پایان هفت سال رابطه سرد توکیو و پکن

ایرنا- «ون جیابائو»، نخست‌وزیر چین بالاخره به انتظارها پایان داد و بعدازظهر دیروز برای دیداری رسمی وارد توکیو پایتخت ژاپن شد.

وی اولین نخست‌وزیر چین است که در هفت سال اخیر رسما از ژاپن دیدار می‌کند. سفر مقام بلندپایه چین به ژاپن بیانگر تلاش پکن برای رفع اختلافات با توکیو و بهبود مناسبات و اختلافات دیرینه میان دوکشور است.

چین و ژاپن دو قدرت بزرگ آسیا که رقبای اصلی در بخش‌های انرژی و نفوذ در آسیا و جهان محسوب می‌شوند‌‌، منازعات و اختلافات تاریخی نیز با یکدیگر دارند و رهبران دوکشور در تلاشند با استفاده از این فرصت‌‌، گام‌های تازه‌ای را برای حل اختلافات دوکشور بردارند.

به دنبال دیدارهای مکرر «جونیچیرو کویزومی»، نخست‌وزیر سابق ژاپن از معبد جنجالی «یاسوکونی» که چین آن را نماد جنایات جنگی می‌داند‌، دو کشور روابط سرد و تیره‌ای را تجربه کرده‌اند.

با این وصف با روی کار آمدن «شینزو آبه»، نخست‌وزیر جدید وسفرش به چین روابط دوکشور تا اندازه ای در یک‌سال گذشته بهبود یافته است.

این در شرایطی است که پکن همچنان مشکلات تاریخی و بازدید رهبران ژاپن از معبد یادشده را مساله‌ای حساس در مناسبات می‌داند که تکرار آنها باز هم راه را برای وخیم‌تر شدن روابط باز خواهد کرد.

چین و ژاپن در دریای شرقی و در خصوص استخراج منابع نفت و گاز در این منطقه نیز اختلافات گسترده‌ای دارند و در مساله هسته‌ای کره‌شمالی نیز اشتراک نظر آنها کم است.

درحالی که چین خواستار انعطاف‌پذیری توکیو و دیگر طرف‌ها در بحران هسته‌ای شبه‌جزیره کره است‌‌، ژاپن اقدام به تمدید تحریم‌ها علیه کره‌شمالی کرده است.

با این‌حال ژاپن هنوز بزرگ‌ترین قدرت اقتصادی آسیا با ارزش تولید اقتصادی ۴هزار و ۵۰۰‌میلیارد دلار است و چین با ذخیره ارزی بزرگ خود در جهان‌‌، از لحاظ ارزش تولید اقتصادی در جایگاه دوم پس از این کشور قرار دارد.

توکیو در تلاش است روابط دیپلماتیک خوبی با آمریکا داشته باشد و خواستار پیوستن به شورای امنیت به صورت عضو دائمی است‌‌، اما چین قدرت اقتصادی این کشور را برای این منظور کافی نمی‌داند و از مخالفان سرسخت ورود ژاپن به این شورا است.

از دیدگاه چین یک قدرت فقط با ابزارهای اقتصادی و سیاسی لازم و همچنین روابط خوب بین‌المللی می‌تواند به عضویت این شورا درآید در حالی که ژاپن به دلیل جرائم تاریخی و عدم عذرخواهی از کشورهای منطقه‌‌، صلاحیت ورود به این شورا را ندارد.

به همین دلیل اگرچه دو طرف تلاش گسترده ای برای بهبود روابط دارند‌‌، امااختلافات در بخش‌های انرژی و سیاسی و همچنین سازمان ملل و موضوعات تاریخی‌‌، کار را برای آنها و نخست‌وزیر چین دشوارتر کرده است.

تاکنون‌‌، اختلافات دو کشور در دریای شرقی لاینحل باقی‌مانده است و دیدار از معبد یاسوکونی موضوعی حل نشده است و نخست‌وزیر چین در مصاحبه مطبوعاتی اخیر خود به ژاپن هشدار داد که ادامه این دیدارها مانع بهبود روابط خواهد بود.

با این وصف پیش‌بینی می‌شود در جریان دیدار نخست‌وزیر چین از ژاپن‌‌، دو کشور بیانیه مشترکی را نیز منتشر کرده و قراردادهایی نیز با یکدیگر امضا کنند و راه را برای ایجاد روابط راهبردی هموارتر کنند.

چین و ژاپن برای توسعه مناسبات و حل اختلافات به رایزنی‌‌، ارتقای درک و اعتماد متقابل و مشورت‌های مستقل و دور از نفوذ کشورهای دیگر از جمله آمریکا و قدرت‌های غربی نیاز دارند.

نخست‌وزیر چین شخصا برای توسعه همکاری‌های اقتصادی با ژاپن ابراز تمایل کرده است‌‌، زیرا به‌رغم تیره بودن مناسبات سیاسی دو کشور‌‌، چین و ژاپن دو همسایه آسیایی هستند که ملزوما به بازارهای یکدیگر و تجارت متقابل نیاز دارند و ژاپن یکی از بزرگ‌ترین اعطاکنندگان وام به چین است.

ارزش مبادلات تجاری چین و ژاپن در سال ۱۹۷۲‌میلادی یک‌میلیارد دلار بود‌‌، اما این رقم اکنون به ۲۱۱‌میلیارد دلار رسیده است.