صد روز با دبیر کل جدید سازمان ملل

گروه بین‌الملل - صد روز است که از حضور بن کی‌- مون دبیر کل جدید سازمان ملل در دفتر کارش می‌گذرد.

به طور سنتی روسای سازمان ملل سعی می‌کنند تا در این دوره کاری کنند که شخصیت سیاسی و بین‌المللی آنها را به دنیا معرفی کند. پس از این که بن، صندلی دبیر کلی سازمان ملل متحد را تحویل گرفت قول داد که نقشی هماهنگ کننده و میانجیگرانه داشته باشد به نحوی که بتواند اعتماد را به سازمان ملل بازگرداند.

حال سوال این است که چگونه وی در جایگاهی که به قول دبیر کل سابق سازمان ملل ناممکن‌ترین شغل روی زمین است می‌تواند این امر مهم را انجام دهد.

بن هر ماه قبل در دفتر کار خود در طبقه سی‌وهشتم برج سازمان ملل در مانهاتن نیویورک سکنی گزید. وی که از سمت وزارت خارجه کره جنوبی به ریاست سازمان ملل با ۱۹۲ عضو مختلف برگزیده شد به قولی یکی از معاونان کوفی عنان جهش عمودی در موقعیت خود را تجربه کرد.

علاوه بر گوناگونی اعضای سازمان ملل موسسه‌ای است که فرهنگ خاص خود را دارد. جایی که تنش‌ها بر سر ژئوپلتیک به این ساختمان هم سرایت کرده است و به طرق مختلف خود را نشان می‌دهد.

وقتی خبرنگاران از بن کی‌یون درباره خستگی و فرسودگی در این صد روز پرسیدند وی آن را انکار کرد و گفت: من دارم سعی می‌کنم که هر چه زودتر و سریع‌تر همه چیز را یاد بگیرم و خود را با شرایط تطبیق دهم. من درس‌های زیادی آموختم و در این دوره از حمایت کشورهای عضو و نیز کارکنان سازمان ملل برخوردار بودم.

پنج کشور عضو شورای امنیت یعنی فرانسه بریتانیا آمریکا چین و روسیه رای به انتخاب آقای رای دادند.

آنها قدرت داشتند که نصب وی و از طرفی طرح او را برای اصلاح سازمان ملل، پس از یک دوره بسیار بد که رسوایی طرح غذا در برابر نفت در عراق شهرت سازمان را لکه‌دار ساخته بود وتو کنند.

اما با این همه آنها انتخاب وی را به عنوان دبیرکل جدید تصویب کردند اما طرح منطقی و محکم دبیر کل جدید برای تقسیم دپارتمان حافظ صلح به دو بخش و تغییر شکل دپارتمان خلع سلاح، از همان اول به مشکل برخورد. جیم تراوب نویسنده کتاب کوفی عنان و سازمان ملل علت آن را این گونه توضیح می‌دهد: دپارتمان خلع سلاح در خلع سلاح هیچکس و یا هیچ چیز توفیقی نداشته است اما موضوع این است که جهان سوم خلع سلاح را دوست دارد و بنابراین در مقابل این تغییرات مقاومت کرد. از طرف دیگر، دبیرکل جدید سازمان ملل وقتی دریافت که سازمان ملل یک موسسه نهادی ساده‌ای است که احتیاج به غوغا و جنجال دارد کاملا شوکه شده به همین دلیل او تصمیم گرفت که کارهای سیاسی دقیق و موشکافانه‌ای کند که بی‌شباهت به التماس نبود و از همین رو انتظار هم نمی‌رفت که تغییر چندانی در این سازمان ایجاد کند.

دیپلمات‌های بلندپایه کشورهای صنعتی و پیشرفته غربی که معمولا با همدیگر توافق ندارند، یک‌صدا و متحد از رفتار دبیرکل جدید سازمان ملل که بیش از حد به مشاوران هموطن خود متکی است، شکوه می‌کنند. یکی از سفرای اروپایی معتقد است، با این شیوه نمی‌توان یک سازمان جهانی را اداره کرد. البته برخی از کارشناسان و صاحبنظران روابط بین‌الملل، چنین گلایه‌هایی را نامنصفانه و اغراق‌آمیز می‌دانند.

ادی‌لاک، استاد دانشگاه کلمبیا معتقد است،‌سازمان ملل حدود ۳۵سال است که دبیرکل آسیایی به خود ندیده است، قطعا روش‌ها و شیوه‌ها مختلف است و او زمان لازم دارد تا به این سازمان عادت کند که معمولا شهرت و جنجال آن زیاد و قدرتش کم است. به هر حال او می‌تواند درباره خیلی چیزها سروصدا به پا کرده و انتقاد کند،‌ اما قطعا نمی‌تواند تغییرات زیادی به وجود بیاورد. به اعتقاد آقای لاک، درباره مسائل کلیدی که جهان با آن روبه‌رو است، آقای بن درست همان جایی قرار دارد که باید باشد.

او از خود شجاعت زیادی درباره مسائل حساس و مهمی که جهان با آن روبه‌رو است، نشان داده است و اراده گفتن حقیقت را به قدرت‌های بزرگ دارد. او شجاعت داشت که به پرزیدنت بوش از نیاز توجه به «گرم شدن زمین» صحبت کند و همچنین به سودانی‌ها گفت تا کاری درباره دارفور انجام دهند. در او اراده‌ای برای صریح بودن وجود دارد.

برای او برخلاف عنان، اولویت مهم

«گرم شدن زمین» است و این موضوع خیلی مهمی است که رییس سازمان ملل می‌تواند برای آن کاری انجام دهد. به هر حال دبیرکل سازمان ملل قدرت زیادی ندارد تا درباره تروریسم کاری کند، اما توجه به مسائل زیست‌محیطی از وظایف سازمان ملل است.

خود آقای بن می‌گوید، من درباره اولویت کاری خودم شفاف بوده‌ام. من در حال تنظیم تلاش‌های دیپلماتیک خود برای حل مساله دارفور، سومالی و نیز شرکت در روند صلح خاورمیانه هستم. وی معتقد است، شاید شما باید اندکی منتظر بمانید تا دستاوردهای من را ببینید.