احتمال فاجعه انسانی در لیبی
قذافی: اگر آمریکا مداخله نظامی کند، هزاران نفر کشته خواهند شد
عکس: AFP

گیتس: مداخله نظامی در لیبی دشوار است
احسان ابطحی
مردم لیبی از جامعه‌ جهانی درخواست کمک کردند/ عکس: رویترز
سرهنگ قذافی هشدار داد که اگر ایالات‌متحده یا ناتو در کشورش مداخله نظامی کنند، هزاران نفر از مردم کشته خواهند شد

در حالی که دولت آمریکا در حال بررسی گزینه نظامی علیه رژیم حاکم بر لیبی است، نیروهای وفادار به معمر قذافی، دیکتاتور این کشور، در حال پیشروی به سمت شهرهای شرقی هستند که در حال حاضر در کنترل مخالفان قرار دارد. در همین حال سرهنگ قذافی هشدار داد که اگر آمریکا یا ناتو در لیبی دخالت نظامی کنند هزاران نفر در این کشور کشته‌خواهند شد. به گزارش خبرگزاری آسوشیتد‌پرس، مقامات آمریکایی در حال بررسی این موضوع هستند که از گزینه نظامی برای سرنگونی سرهنگ قذافی استفاده کنند اما از این موضوع نگرانند که این دخالت نظامی منجر به افزایش خشونت‌ها و خونریزی بیشتر در کشوری شود که دیکتاتور آن نشان داده‌است از کشتن ملت خودش هم ابایی ندارد. از سوی دیگر شواهد حکایت از آن دارد که ایالات‌متحده با توجه به درگیری در دو جنگ افغانستان و عراق دوست ندارد وارد سومین جنگ شود. رابرت گیتس، وزیر دفاع آمریکا روز سه‌شنبه در همین‌باره گفت که هرگونه اقدام نظامی در شمال آفریقا باید با دقت مورد بررسی قرار گیرد. او چنین استدلال کرد که این اقدام نظامی می‌تواند پیامد‌های بسیار گسترده‌ای در منطقه و همچنین برای نیروهای نظامی آمریکایی داشته‌باشد و حتی تلاش‌های این کشور در افغانستان را تحت‌تاثیر قرار دهد. همزمان نظامیان آمریکایی چنین اظهار‌نظر کردند که حتی برقراری یک تهدید نظامی نسبتا سختگیرانه مانند ایجاد منطقه پرواز ممنوع برفراز لیبی برای ممانعت از حمله هوایی نیروهای قذافی به مخالفان هم دشوار است. رابرت گیتس در بخش دیگری از سخنانش ادامه داد: ‌«صریح بگویم، ما باید درباره استفاده از نیروی نظامی ارتش ایالات‌متحده در کشوری دیگر در منطقه خاورمیانه با دقت بیندیشیم.» به گفته تحلیلگران نگرانی گیتس از دو جنبه است. نگرانی اول از درگیر شدن در جنگی دیگر است و نگرانی دوم از واکنش شدید مردم در جهان عرب. این در حالی است که باراک اوباما، رییس‌جمهوری ایالات‌متحده پس از پیروزی در انتخابات ریاست‌جمهوری این کشور در سال ۲۰۰۸ میلادی تلاش گسترده‌ای را آغاز کرد تا اعتبار و محبوبیت از دست رفته کشورش در جهان اسلام و جهان عرب را بازیابی کند و در همین راستا دو سخنرانی مهم خطاب به مسلمانان در قاهره پایتخت مصر و شهر استانبول ترکیه انجام داد. اوباما همچنین در سال ۲۰۰۹ میلادی موفق شد تا برنده جایزه صلح نوبل شود، جایزه‌ای که به شدت با انتقاد تحلیلگران مواجه شد، تحلیلگرانی که اعتقاد داشتند رییس‌جمهوری که در دو جنگ عراق و افغانستان درگیر است چگونه می‌تواند برنده جایزه صلح باشد. به همین دلیل دست اوباما برای وارد شدن در جنگ سوم