آقای IMF رفت

«استراوس‌کان» رییس IMF در دادگاه- عکس:‌AFP

۱۰ گزینه برای جایگزینی «استراوس‌کان» گزینه‌های جانشینی استراوس کان

اروپا سعی می‌کند یک رییس اروپایی برای صندوق بین‌المللی پول معرفی کند اما آمریکا از پذیرش آن سر باز می‌زند

شادی آذری

پس از آنکه اتهامات رسوایی اخلاقی علیه استراوس کان، رییس پیشین صندوق بین‌المللی پول مطرح شد، و وی به اتهام حمله به مستخدمه یک هتل در منهتن نیویورک در فرودگاه دستگیر شد و تحت بازداشت قرار گرفت، فشارها بر وی برای استعفا از ریاست این صندوق افزایش یافت. سرانجام دومینیک استراوس کان، که بخاطر نقش عمده‌اش در حل مشکلات بحران مالی اروپا از طریق رهبری صندوق بین‌المللی پول مورد ستایش و احترام بسیار قرار گرفته بود، در روز پنج‌شنبه مجبور شد از سمت ریاست این صندوق استعفا کند. کان ۶۲ ساله در توضیح استعفای خود گفت: «می‌خواهم همه توان، وقت و انرژی خود را صرف اثبات بی‌گناهی خود کنم.»

به گزارش آسوشیتدپرس، با کناره‌گیری کان از ریاست صندوق بین‌المللی پول گمانه‌‌زنی‌ها برای انتخاب جانشین وی آغاز شد. مقامات اروپایی برای رسیدن به یک اجماع در این زمینه روز پنج‌شنبه با هم جلسه داشتند و اعلام کردند که بخاطر بحران شدید بدهی‌ها که اروپا به آن گرفتار شده است، رییس بعدی صندوق بین‌المللی پول باید یک اروپایی باشد. آمریکا که استراوس کان را در خاک خود دستگیر و متهم کرده است، اما تاکنون از اعلام حمایت خود از یک اروپایی برای جانشینی وی خودداری کرده است.

به گزارش بیزینس ریپورت، از میان همه اعضای صندوق، آمریکا بیشترین حق رای را برای انتخاب رییس صندوق بین‌المللی پول در اختیار دارد و درصد حق رای اعضای صندوق بدین شرح است:

آمریکا ۸/۱۶ درصد ، ژاپن ۲۶/۶ درصد ، آلمان، فرانسه و انگلستان جمعا ۴۳/۱۴ درصد، چین ۸۲/۳ درصد و روسیه ۴/۲ درصد. سایر اعضای گروه بریکس (گروهی شامل برزیل، روسیه، هندوستان، چین و آفریقای جنوبی) تنها می‌توانند در قالب گروه‌های بزرگ‌تر رای خود را اعلام نمایند. به گزارش بی‌بی‌سی، آنگلا مرکل، صدراعظم آلمان و خوزه مانوئل باروسو، رییس کمیسیون اروپایی از جمله مقامات اروپایی هستند که حمایت‌ خود را از جایگزین شدن سیاستمداری اروپایی بر این نهاد اعلام کرده‌اند. حمایت مقام‌های اروپایی از انتصاب مجدد یک اروپایی به ریاست صندوق بین‌المللی پول در شرایطی صورت می‌گیرد که بحث‌هایی مطرح است مبنی براینکه رییس آینده این نهاد باید از بین نامزدهای کشورهای در حال توسعه انتخاب شود. مرکل اما گفته است برای رسیدگی به مشکلات یورو، انتصاب یک اروپایی ضروری به نظر می‌رسد.

ناظران احتمال می‌دهند وزیر دارایی فرانسه، خانم کریستین لاگارد بیشترین شانس را برای جانشینی استراوس کان داشته باشد. دلیل عمده این امر نیز آن است که کشورهای در حال توسعه نتوانسته‌اند به توافقی بر سر یکی از نامزدهای خود دست یابند. ایتالیا و سوئد از هم‌اکنون حمایت خود از لاگارد را اعلام کرده‌اند. کمال درویش، وزیر اقتصاد ترکیه طی سال‌های ۲۰۰۱ تا ۲۰۰۲ که توانست در دوران وزارت خود اقتصاد ترکیه را از بحران مالی شدیدی که بر اثر خصوصی‌سازی دارایی‌های دولتی ایجاد شده بود، نجات دهد نیز از بیشترین شانس در میان نامزدهای کشورهای در حال توسعه برخوردار است. او به زبان‌های فرانسوی، آلمانی و انگلیسی تسلط کامل دارد و تجربه خدمت در سازمان‌هایی هم‌تراز با این صندوق چون بانک جهانی و سازمان ملل متحد را در پرونده کاری خود جای داده است.

