نبرد چین و آمریکا در میدان کپی‌رایت

گروه بین‌‌‌‌ الملل- در حالی که هنوز تکلیف شکایت ایالات‌متحده از چین به‌دلیل یارانه‌های صنعتی در سازمان تجارت جهانی مشخص نشده است،‌ایالات‌متحده دومین پرونده را در کمتر از یک هفته علیه چین کلید زد. اگر تا دیروز مجادله برسر کالاهای صنعتی و محصولات تجاری و کمک‌هایی که چین به صادرکنندگان خود می‌کند بود اکنون دعوا به صحنه مالکیت معنوی آثار تولیدی رسیده است. بر اساس شکایت نامه‌ای که آمریکا تسلیم کمیته نظارتی سازمان تجارت جهانی کرده است این کشور خواستار آن شده تا وضعیت کپی‌رایت و مالکیت معنوی آثار فرهنگی و نرم‌افزاری در چین مشخص شود. در‌حال‌حاضر سرقت‌های ادبی و فرهنگی به یک روش شایع کسب و کار در چین تبدیل شده است و تولیدکنندگان نرم‌افزار،‌موسیقی و ناشران کتاب در آمریکا سالانه میلیاردها دلار از فروش غیر قانونی محصولات خود در چین زیان متحمل می‌شوند. نماینده ایالات‌متحده در سازمان تجارت جهانی دیروز در گفت‌وگو با خبرگزاری آسوشیتدپرس گفت: ما خواستار روشن شدن وضعیت کپی‌رایت و مالکیت معنوی در چین هستیم. تولیدکنندگان آمریکا در حال زیان دیدن از وضعیت موجود هستند و ما می‌خواهیم که این وضعیت هر چه زودتر روشن شود.

این اولین با نیست که ایالات‌متحده از چین به‌دلیل نقض قوانین کپی‌رایت شکایت می‌کند.

در سال ۲۰۰۵ نیز شکایت مشابهی از سوی مقامات تجاری ایالات‌متحده تسلیم مقامات کمیته نظارتی سازمان تجارت جهانی شد. در آن زمان کمیته نظارتی رای داد که چین باید در مدت زمان معینی زمینه برقراری قانون کپی‌رایت را فراهم کند. چین هیچگاه به این رای پایبند نبود و البته ایالات‌متحده نیز این دعوای حقوقی را پیگیری نکرد. نزدیک به شش ماه بعد یعنی در آوریل سال۲۰۰۶ به دنبال سفر هوجین تائو، ‌رییس‌جمهور چین به ایالات‌متحده، مقامات تجاری آمریکا تصمیم گرفتند از راه‌های غیر رسمی مشکل کپی‌رایت را با چین حل کنند. در دیدار بیل گیتس و هو جین تائو قرارداد تولید نرم‌افزار برای چین با قیمت‌های پایین‌تر از قیمت‌های جهانی به امضا رسید. ارزش این قرارداد بالغ بر ۵/۱میلیارد دلار ذکر شد. اما گذشت زمان نشان داد که این قراردادهای تولید محصولات ارزان نیز نمی‌توانند از سرقت حقوق معنوی آثار در کشور چین جلوگیری کنند.

به گفته سوزان شوواب، نماینده تجاری ارشد ایالات‌متحده نقض قانون کپی‌رایت در حال ویران کردن برخی صنایع تولید دیسک‌های فشرده فیلم و موسیقی در ایالات‌متحده است. صنعت فیلم سالانه ۲میلیارد و ۷۰۰میلیون دلار از نقض کپی‌رایت در چین زیان می‌بیند. سرقت‌های فرهنگی در چین اکنون به اصلی‌ترین مشکل هالیوود تبدیل شده است. بر اساس گزارشی که چندی پیش بی‌بی‌سی نیوز منتشر کرد وضعیت کپی‌رایت در شرق آسیا به شدت با بحران روبه‌رو است. چین اکنون به مرکز تولید فیلم‌ها و موسیقی‌های کپی شده غیر مجاز تبدیل شده است که بخش زیادی از بازار مصرف این محصولات در جهان از چین تغذیه می‌شود.

پاتریشاشرودر، رییس اتحادیه ناشران آمریکا نیز در این زمینه گفت: چاپ غیر قانونی کتاب‌های آمریکایی در چین اکنون در حال سرعت گرفتن است. نشر غیر مجاز کتاب در چین پارسال بیش از ۵۲میلیون دلار به ناشران آمریکایی زیان وارد کرد. ما چندین بار با مقامات چینی دیدار و در این مورد گفت‌وگو کرده‌ایم اما تا به حال نتوانسته‌ایم به نقطه مشترکی برای حل این بحران برسیم.

این پرونده جدید پس از آن تشکیل شد که جمعی از نمایندگان دموکرات کنگره در نامه‌ای از جورج بوش درخواست کردند تا مواضع محکم‌تری در برابر چین اتخاذ کند. سوزان شوواب دیروز در جمع خبرنگاران گفت:‌ سیاست‌گذاران تجاری و اقتصادی چین باید در مقابل تعهدات خود در برابر جامعه جهانی احساس مسوولیت کنند. این موضوع که تولیدکنندگان دیگر کشورها از نقض قانون کپی رایت در چین متحمل زیان شوند غیرقابل پذیرش است.

ژاپن نیز که این روزها به شدت از مواضع تجاری ایالات متحده پشتیبانی و پیروی می‌کند و در دعوای هفته گذشته بر سر یارانه‌های صنعتی نیز به جمع شاکیان پرونده در سازمان تجارت جهانی پیوست، اعلام کرده است از شکایت بر سر نقض مالکیت معنوی نیز دفاع خواهد کرد.