پایان فرانسه شیراک

گروه بین‌الملل - سرانجام برگ دیگری از تاریخ جمهوری پنجم فرانسه ورق خورد و ژاک شیراک رییس‌جمهور ۷۴ ساله فرانسه در دوازدهمین سال صدارتش کاخ الیزه را ترک کرد تا جای خود را به رییس‌جمهور ۵۲ساله‌ای از نسل جوانان پس از جنگ جهانی دوم بدهد. خداحافظ فرانسه

ژاک شیراک پیش از ترک کاخ الیزه در یک سخنرانی زنده که از تلویزیون دولتی فرانسه پخش می‌شد با مردم این کشور وداع کرد. شیراک در سخنرانی آخرش از مردم فرانسه درخواست کرد تا اتحاد خود را حفظ کنند. رییس‌جمهور سابق فرانسه خطاب به مردم گفت باید شرایطی فراهم شود که فرانسه به کشوری با فرصت‌های برابر برای همه مردم تبدیل شود و بتواند نقش موتوری را برای انسجام اتحادیه اروپا و کل این قاره ایفا کند.

برخلاف سنت معمول اینگونه سخنرانی‌ها ژاک شیراک اشاره‌ای به دستاوردهای دوران صدارتش نکرد و تنها گفت که از اینکه وظایفش را با موفقیت به پایان رسانده است احساس غرور می‌کند.

ژاک شیراک با حضور ۴۰ساله خود در عرصه‌های مختلف سیاسی فرانسه توانست چهره‌ای قدرتمند به احزاب راست‌گرا در این کشور بدهد.

شیراک با تاسیس حزب راست‌گرای نئوگلیست‌ها برای جمهوری زمینه را برای حضور پرقدرت راستگرایان در قدرت فراهم کرد. ژاک شیراک در سال ۱۹۷۵ از سوی این حزب به نخست‌وزیری فرانسه رسید. این حزب بعدها به نام جنبش اتحاد برای دموکراسی تغییر نام پیدا کرد و نیکولا سارکوزی ریاست آن را به دست گرفت و دست آخر در انتخابات ششم ماه می از سوی این حزب به کاخ الیزه راه پیدا کرد تا حکومت فرانسه همچنان در دست گلیست‌ها باقی بماند. آنچه سبب می‌شود ژاک شیراک نتواند از دستاوردهای دوران صدارتش دفاع کند به ناکامی‌های او باز می‌گردد که اجازه تصویر یک فرانسه مقتدر را به او ندادند. فرانسه تحت رهبری ژاک شیراک چندین بار صحنه تظاهرات گسترده جوانانی شد که قصد داشتند اعتراض‌های خود را به نابرابری‌ها و عدم توجه دولت نشان دهند. برخی از این تظاهرات‌ها و ناآرامی‌ها بیش از یک ماه ادامه داشت و دموکراسی فرانسوی شیراک را در جهان با سوال روبه‌رو کرد. همچنین ژاک شیراک نتوانست چهره‌ای قدرتمند در مقابل سندیکاهای کارگری از خود به نمایش بگذارد و همین مساله در نهایت به شکست دومینک دوویلپن، نخست‌وزیر او در برابر سندیکاها منجر شد. زمانی که دولت قصد داشت قانون کار جدید فرانسه را به اجرا درآورد، با مخالفت سندیکاهای کارگری روبه‌رو شد و این مساله در نهایت به عقب‌نشینی دولت انجامید. حتی امضای ژاک شیراک برپایی این قانون نیز نتوانست زمینه اجرای آن را فراهم کند. شرایط اقتصادی در دوران ژاک شیراک بسیار تغییر کرد. اقتصاد هیچ گاه روی خوب سکه را به شیراک نشان نداد. فرانسه شیراک همواره با رکود اقتصادی، افزایش بیکاری و ضعف در صادرات روبه‌رو بود. نیکولا سارکوزی، در مبارزات انتخاباتی خود وعده داد با به راه انداختن اصلاحات اقتصادی بر این مشکلات غلبه کند. هر چند برخی تحلیلگران عقیده دارند که شرایط اقتصادی فرانسه در زمان شیراک، بازتابی از شرایط حاکم بر کل کشورهای اروپایی بوده است.

ژاک شیراک اکنون با کنار رفتن از قدرت به حیات ۴۰ساله سیاسی خود پایان داد و آنگونه که اعلام کرده قصد دارد به مسائل غیرسیاسی و رایزنی‌های فرهنگی بین تمدن‌ها بپردازد.

البته وی عضو شورای قانون اساسی فرانسه هم خواهد بود که وظیفه تطبیق قوانین را با قانون اساسی دارد.

شیراک مستمری بازنشستگی برابر با ۶هزار یورو را تا پایان عمر دریافت خواهد کرد.