گوردون براون، سیاستمدار حزب کارگر انگلیس که از سال ۱۹۸۳ عضو پارلمان این کشور و از سال ۲۰۰۷ تا ۲۰۱۰ نیز نخست وزیر کشورش بود، از جمله گزینه‌های ریاست صندوق بین‌المللی پول است. از دیگر نامزدهای جانشینی استراوس کان، محمد العریان، از مصر،رییس یکی از بزرگ‌ترین مراکز سرمایه‌گذاری جهان به نام پیمکو است که نهاد تحت مدیریت او ۲/۱ تریلیون دلار دارایی دارد.

گزینه دیگر پیر اشتاینبرک، یک سیاستمدار از حزب سوسیال دموکرات آلمان است. او طی سال‌های ۲۰۰۵ تا ۲۰۰۹ وزیر دارایی آلمان در دولت تحت رهبری آنگلا مرکل بوده است.

مونتک سینگ اهلوالیا از هند که هم‌اکنون معاون کمیسیون برنامه‌ریزی جمهوری هند است و پیش از این مدیر اول دفتر بررسی‌های مستقل صندوق بین‌المللی پول بود نیز در میان گزینه‌هاست.

آگوستین کارستنس از مکزیک اقتصاددانی است که مدرک دکترای اقتصاد خود را در سال ۱۹۸۵ از دانشگاه شیکاگو دریافت کرد. نام او هم در میان نامزدهای جانشینی استراوس کان مشاهده می‌شود. تروور مانوئل از آفریقای جنوبی که طی سال‌های ۱۹۹۶ تا ۲۰۰۹ یعنی در دوران ریاست‌جمهوری نلسون ماندلا، تابو امبکی و گالمل موتلانته، وزیر دارایی کشورش بود و اکنون ریاست کمیسیون ملی برنامه‌ریزی آفریقای جنوبی را بر عهده دارد هم از جمله این نامزدهاست. اکسل وبر، اقتصاددان آلمانی که از ۳۰ آوریل ۲۰۰۴ تا ۳۰ آوریل ۲۰۱۱ رییس بانک مرکزی کشورش بود و استاد اقتصاد دانشکده اقتصاد دانشگاه شیکاگو بوث است نیز از دیگر گزینه‌های ریاست صندوق بین‌المللی پول به شمار می‌رود. نام استنلی فیشر، رییس بانک مرکزی رژیم صهیونیستی به عنوان اقتصاددانی معرفی شده است که می‌تواند دیگر گزینه احتمالی جانشینی کان باشد.

صندوق بین‌المللی پول در پایان جنگ جهانی دوم به منظور کمک به بهبود جریان تجارت جهانی تشکیل شد تا با کمک به رفع مشکلات کوتاه مدت کشورهای عضو در زمینه تراز پرداخت خارجی و نرخ برابری ارز، مانع از آن شود تا این مسائل به محدودیت تجاری بیانجامد.

در حال حاضر صندوق بین‌المللی پول بیش از صدو هشتاد عضو دارد که هر یک با سپردن مبلغی به عنوان سهم خود در «صندوق» این نهاد، به عضویت آن پذیرفته شده‌اند و در تصمیم‌گیری‌های آن شرکت دارند و از حمایت‌های پولی آن برخوردار می‌شوند. فعالیت جاری این صندوق برعهده هیات اجرایی متشکل از نمایندگان بیست و چهار کشور است که پنج عضو آن توسط کشورهای دارای بیشترین سهمیه (آمریکا، ژاپن، آلمان، بریتانیا و فرانسه) تعیین می‌شوند و بقیه را سایر کشورهای عضو انتخاب می‌کنند.

از جمله وظایف این هیات، تعیین نامزد احراز سمت مدیر عامل، به عنوان بالاترین مقام اجرایی صندوق است. این سمت به طور سنتی به شخصیتی از یکی از کشورهای اروپایی عضو تعلق می‌گیرد و سمت معاون اول هم به یک شخصیت مالی آمریکایی واگذار می‌شود. ایالات متحده آمریکا، در برابر واگذاری سمت مدیر عامل این نهاد به اروپایی‌ها، به طور سنتی ریاست بانک جهانی، که یک نهاد مهم مالی دیگر در جهان است را در دست داشته است. سال گذشته میلادی صندوق بین‌المللی پول با تصویب بالاترین رقم وام نجات یعنی ۷/۹۱ میلیارد دلار توانست یک سوم بسته نجات مالی حوزه یورو را تامین نماید.

دومینیک استراوس‌کان رییس مستعفی IMF و کریستین لاگارد مهم‌ترین نامزد جایگزینی او-عکس: Archive/GettyImages