات موجود در جهان دست به اصلاح ساختار خود بزند.

رییس‌جمهوری فرانسه، که کشورش از اعضای دائم عضو شورای امنیت و دارای حق وتو است، در اظهاراتی کم‌سابقه‌ به حمایت از ایده اصلاح ساختار سازمان ملل پرداخت.

اولاند گفت آفریقا باید در شورای امنیت سازمان ملل نماینده‌ای دائمی داشته باشد. او ترکیب کنونی شورای امنیت را بهترین بازتاب‌دهنده جایگاه کشورهای جهان ندانست و توصیه کرد با گسترش این شورا، کشورهای دیگری هم به عضویت آن در آیند.

فرانسوا اولاند این اصلاحات را لازمه مقابله جامعه جهانی با مشکلاتش دانست؛ مشکلاتی که عمده‌ترین آنها را تعصب، بحران اقتصادی و تغییرات زیست‌محیطی معرفی کرد.

اولاند عضویت در شورای امنیت را یک امتیاز ندانست و تاکید کرد کشورهایی که عضو این شورا هستند وظیفه دارند در موارد ضروری به فوریت عمل کنند.

فرانسوا اولاند همچنین با اشاره به مساله فلسطین، وضعیت فعلی را یک «بن‌بست» توصیف کرد و گفت: «همه می‌دانند که راه حل دو کشور تنها راه حل است.»

بان کی‌مون، دبیر کل سازمان ملل هم که نخستین سخنران مجمع بود با اشاره به بحران سوریه آن را «فاجعه‌ای منطقه‌ای با تبعاتی جهانی» توصیف کرد.

او با یادآوری اینکه شورای امنیت تاکنون نتوانسته به تصمیم واحدی درباره بحران سوریه برسد، از اعضای جامعه بین‌المللی خواست که گسترش خشونت‌ها در سوریه را نادیده نگیرند.شیخ حمد بن خلیفه آل ثانی، امیر قطر با اشاره به بحران سوریه گفت خشونت‌ها در سوریه به «مرحله‌ای غیرقابل قبول» رسیده است.

او با یادآوری مداخله اتحادیه عرب در جنگ داخلی لبنان، از همه کشورها خواست برای «دستیابی مردم سوریه به حقوق مشروع خود» تلاش کنند.

شیخ حمد بن خلیفه همچنین از تداوم اشغال اراضی فلسطینی به دست نیروهای اسرائیلی انتقاد کرد. امیر قطر در بخشی دیگر از اظهارات خود با اشاره به انتشار فیلم ضداسلامی اخیر در آمریکا گفت: آزادی نباید بهانه‌ای برای توهین به دیگران شود.

دیلما روسف، رییس‌جمهوری برزیل، که اولین سخنران روز سه‌شنبه پس از دبیرکل سازمان ملل متحد بود، به تندی از کشورهای ثروتمند انتقاد کرد. خانم روسف گفت شکست کشورهای ثروتمند در مقابله با بحران اقتصادی جهانی، بر اقتصادهای رو به رشدی چون برزیل تاثیر منفی گذاشته است.

او با تاکید بر اینکه سیاست‌های مالی سختگیرانه و ریاضتی، بحران را در کشورهای در حال توسعه عمیق‌تر کرده است، گفت که این سیاست‌ها موجب فقدان تعادل در برابری نرخ ارز شده و قدرت صادرات این کشورها را کاهش می‌دهد.

دیلما روسف از اقداماتی که این کشورها برای حمایت از اقتصاد خود انجام می‌دهند دفاع کرد. تصمیم اخیر خانم روسف برای افزایش تعرفه واردات صد کالا، مخالفت شدید ایالات متحده را برانگیخته است.