سفر جورج بوش به حیاط خلوت آمریکا

آناهیتا عبدالهی: جورج بوش، رییس‌جمهور آمریکا سفر دوره‌ای شش روزه خود را به پنج کشور منطقه آمریکای لاتین از روز سه‌شنبه این هفته آغاز خواهد کرد. بوش در این سفر به کشورهای برزیل، اروگوئه، کلمبیا، گواتمالا و مکزیک سفر کرده و با روسای جمهوری و دیگر مقامات سیاسی و اقتصادی آنها دیدار خواهد کرد.

سفر جورج بوش در راستای تحکیم ارتباط کشورهای آمریکای لاتین با ایالات متحده انجام خواهد شد. پیش از این نیکلاس برنز، معاون وزارت خارجه ایالات متحده سال ۲۰۰۷ را سال چالش با آمریکای لاتین خوانده بود. به اعتقاد برنز افزایش تمایلات چپ‌گرایانه در آمریکای لاتین طی سال ۲۰۰۶ موجب چالش ایالات متحده با کشورهای این منطقه خواهد شد. در این حالت است که بوش سفر دوره‌ای خود به پنج کشور موثر این منطقه را آغاز خواهد کرد و این در حالی است که تام رائول تحلیل‌گر آسوشیتدپرس عقیده دارد جورج بوش در این سفر دست خالی خواهد بود. افزایش تمایلات چپ‌گرایانه که پارسال موجب روی کارآمدن اورتگا در نیکاراگوئه شد اکنون به سدی در برابر ایالات متحده تبدیل شده است. سفر جورج بوش البته در شرایطی انجام می‌شود که رییس‌جمهور ایالات متحده به کشورهایی سفر خواهد کرد که تمایلات چپ‌گرایانه کمتری نسبت به دیگر کشورهای این منطقه دارند. یکی از محورهای اصلی سفر جورج بوش به این منطقه کمک به پیشبرد مذاکرات تجارت آزاد است. مذاکرات تجارت آزاد بین ایالات متحده و کشورهای آمریکای لاتین چند سال است که آغاز شده اما هنوز به هیچ نتیجه مشخصی نرسیده است. فرصت گفت‌وگوهای دولت بوش در خصوص تجارت آزاد در روز اول جولای امسال به پایان می‌رسد و از آن پس عنان این مذاکرات در اختیار کنگره دموکرات‌ها قرار خواهد گرفت. به نتیجه رساندن گفت‌وگوها و عقد قرارداد تجارت آزاد می‌تواند یک برگ برنده برای هر یک از احزاب در انتخابات ریاست جمهوری سال ۲۰۰۸ ایالات متحده باشد. از کشورهای آمریکای لاتین تنها مکزیک با ایالات متحده قرارداد تجارت آزاد امضا کرده است که آن هم تحت پیمان تجارت آزاد آمریکای شمالی موسوم به پیمان نفتا است.

ونزوئلا اکنون اصلی‌ترین مخالف امضای این قرارداد است و هوگو چاوز رییس‌جمهور چپگرای این کشور دیگر دولت‌های آمریکای لاتین را به مخالفت با این قرارداد تشویق می‌کند. پیمان اقتصادی آمریکای لاتین موسوم به مرکوسور پیمانی تجاری است که چاوز در حال گسترش دادن آن برای مقابله با پیمان تجارت آزاد ایالات متحده است. چاوز پیش‌دستی کرده و قبل از آغاز سفر بوش به کلماتی آتشین به استقبال او رفت. رییس‌جمهور ونزوئلا همتای آمریکایی خود را مردی کوچک از شمال خطاب کرده و او را سلطان تجاوز و سلطان دروغ نامید.

کنت راگاف، استاد دانشگاه هاروارد و اقتصاددان ارشد سابق صندوق بین‌المللی پول در این مورد گفت: منطقه آمریکایی لاتین به شدت نیازمند مراقبت و رسیدگی ما است و این چیزی است که در سالیان اخیر ما به شدت و برای مدت‌زمان طولانی از آن غفلت کرده‌ایم. ما اکنون شاهد آن هستیم که یک چرخش بزرگ دیگر به سمت اندیشه‌های چپ‌گرایانه در آمریکای لاتین آغاز شده است. این مساله می‌تواند چالش‌های بنیادی گذشته را یک بار دیگر به وجود بیاورد.

برخی دیگر از تحلیل‌گران نیز این گفته استاد هاروارد را به گونه دیگری بیان می‌کنند. ساموئل براون تحلیلگر اقتصادی موسسه مریل لینچ عقیده دارد ایالات‌متحده پس از حادثه تروریستی یازده سپتامبر سال ۲۰۰۱ به شدت به سمت خاورمیانه متمایل شد و آنگونه که باید و شاید مسائل آمریکای لاتین را مدیریت نکرد. چنین اتفاقی باعث کشیده شدن آمریکای لاتین به سمت اروپا شد. اتفاقی که اکنون به یکی از نگرانی‌های ایالات متحده در خصوص این منطقه تبدیل شده است.

اتحادیه اروپا از اوایل سال ۲۰۰۶ میلادی مذاکرات تجارت آزاد خود را با برخی کشورهای آمریکای لاتین آغاز کرد. از سوی دیگر مواضع آمریکا لاتین در مذاکرات اقتصادی دور دوحه در سازمان تجارت جهانی به اروپا نزدیک‌تر است تا ایالات‌متحده در صورتی که قرارداد تجارت آزاد اروپا با آمریکای لاتین زودتر از ایالات متحده به امضا برسد آن وقت امضای قرارداد با آمریکا در هاله‌ای از ابهام قرار می‌گیرد. ایالات‌متحده وقوع چنین اتفاقی را یک تجاوز آشکار از سوی اتحادیه اروپا به حیاط خلوت خود می‌داند و تحلیل‌گران هم آن را شکستنی سنگین برای ایالات متحده می‌دانند.

روند شتابان نزدیک شدن کشورهای آمریکای لاتین به چین نیز اکنون یکی از نگرانی‌های ایالات متحده در خصوص این منطقه است. پس از سفر ونزوئلا و قراردادهای نفتی که این دو کشور به امضا رساندند می‌تواند یک نقطه آغاز برای عقد قراردادهای بزرگ‌تری چه با ونزوئلا و چه با دیگر کشورهای آمریکای لاتین باشد که می‌تواند از نفوذ اقتصادی ایالات‌متحده در آمریکای لاتین بکاهد.