گردش به راست شیراک

ژاک شیراک دانش‌آموخته موسسه مطالعات سیاسی پاریس و مدرسه ملی مدیریت است که بسیاری از سیاستمداران فرانسه از این دو مرکز آموزش عالی برخاسته‌اند.

او فعالیت سیاسی را با عضویت در حزب کمونیست فرانسه آغاز کرد و طی چند سال که به عنوان کارمند دولت به کار پرداخت، پیشرفتی سریع داشت و رییس دفتر شخصی ژرژ پمپیدو، رییس جمهور وقت فرانسه شد.

ژرژ پمپیدو به علت پرکار بودن به او لقب «بولدوزر» داد و این نام همچنان روی او مانده است.

بخشی از پیشرفت کاری ژاک شیراک نیز به خویشاوندی همسر او با نزدیک‌ترین یار ژنرال دوگل، فرمانده ارتش آزادی‌بخش فرانسه در جنگ جهانی دوم و رییس‌جمهور این کشور در سال‌های پس از جنگ نسبت داده می‌شود.

وی در این دوره از فعالیت حزب کمونیست، به جناح راست تغییر خط‌مشی داد و به ابتکار ژرژ پمپیدو نامزد انتخابات مجلس ملی فرانسه از حزب محافظه‌‌کار گلیست شد و در سال ۱۹۶۷ به صف قانونگذاران وارد شد.

ژاک شیراک پس از آن، به ترتیب، معاون وزارتخانه‌های امور اجتماعی، اقتصاد معاون نخست‌وزیر در امور مجلس شد و سپس در سال ۱۹۷۲ که ژرژ پمپیدو به ریاست‌جمهوری رسید، وزیر کشاورزی و پس از آن وزیر کشور شد.

با مرگ ژرژ پمپیدو، والری ژیسکار دستن که جانشین او شد، ژاک شیراک را به نخست‌وزیری برگزید اما ژاک شیراک پس از دو سال و در پی اختلاف با والری ژیسکار دستن از نخست‌وزیری استعفا داد و سال بعد، پس از آنکه مقام شهرداری پاریس پس از یک قرن دوباره ایجاد گردید،

با پیروزی در انتخابات، شهردار پاریس شد و هیجده سال این مقام را برای خود حفظ کرد، حتی طی دوره دو ساله‌ای که بار دیگر نخست‌وزیر شد، همچنان شهردار پاریس بود.

او با پیروزی در انتخابات ریاست‌جمهوری ۱۹۹۵ به رهبری فرانسه رسید و هفت سال بعد بار دیگر با پیروزی در انتخاب در این مقام ابقا شد.

در دور دوم ریاست‌جمهوری‌اش، مجلس ملی فرانسه طول دوران ریاست‌جمهوری را به پنج سال کاهش داد اما شیراک در پایان دومین دوره اعلام کرد که دیگر قصد نامزدی برای انتخابات ریاست‌جمهوری ندارد و از نیکولا سارکوزی در انتخابات حمایت کرد.

روزهای سارکوزی

چند ساعت پس از اعلام کناره‌گیری ژاک شیراک، نیکولا سارکوزی، رییس‌جمهور منتخب فرانسه در انتخابات ششم ماه مه با حضور در محل بنای سرباز گمنام فرانسه سوگند ریاست‌جمهوری یاد کرد.

پس از آن با شلیک ۲۱گلوله توپ رسما آغاز دوران صدارت نیکولا سارکوزی در فرانسه اعلام شد.

این گلیست جوان دیروز رسما به عنوان ششمین رییس‌جمهور از جمهوری پنجم فرانسه برای مدت ۵سال پا به الیزه گذاشت.

جمهوری پنجم فرانسه در سال ۱۹۵۸ به وسیله ژنرال شارل دوگل بنیان گذاشته شد.

هم‌‌اکنون سارکوزی با چالش‌های متعددی در فرانسه روبه‌رو است که اصلی‌ترین آن اصلاحات اقتصادی و پاک کردن ذهنیت دوران شیراک و دیگری مبارزه با احزاب چپ‌گرا است.

انتخابات پارلمانی فرانسه در ماه ژوئن برگزار می‌شود و در صورتی که حزب سوسیالیست بتواند کرسی‌های بیشتری در پارلمان را به دست آورد، آنگاه روزهای سختی برای دولت سارکوزی در راه خواهد بود و او برای تصویب قوانین مورد نیازش در پارلمان با مشکل روبه‌رو خواهد شد.

همچنین سارکوزی اکنون نگاه اتحادیه اروپا و جهان را نیز به خود معطوف کرده است.

چگونگی برخورد او با مسائلی همچون رابطه با آمریکا، مهاجران و قانون اساسی اتحادیه اروپا دغدغه‌هایی است که جهان در مورد دوران سارکوزی با آن روبه‌رو است.