بسیار بسته است. با این همه گیتس در بخش دیگری از سخنانش گفت: «ما درباره همه این مسائل حساس هستیم، اما باید طیف کاملی از گزینه‌ها را در اختیار رییس‌جمهوری قرار دهیم.» سخنان گیتس با سخنان هیلاری رادهم کلینتون، وزیر خارجه ایالات‌متحده تاحدودی در تضاد بود. کلینتون در اظهاراتی به سردمداران لیبی هشدار داد که یا باید به یک دموکراسی مسالمت‌آمیز تن دهند یا به یک جنگ داخلی طولانی‌‌مدت دچار خواهند شد. وزیرخارجه ایالات‌متحده که خطاب به کنگره این کشور سخن می‌گفت، تاکید کرد که کاخ‌سفید باید هدایت واکنش‌های بین‌المللی به بحران لیبی، از جمله گسترش تحریم‌های شدید اقتصادی و مسافرتی علیه قذافی، خانواده‌ او و نزدیکانش را بر‌عهده بگیرد و منطقه پرواز ممنوع در آسمان لیبی برقرار کند. کلینتون اضافه کرد: ‌«ایالات‌متحده باید از هر ابزاری علیه رژیم قذافی استفاده کند.» با این همه به نظر می‌رسید که نظامیان ایالات‌متحده قصد دارند سخنان شدید‌اللحن وزیر خارجه کشورشان را ملایم کنند. گیتس در بخشی از سخنانش گفت که ایالات‌متحده دو رزمناو نظامی و ۴۰۰ تفنگدار به دریای مدیترانه اعزام خواهد کرد. رییس‌ پنتاگون هدف از اعزام این دو رزمناو را کمک به خارج کردن غیر‌نظامیان از لیبی و همچنین ارائه کمک‌های انسان‌دوستانه عنوان کرد. این در حالی است که به گزارش خبرگزاری آسوشیتد‌پرس، قذافی دیروز نسبت به مداخله نظامی آمریکا یا نیروهای سازمان پیمان آتلانتیک شمالی- ناتو- هشدار داد و گفت اگر چنین اتفاقی رخ دهد حمام خون در لیبی به راه خواهد افتاد و هزاران نفر کشته خواهند شد. در همین حال و در شرایطی که نیروهای وفادار به حکومت در حال پیشروی به شرق برای بازپس‌گیری شهرهایی هستند که کنترل آن را از دست داده‌اند، سرهنگ معمر قذافی، دیکتاتور لیبی که ۴۲ سال است قدرت را در این کشور نفت‌خیز واقع در شمال آفریقا در اختیار دارد، طی سخنانی خطاب به رسانه‌های خارجی در سالن کنفرانس شهر ترابلس، پایتخت، وعده داد که تا آخرین زن و مرد برای دفاع از کشورش خواهد جنگید. به گزارش بی.‌بی.‌سی، نیروهای وفادار به قذافی، در جهت قلمروی تحت کنترل شورشیان در شرق این کشور در حرکتند و توانسته‌اند یک تاسیسات نفتی در شهر برقه را بازپس گیرند. گزارش‌ها حاکی است صد کاروان خودرو به سمت شهر برقه در حرکت است و یک انبار تسلیحات در داخل این شهر بمباران شده است. مدافعان شهر برقه بسیار ناآرامند و منتظرند حمله نیروهای قذافی انجام شود. در این میان خشونت‌ها باعث شده تا در منطقه مرزی لیبی با کشور همسایه؛ تونس؛ بحران بزرگ انسانی رخ بدهد و ده‌ها هزار شهروند خارجی که اغلب آنها مصری هستند، سرگردانند و قادر نیستند به کشورشان بازگردند. سازمان ملل می‌گوید لازم است برنامه‌ای بزرگ به اجرا درآید تا جمعیت زیاد مردم که خواهان فرار از خشونت‌ها در لیبی هستند بتوانند هر چه سریع‌تر این کشور را ترک کنند. در همین حال پناه‌جویان از خارجی‌ها برای بهبود وضعیتشان در‌خواست کمک کرده‌اند.